"Muti" slavi 65. rođendan
17. juli 2019
Ruke u formi romboida, godinama je bio znak koji je većina ljudi povezivala sa Angelom Merkel. U predizbornoj kampanji 2013. Merkel-romboid je bio i na izbornim plakatima. Romboid je bio znak da Merkel ništa ne može da uzdrma. No, sa tim je završeno 2019. Jer, mnogi se nakon napada drhtavice u javnosti pitaju da li je Merkel bolesna?
"Era Angele Merkel"
Njemačka kancelarka, ako se uporedi sa šefovima država ili vlada u Parizu, Moskvi ili Vašingtonu, formalno ima malu moć. Ali, 14-godišnja vladavina obilježila je zemlju, toliko da je iz toga nastala "Era Angele Merkel". Tinejdžeri poznaju samo jednog kancelara, a to je - kancelarka.
Ukupno gledano to su u privrednom smislu bile jako dobre godine i to uprkos finansijskim krizama koje su se događale. Njemačka, koja je 2005. nazivana "problematičnim djetetom Evrope", postala je ponovo lokomotiva privrednog rasta. Stopa nezaposlenosti se od tada prepolovila, a poreski prihodi porasli. Kada je 2009. usvojeno zaustavljanje zaduživanja došlo je do promjene paradigme - od deficita u državnom budžetu došlo je do suficita.
Internacionalna krizna menadžerka
Moć Angele Merkelbila je prije svega očigledna u kriznim godinama. Kriza evra, spasavanje Grčke, ruska aneksija Krima: iako je bilo zapinjanja na nivou EU, Merkel je hrabro napadala. Lista posjetilaca u Uredu kancelarke je bivala sve duža, a mediji glavnog grada su bili zapanjeni činjenicom da Berlin postaje žarište evropske pregovaračke politike.
Merkel se profilisala kao krizna menadžerka. I skoro da uopšte nikog onda nije iznenađivalo to što je često birana za najmoćniju ženu svijeta. Zbog toga su je građani poštovali - čak i na istoku zemlje gdje je odrasla. Ali, Merkel to nije ponijelo i ostala je samo protestantkinja.
"Muti"
Merkel je svojoj partiji, njenim demohrišćanima odredila kurs modernizacije. Promovisane su prije svih mlađe i ženske snage. Ukupna slika na partijskim kongresima se promijenila. Merkel je pak ostala kakva je i bila, a njena autentičnost je dobro prolazila u ispitivanjima javnog mnjenja.
Odjednom su Angelu Merkel mnogi počeli da zovu "Muti". To je trebalo da bude laskavo, ali to zapravo ima i tamnu stranu. Jer, ako se oslonite na "Muti", gubi se želja za demokratskim sporenjima.
Ali, osim toga izgubljeno je još nešto: raznolikost. Merkel je svoju partiju, ali i vladu postavila na liniju kako bi mogla neometano da djeluje. Zbog toga je nadimak "Muti" dobio negativan prizvuk. Merkel je tako donosila odluke poput ukidanja obaveznog služenja vojnog roka ili odustajanja od proizvodnje nuklearne energije. Konzervativci u CDU su satjerani u ćošak. Politički ekspert, Volfgang Merkel gledajući unazad smatra da je Merkel od partije desnog cetnra napravila još samo CDU kao partiju političkog centra. A to je ostavilo prostora za poziconiranje partije desno od centra - kao što je AfD.
"Uspjećemo!"
U udžbenike istorije će, međutim, Merkel ući zbog nečeg drugog: zbog rečenice "Uspjećemo!" koju je izrekla u avgustu 2015. kada je veliki broj izbjeglica došao u Njemačku, njih stotine hiljada iz Sirije i drugih ratom i krizama zahvaćenih oblasti. Iako je Merkel kasnije korigovala svoje stavove, društvo je po pitanju migrantske i izbjegličke politike ostalo podijeljeno do danas.
Polarizacija se prebacila i na teren Evropske unije. Istočni Evropljani su se usprotivili njemačkim planovima o modusu koji bi bio urađen na nivou cijele Evropske unije. Tada se etablirala linija koja se održala do danas od Varšave, Praga i Budimpešte do Rima.
Posebna ličnost
Ursula fon der Lajen bi ponovo mogla da zakrpi pukotine. Ovu 60-godišnju političarku CDU i dugogodišnju saradnicu od povjerenja Angele Merkel bije dobar glas i na međunarodnom polju, ali i u istočnoj Evropi. Važi za čvrstu i ambicioznu, ali i suverenog tona. To je ponovo pokazao i njen govor kao kandidatkinje za mjesto predsjednice Evropske komisije. Fon der Lajen se vjeruje da bi mogla da gradi mostove. S obzirom da su Fon der Lajen izabrali i članovi poljske partije PiS to i potvrđuje.
Da li je Merkel od početka željela Fon der Lajen na toj poziciji? Već unaprijed je mnogim posmatračima bilo jasno da niko od vodećih kandiadata iz Evropskog parlamenta neće uspjeti da stigne do funkcije predsjedavajućeg Evropske komisije. Ostaju spekulacije da je Merkel zbog toga tako pozicionirala Ursulu fon der Lajen. To bi moglo da se dobro uklopi u njen moto da se o stvarima uvijek mora razmišljati zapravo - od kraja.
Na kraju je rezultat glasanja za predsjednicu Evropske komisije bio tijesan, ali većina je većina.
Kad bi Angela Merkel bila samo radnica, onda bi, s obzirom da je rođena 1954, 2020. otišla u penziju. Tako kaže birokratija. No, hoće li ona ostati da radi do kraja mandata 2021. ili će se povući ranije o tome se posebno ovih dana mnogo spekuliše i to zbog njenih napada drhtavice. Vladajuća koalicija sa socijaldemokratama važi za labilnu. CDU, partija Angele Merkel kotira jako loše, zapravo prema ispitivanju javnog mnjenja ima najlošije rezultate u istoriji.
Ali, ljeto je. I kao i svakog ljeta, Angela Merkel ide na odmor odmah nakon svog rođendana koji je povezan sa posjetom Festivalu u Bajrojtu. Nakon toga se rado odmara na planini. Kada se vrati sa odmora mnoge će oči biti uprte u nju. Da li joj je zaista bio samo potreban odmor i da li je drhtavica prestala? Ali, svakako u njemačkoj politici ima mnogo drugih stvari o kojima bi trebalo razgovarati.