Balkan pod lupom Evropske unije

Na konferenciji u Sarajevu biće prisutan i vrh iz Brisela, šefica Evropske diplomatije Ketrin Ešton i evropski komesar za proširenje Štefan File. I dok iz Sjedinjenih Država na konferenciju stiže zamjenik američke šefice diplomatije Džejms Štajnberg, Njemačka je odlučila da iz Berlina u Sarajevo pošalje niži ministarski nivo.

Nijemce još u posljednje vrijeme bije glas da su jedan od najvećih protivnika daljeg proširenja Evropske unije na Zapadni Balkan. Tako će Njemačku i na velikoj ministarskoj konferenciji u Sarajevu službeno predstavljati Volf Ruthard Born (Wolf-Ruthard Born), koji obavlja funkciju višeg državnog činovnika pri Ministarstvu spoljnjih poslova. Njemački analitičari i politolozi tvrde da se službeni Berlin u principu ne protivi proširenju Unije na Zapadni Balkan. Međutim, nije izabran najpovoljniji period u kojem bi bile vođene diskusije o proširenju, objašnjava Volfgang Hepken (Wolfgang Höpken), balkanolog i profesor sa univerziteta u Lajpcigu.

“Njemačka je posebno pogođena krizom, jer snosi najveći finansijski teret. Trenutno nema mnogo povoda, a ne vidi ni interes da forsira pregovore o proširenju. Vidljivo je da je promjenom vlade u Njemačkoj opao interes za Balkanom i da tu nema neke jasne politike prema zemljama Zapadnog Balkana, koje usput rečeno, nema ni u Briselu. Vidjećemo! Možda će predstavnici Evropske unije iskoristiti upravo konferenciju u Sarajevu da predstave jasan koncept svoje politike prema Balkanu.”

Evropska perspektiva motor za unutrašnje promjene

Njemačka jeste jedan od većih skeptika kada je riječ o proširenju Evropske unije. Međutim, njen interes za zemljama Zapadnog Balkana nije opao, tvrdi Solvig Rihter (Solveig Richter), saradnica njemačke Fondacije za nauku i politiku. To potvrđuje time što i dalje podržava policijske i pravosudne misije Eufor i Euleks u Bosni i Hercegovini i Kosovu. Nesporna je činjenica da Njemačka spada i u red onih zemalja koje prije prijema u članstvo prethodno žele da provjere sposobnost novog kandidata, posebno sada, u vrijeme najveće finansijske krize, objašnjava Rihter.

“Javni pritisak u Njemačkoj je veoma snažan i zato se tokom političkih diskusija o budućem proširenju Unije u kontekstu spominje Grčka. Svoju logiku pravdaju argumentom da Evropska unija ubuduće mora više da vodi računa i provjeravanju da li novi kandidati ispunjavaju postavljene uslove. Zbog toga se potencijalni kandidati na Zapadnom Balkanu stavljaju još više pod pritisak da ispune sve kriterijume Evropske unije kako bi ubijedili i najveće skeptike koji se protive proširenju Evropske unije.”

Analitičari ocjenjuju da sada ne bi bio pogodan trenutak da zemlje Zapadnog Balkana budu ostavljene u napetom stanju i prepuštene same sebi. Ove zemlje su pored svih problema, koje djelimično i sami uzrokuju, u evropskoj perspektivi vidjele “motor” za unutrašnje promjene i reforme koje su sprovodili posljednjih godina. Bude li Evropska unija lagano odustajala od integracije Balkana u evropske tokove, i spremnost na reforme u tim zemljama lagano će iščeznuti, što bi rezultiralo novom destabilizacijom cijelog regiona.

Autorka: Selma Filipović, Berlin

Odg. urednik: Svetozar Savić