Bosanski čvor

Kada u petak na razgovore kod njemačke kancelarke Angele Merkel dođe predsjednik Republike Srpske, jednog entiteta Bosne i Hercegovine, time će se zatvoriti krug razgovora koji su u Berlinu vođeni sa svim važnijim bosansko-hercegovačkim političarima. Cilj njemačke inicijative je, piše dnevni list Tagescajtung (Tageszeitung-Taz), da se ponovo pokrene unutrašnjo-politička situacija koja je u toj zemlji zapala u ćorsokak.

Od oktobra 2010. tamošnji političari nisu uspjeli na noge postaviti novu vladu, a nova nestabilnost na Balkanu nije ni u čijem interesu, kako Njemačke tako i Evropske unije.

Bez novog ustava nema funkcionalne države

Da li će Merkel, Vestervele (Westerwelle) i diplomate iz Ministarstva inostranih poslova u zajedničkoj saradnji s Briselom uspjeti da riješe bosanski čvor, ostaje upitno, stoji u članku Taz-a pod istoimenim naslovom „Bosanski čvor“. Jer, nijedna veća partija u zemlji, konstatuje Taz, nije u poziciji prema važećem ustavu da formira koalicionu vladu. I zbog toga se partije iz tri najveće nacionalne grupe, Bošnjaka (muslimana), Srba (pravoslavaca) i Hrvata (katolika), moraju pridobiti za saradnju.

Ali, piše dalje Taz, Milorad Dodik, koji danas dolazi u Berlin, i dalje nastoji da „svoju“ Republiku Srpsku gradi nezavisno od Sarajeva, a da se približi Srbiji. I zbog toga će on sa kancelarkom Merkel pokušati da razgovara o zajedničkim ekonomskim vezama i da, nezavisno od zajedničke države BiH, približi RS Evropskoj uniji.

A kada je riječ o funkcionisanju zajedničke države Bosne i Hercegovine mnoge diplomate i analitičari su ubijeđeni da se bez promjene postojećeg ustava, za koji je i sud u Strazburu 2010. rekao da ne odgovara evropskim standardima jer diskriminiše manjine, ne može da se stvori funkcionalna država. Postojeći ustav, nastao Dejtonskim mirovnim sporazumom 1995, komentariše ovaj list, izašao je u susret nacionalističkim partijama i legitimisao ratom nametnutu etničku podjelu.

"U dolini jeftinog populizma"

Povodom sinoć otvorenog 61. po redu Međunarodnog filmskog festivala Berlinale, list Tagesšpigel (Tagesspiegel) pod naslovom „U dolini jeftinog populizma“ piše o antisemitskom filmu „U dolini vukova: Palestina“ koji počinje da se prikazuje u njemačkim bioskopima. „Šta raditi? Odmah zabraniti? Bojkotovati? Jednostavno se stidjeti?", pitanja su koja se čuju u javnosti.

Film „Dolina vukova“ koji stvari boji crno-bijelo ni u kom slučaju nije vrijedan toga da Njemačka napusti stazu tolerancije kojom se kreće, piše Tagesšpigel. Jer, jednom zabranjen, film bi sebi obezbijedio status „mučenika“, koji se zapravo pripisuje svim stradalim na takozvanom „Brodu za Gazu“ iz maja 2010. Tada je kontroverzna turska Humanitarna fondacija za pomoć (IHH) pokušala probiti izraelsku blokadu. Smrt devet aktivista i dalje je ostala nerazjašnjena. Međutim, za reditelja Cibera Sasmaz (Zuebeyer) Izraelci su zli, Palestinci slabi a turski komandosi osvetnici stradalih. A prikazivanje svih Izraelaca psihopatama, kada niko u filmu ne bi izgubio život, bilo bi skoro pa smiješno.

List prenosi dijelove debate vođene u organizaciji Hajnrih Bel fondacije (Heinrich Boell Stifttung): Reditelj Cigdem Mater iz Istanbula kaže da je film „izrazito antisemitski" i „u Turskoj su jednostavno takvi trendovi“, kaže Mater, a prenosi Tagesšpigel. Jevrejska zajednica u Berlinu smatra da je po srijedi film koji “propagira mržnju“ i protestovala je protiv emitovanja. Oezcan Mutlu, iz Stranke zelenih u Berlinu za film „U dolini vukova: Palestina“ da potvrđuje revolucionalne tendencije. A da li je protivljenje iz centra civilnog društva uspjelo, još uvijek je upitno. Jer, razlike u mišljenjima između Izraelaca i Palestinaca su toliko duboke kao što je pokazala i debata u četvrtak uveče (10.2) u organizaciji Fondacije Hajnrih Bel. No, ipak je početak prikazivanja „U dolini vukova“ u Sinestaru (Cinestar) u Kaselu, nakon protesta otkazan, zaključuje komentator Tagesšpigela na kraju članka pod naslovom „U dolini jeftinog populizma“.

Priredio: Svetozar Savić

Odg. urednik: Azer Slanjankić