100112 Ungarn EU Gesetze

Nezadovoljstvo u Brüsselu raste. Evropska komisija u nekoliko slučajeva provjerava da li je Mađarska prekršila evropske ugovore. U diplomatskim krugovima to znači da je u nekoliko članica Unije strpljenje pri kraju. Mađarski premijer Viktor Orban mora izvršiti promjene. Evropski parlament je također kritikovao Orbanovu vladu. Poslanik FDP-a u evropskom parlamentu Alexander Graf Lambsdorff kaže: „Orbanova vlada u Budimpešti je promjenama izbornog zakona potkopala temelje demokratije. Tamo su uspostavljena pravila i institucije na koja ne bi mogla uticati ni nova vlada ukoliko bi se Mađari na narednim izborima odlučili za novu vladu“.

Evropska komisija provjerava više mađarskih zakona. Radi se naprimjer o nezavisnosti Centralne banke Mađarske. Evropska komisija sumnja da će nezavisnost banke biti zaštićena. Također se radi i o zakonu na osnovu kojeg sudije mogu biti poslane u prijevremenu penziju. Vlada se po svemu sudeći na ovaj način želi riješiti neželjenih sudija. Evropska komisija također provjerava da li mađarske vlasti za zaštitu podataka rade po pravilima EU. Uptan je i slučaj nezavisne radio stanici koju vlada želi ugasiti.

Evropski džoker u rukavu

Ovo je dovoljno razloga za pokretanje postupka o povredama ugovora. Evropska komisija je spoznala da u rukama ima i moćne instrumente: Mađarska je u teškim ekonomskim poteškoćama, potreban joj je novac i pomoć od EU i MMF-a. „Evropska komisija kao i MMF bi trebali jasno reći da će isplata pomoći uslijediti samo ako demokratske strukture ostanu netaknute i ako budu izvršene promjene onog što je promijenjeno u negativnom smislu“, kaže Alexander Graf Lambsdorff.

Komisija je do sada samo govorila da nezavisnost Centralne banke mora biti zagarantovana, inače neće biti novčane pomoći. Iz Komisije je saopšteno da komesarka Viviane Reding želi da Mađarska, ili sve zakone uskladi sa evropskim ili se pregovori o novčanoj pomoći neće održati.

Komesarka je zadovoljna što iz vlastitih redova ima podršku: Evropska narodna stranka je najavila da će podržati komesarku Reding. Ovo je novost jer su u proljeće 2011. godine velike frakcije bile drugačijeg mišljenja, prije svega, jer Orban dolazi iz njihovih redova. Pritisak prije svih povećavaju socijaldemokrate, zeleni i lijevi.

Liberali bi prema riječima evropskog poslanika Alexandera Grafa Lambsdorff otišli i korak dalje: „Drugi mogući put je postupak na osnovu člana 7 Evropskog ugovora. Naime, radi se o tome da se Mađarskoj oduzme pravo glasa. Lično sam za to, ali su prepreke veoma visoke”.

U Evropskoj uniji još nikada jednoj zemlji nije oduzeto pravo glasa.

Autori: Christoph Prößl / Mehmed Smajić

Odgovorna urednica: Zorica Ilić