Debata u Bundestagu: Kako dalje gospođo Merkel?

Parlamentarna tradicija u Njemačkoj nalaže da savezna kancelarka, uoči samita Evropske unije, Bundestagu podnese izvještaj o radu vlade. Tako je to bilo u četvrtak, uoči neformalnog samita EU koji se održava danas (23.2.) u Briselu. Najprije je 20 minuta govorila Angela Merkel, a nakon toga je uslijedila interesantna debata od 90 minuta. Glavna tema je bila: koliko je EU važna za njemačku vladu i za stranke u Bundestagu? Kakva je kritika dosadašnjeg kursa?

Kancelarka se pozvala na strukturu koalicionog sporazuma, koji je njena Hrišćansko demokratska unija (CDU), sklopila sa Hrišćansko socijalnom unijom (CSU), sestrinskom strankom iz Bavarske, i Socijaldemokratskom partijom Njemačke (SPD). Članovi SPD-a do 2. marta izjašnjavaju se o tom sporazumu na unutarstranačkom referendumu. S obzirom na to da je cijelo prvo poglavlje sporazuma posvećeno Evropi, Merkelova je rekla: „Evropa nije imala tako važno mjesto ni u jednom dosadašnjem sporazumu o koaliciji". To podrazumijeva „jasnu posvećenost evropskom programu rada“.

Taj radni program obuhvata tri oblasti: migracije, ekonomiju i zajedničku spoljnu politiku. Problematična je prije svega prva tačka, jer su neke države-članice EU protiv distribucije izbjeglica. Merkelova je najavila da će do juna „napraviti značajne korake“ u ovom „najnepovoljnijem poglavlju evropske izbjegličke politike“. U vezi druge dvije tačke, kancelarka je ukazala na predstojeći redovni samit EU u martu, na kojem će biti riječi o bankarskoj uniji i zajedničkim projektima spoljne i odbrambene politike.

Rat u Siriji

U vezi sa situacijom u Siriji, Angela Merkel je rekla da bi Evropljani trebalo da učine više protiv masakra koji se tamo događa. Vlada predsjednika Bašara Al Asada „ne vodi rat protiv terorista, nego protiv sopstvenog naroda".

U diskusiji koja je uslijedila, šef poslaničke grupe Ljevice Ditmar Barč, kritikovao je Merkelovu zbog toga što „ni riječ nije rekla o agresiji Turske u sjevernoj Siriji“. To je „rat protivan međunarodnom pravu“, rekao je Barč. Šefica poslaničke grupe Zelenih, Katrin Gering-Ekhart, nešto kasnije je dodala: „Merkelova je morala da pomene i situaciju u Afrinu“.

Kritika evropske politike

Opozicione stranke nisu iskazale pretjerano zadovoljstvo evropskom politikom njemačke kancelarke. Njoj nedostaju „ideje i strast“, rekla je Gering-Ekartova. Umjesto toga, u pitanju je samo „birokratska sitničavost, a to ide na ruku populistima“.

I Barč iz Ljevice smatra da je Njemačka doprinijela krizi u EU. Politika je posljednjih godina bila „plodno tlo za desničare“, a Evropa je sada „u mnogo lošijoj situaciji“ nego 2005, kada je Angela Merkel postala kancelarka. Evropa danas nije solidarna, a to je takođe posljedica politike poslije finansijske krize. U vreme krize „banke su bile važnije od ljudi“. A i dramatična situacija u Grčkoj takođe je rezultat njemačke politike. U koalicionom sporazumu ima doduše mnogo „poezije o Evropi", ali nema „posvećenosti socijalnom preokretu“, ocjenjuje opozicija.

Socijaldemokrate, eventualni partneri Merkelove u budućoj vladi, takođe su kritikovali socijalnu situaciju u Evropi. Svakoj zemlji je potreban sistem socijalne pomoći, naglasila je šefica poslaničke grupe Socijaldemokrata i nova v.d. predsjednica stranke Andrea Nales. To ne bi trebalo da se finansira iz sredstava EU, već iz budžeta država-članica. Nalesova je takođe pozvala da se „stvore okviri za minimalnu satnicu" s ciljem smanjenja migracije siromaštva u Evropi.

A šef poslaničke grupe Liberala (FDP) Kristijan Lindner kritikovao je to što Merkelova nije ništa rekla o prijedlozima francuskog predsjednika Emanuela Makrona u vezi s EU: na primjer, da se broj komesara smanji sa 27 na15. On je takođe rekao da bi sporazumi o slobodnoj trgovini trebalo da se regulišu isključivo na nivou Unije, a ne, kao što je trenutno slučaj, da zavise od odobrenja nacionalnih parlamenata.

Njemački desničarski populisti iz Alternative za Njemačku (AfD) fokusirali su se s jedne strane na pregovore o Bregzitu. Prema Velikoj Britaniji bi trebalo biti strog, kako bi se „obeshrabrili mogući imitatori“, rekla je šefica poslaničke grupe AfD-a Elis Vajdel. Ona je rekla da evropska politika Merkelove znači da će njemački poreski obveznici morati da daju značajno više novca za „projekat koji ne predstavlja interese građana“. Osim toga, samo bi se nastavilo s prenošenjem nacionalnih, suverenih prava na EU. Umjesto toga, trebalo bi da se smanji budžet EU, kako se to može čuti iz Haga ili Beča.

Šta je sa finansijama EU?

Merkelova je najavila da će se na samitu prvi put govoriti o prijedlogu Evropske komisije o finansijskom okviru do 2021. godine. Po tom pitanju su se u posljednjih nekoliko dana pojavile veoma različite pozicije. Glavno pitanje glasi: kako nadoknaditi novac koji će nedostajati nakon Bregzita? Holandija i Austrija na primjer, ne žele da povećaju svoje doprinose, već traže da se budžet EU prilagodi i da se štedi. Već duže vrijeme se nazire da je Njemačka vlada spremna da plati više – ali samo ako bude dogovorena i štednja.

Merkelova je govorila o „šansi" da se finansije EU stave pod lupu. Koje oblasti imaju prioritet, zapitala se njemačka kancelarka, a ponudila je i odgovor: zaštita granica vjerovatno je jedan od njih. Finansijski okvir mora da bude „dio odgovora na pitanje kakvu Evrope želimo". Prioritet mora da ima „moderni budžet".

Merkelova se ponovo izjasnila za vodeće kandidate na izborima za predsjedavajućeg Evropskog parlament u 2019. godini i, prema tome, protiv transnacionalnih lista. To je kritikovalo više partija, između ostalog i SPD.

 

Čitajte nas i preko DW-aplikacije za Android