Sajam vazduhoplovstva i svemirske tehnologije

Scena kao iz akcionih filmova: dva Jurofajtera i četiri Tornada u niskom zaglušujućem preletu. Oni zapravo obezbjeđuju tri helikoptera iz kojih se niz sajle vojnici spuštaju na livadu. Poslije nekoliko minuta, nedaleko od njih slijeće maslinastozeleni avion u koji se vojnici ukrcavaju zajedno sa jednim džipom, koji se u međuvremenu pojavio.

Bila je to demonstracija jedne akcije Bundesvera na Međunarodnom sajmu vazduhoplovstva i svemirskih letova u Berlinu. Trideset odsto učesnika sajma čine vojni izlagači, deset do 15 odsto firme sa svemirskom tehnologijom, a ostatak je rezervisan za civilno vazduhoplovstvo. „ILA je jedan od tri najveća sajma te vrste na svijetu“, kaže direktor manifestacije Štefan Grave. On posebno ističe važnost svemirske tehnologije: „Ona se ne prikazuje u ovom obimu ni u britanskom Fernborou ni u francuskom Le Buržeu“.

Priča se o Rusima

Srce odjeljka za svemirske letove je hala 4, u kojoj se nalazi takozvani Svemirski paviljon, površine oko 1.500 kvadratnih metara. Već na ulazu u njega visi model telekomunikacionog satelita Alfasat originalnih dimenzija, odmah pored njega su modeli raketa-nosača. Evropska svemirska agencija ESA i industrija su podjednako zastupljeni na ovom sajmu: „Ovdje predstavljamo na jednom mjestu sve važne evropske i njemačke svemirske programe kao što su satelitski programi, važne tehnologije za let u svemir - na primjer raketne tehnologije, kao i međunarodnu svemirsku stanicu ISS i druge programe koji su planirani za budućnost“, kaže Štefan Hes iz Saveza njemačke vazduhoplovne i svemirske industrije.

Jedna od tema o kojoj se ovdje mnogo govori jeste i odluka Rusije da se povuče iz zajedničkog održavanja svemirske stanice ISS. „Za nas je to tema koju moraju da rješavaju političari“, kaže Hes, „mnogo godina smo sa Rusima zajedno radili na području vazduhoplovstva i svemirske industrije i nadamo se da će situacija ipak biti riješena na zadovoljavajući način.“

To je poruka upućena svim posjetiocima sajma ILA, a posebno političarima. Među gostima ovogodišnjeg sajma je čitav niz visokih funkcionera, a tu je i kancelarka Angela Merkel.

Porudžbine su u drugom planu

Sajam traje do 25. maja, a na njemu svoje proizvode i tehnologije predstavlja 1.200 izlagača. Prijavljene su i prezentacije 300 letilica. Uprava sajma računa sa 200.000 posjetilaca od kojih više od polovine dolazi iz inostranstva. Oni ne donose nikakve porudžbine - sajam je osmišljen kao politička platforma za uspostavljanje kontakata.

„Naravno da se ovdje pokazuje i šta mogu ove letilice, ali to nije tako da dođe predstavnik neke aviokompanije, na primjer neki šeik, i kaže, upakujte mi tri Erbasa A380 i uzeću uz njega još jedan A350 pa mi recite kakav popust mogu da dobijem.“ Što, opet, ne znači da na sajmu ILA ne mogu da se najave novi atraktivni poslovi.

„Nevidljivi“ A350 i električni avion Erbasa

Najveći industrijski izlagač na sajmu je Erbas. Pored vojnog transportera A400M on je predstavio i najnoviji model civilne flote, A350, mada taj avion neće moći da se vidi za sve vrijeme sajma. Zapravo, posjetioci neće moći da ga vide uopšte. Zato će biti izloženi mnogi njegovi sastavni dijelovi. A tu su i novi proizvodi na planu tehnologije mlaznih motora.

Tako, na primjer, može da se vidi najnoviji mlazni motor firmi MTU i „Prat i Vitni“ kod koga su potrošnja kerozina i emisija ugljen-dioksida smanjeni za 15 odsto, a buka za 10 odsto. Velike teme ovogodišnjeg sajma su efikasnije letenje, tiše turbine, novi materijali i pogoni. Erbas je predstavio i električni avion E-fan, koji može da preveze dvije osobe. U tom segmentu je potrebno još dosta rada na razvoju tehnologije.