U Briselu raspravljaju o sankcijama za političare iz BiH

I dok neki evropski zvaničnici podržavaju sankcije u cilju ubrzanja eurointegracija, analitičari smatraju da finansijsko kažnjavanje ne bi bilo odlučujuće kada je u pitanju situacija u BiH.

U Briselu je u pripremi rasprava o tome šta bi EU mogla da uradi kako bi pomogla Bosni i Hercegovini na njenom evropskom putu. Iz kancelarije visoke predstavnice za spoljnu politiku i bezbjednost Ketrin Ešton je potvrđeno da se radi na konkretnim prijedlozima i da se razmatraju najefikasnije mjere koje bi doprinijele ubrzanju eurointegracija BiH. Međutim, za sada, nema zvanične potvrde da bi se među tim mjerama mogle naći i eventualne sankcije za bosansko-hercegovačke političare ili institucije za koje se utvrdi da namjerno blokiraju napredak države ka EU. Portparolka šefice evropske diplomatije, Maja Kocijančić je izjavila:

„Na bazi zaključaka iz decembra prošle godine spremamo raspravu o BiH, o budućoj ulozi i prisustvu EU na terenu. Rasprava će se odvijati na nivou ministara spoljnih poslova i održaće se na jednom od sljedećih zasjedanja Savjeta ministara.“

Evropski šefovi diplomatija u decembru prošle godine apelovali su na novoizabrane političke lidere u BiH da se angažuju na konstruktivnom političkom dijalogu kako bi razvili zajedničku viziju budućnosti BiH i usmjerili zemlju u pravcu eurointegracija. U Briselu, pored razgovora o budućim mjerama u BiH, još traje i procedura izbora novog predstavnika EU u Sarajevu.

Pak: Iskoristiti sve mjere, pa i sankcije

Prema nezvaničnim informacijama moguće sankcije bi podrazumjevale uskraćivanje pomoći EU, zamrzavanje sredstava političara, ali i zabranu ulaska u EU. Izvjestilac Evropskog parlamenta za BiH, Doris Pak kaže da je ona u svojim izvještajima uvijek napominjala da je neophodno iskoristiti sve instrumente kojima raspolaže Evropska komisija, pa makar oni podrazumjevali i finansijske mjere, kako bi političari u BiH shvatili da moraju da rade svoj posao:

„To jeste jedan od instrumenata. Mi nemamo mnogo drugih. Možemo da tražimo, da govorimo, pravimo rezolucije, ali to nije dovoljno podsticajno za njih. Ne znam da li ima istine u toj inicijativi uvođenja sankcija, ali ako ima, ja nemam ništa protiv. Političari moraju jednom da shvate za šta su izabrani.“

Pak kaže da dosadašnji pokušaji nisu bili dovoljni kako bi političari u BiH shvatili da je “prošlo 12 sati“ i da moraju nešto da urade:

„Ako nema drugog izlaza iz ovog zastoja i ako je činjenica da političari govore samo o nacionalističkim temama, moramo da iskoristimo sve instrumente koje imamo“, zaključuje Pak.

MKG: Politički uticaj važniji od sankcija

Da postoji realna mogućnost uvođenja finansijskih mjera kao mogućeg mehanizma deblokade eurointegracija BiH, smatraju i u Međunarodnoj kriznoj grupi (MKG). Direktor programa za Balkan u MKG, Marko Prelec kaže da za sada još ne postoji saglasnost unutar Unije po tom pitanju :

„To je ideja koja zvanično postoji unutar evropskih institucija u Briselu. Nemamo informacije da je odluka donijeta, ali se o tome govori već duže vrijeme u kontekstu napora da se ojača profil evropskog predstavnika u BiH.“

Prelec smatra da institucija sankcija jeste vrijedna, ali ne i odlučujuća kada je riječ o situaciji u BiH. On u prvi plan stavlja jak politički uticaj koji bi novi predstavnik EU u Sarajevu trebalo da ima na aktere u BiH:

„Najvažnije za BiH i evropsko prisustvo u njoj jeste promjena modela od toga da je međunarodna zajednica zaštitnik i upravitelj ka modelu gdje BiH mora sama da počne da se ponaša kao evropska zemlja. Zato je ključno da Evropa ima osobu i ured koji su dovoljno sposobni i imaju jak politički profil da, prije svega, utiču politički.“

U MKG nagalašavju da je bitno što prije imenovati predstavnika EU u BiH, jer Evropa ne smije sebi da dozvoli da ostavi upražnjenu stolicu u Sarajevu.

Autor: Marina Maksimović, Brisel

Odg. ured.: Senad Tanović