Zaštita politika sa obje strane Drine

Pravni sistem u BiH je urušen, što pokazuje činjenica da se protiv predsjednika Republike Srpske i v.d. direktora „Službenog glasnika RS“ vodi sudski postupak. Tako bi se najkraće mogao rezimirati stav vladajuće koalicije koja je odlučila da više neće čekati. Poslanici skupštinske većine rano jutros usvojili su zaključke kojima zauzimaju stav povodom Prijedloga zakona o graničnoj kontroli Bosne i Hercegovine i Prijedloga zakona o zaštiti ličnih podataka, koji su ranije upućeni u Parlament BiH i dio su dogovora u paketu ispunjavanja EU integracija, a zbog "narušavanja Dejtonskog mirovnog sporazuma".

Zaustavljanje evropskog puta

“Narodna skupština Republike Srpske obavezuje Vladu Republike Srpske da u roku od 30 dana uputi u proceduru zakon kojim će se urediti postupak razmatranja pitanja o kojima odlučuje Parlamentarna skupština BiH, tako da se o tim pitanjima prethodno izjasni Narodna skupština Republike Srpske.”

Takođe, entitetska Narodna skupština obavezuje Zakonodavni odbor da u Parlament BiH uputi amandmane na Zakon o zaštiti ličnih podataka BiH i izjašnjenje o Prijedlogu zakona o graničnoj kontroli BiH, te da ih dostavi srpskim predstavnicima u Parlamentarnoj skupštini BiH.

Sjednica, na kojoj su usvojeni zaključci o “urušavanju pravnog poretka BiH”, predstavlja reakciju na sudski proces protiv predsjednika RS Milorada Dodika, koji se vodi pred Sudom BiH.

“Suočeni smo s devijacijom nad devijacijama, dozvoljenom od stranog faktora, što je dovelo do toga da se sudi nekome ko djeluje u skladu s Ustavom," izjavila je potpredsjednica SNSD-a Željka Cvijanović.

Kao direktan odgovor na sudski proces, za koji predstavnici vladajuće koalicije tvrde da bi mogao biti okončan u prvostepenom postupku već u januaru, entitetski parlament usvojio je zaključke u tom smislu. U njima se navode kršenja Dejtonskog sporazuma od strane visokog predstavnika, Ustavnog suda BiH, Suda i Tužilaštva.

Blokada institucija BiH

“Narodna skupština Republike Srpske konstatuje da su u BiH ozbiljno narušeni pravni sistem i pravna sigurnost svih građana Republike Srpske i BiH zbog donošenja nezakonitih odluka od strane svih dosadašnjih visokih predstavnika, uključujući Kristijana Šmita, koji nije imenovan za visokog predstavnika u skladu s Aneksom 10 Dejtonskog mirovnog sporazuma,” stoji u jednom od zaključaka. Takođe, data je instrukcija za obustavu procesa evropskih integracija Bosne i Hercegovine.

“Narodna skupština Republike Srpske zahtijeva od imenovanih i izabranih predstavnika Republike Srpske iz srpskog konstitutivnog naroda u zajedničkim institucijama da obustave odlučivanje o pitanjima iz domena evropskih integracija sve dok se ne uspostave uslovi za vođenje tog procesa u skladu s principima demokratije i vladavine prava,” stoji u jednom od zaključaka.

Sjednica Narodne skupštine zakazana je nakon što Sud BiH nije otkazao ročište Miloradu Dodiku, koji je prije nekoliko dana operisan u Beogradu. Sud je naveo da je sudskim vještačenjem utvrđeno da Dodik može prisustvovati suđenju, uprkos ljekarskim nalazima iz Beograda i Banjaluke koji su tvrdili suprotno. Naredno ročište zakazano je za 30. decembar.

“Narodna skupština Republike Srpske konstatuje da neustavni Tužilaštvo BiH i Sud BiH vode politički montiran proces protiv predstavnika Republike Srpske, zasnovan na nezakonito nametnutim odlukama Kristijana Šmita,” stoji u jednom od zaključaka, u kojima se takođe zahtijeva obustavljanje “politički montiranog procesa.”

"Preduzimanje koraka" i lažni interesi

U jednom od zaključaka zahtijeva se od imenovanih i izabranih predstavnika Republike Srpske u institucijama Bosne i Hercegovine da obustave odlučivanje na nivou BiH, osim u jednom slučaju.

“U slučaju odlučivanja kojim se vrši prenos nadležnosti sa Republike Srpske na nivo zajedničkih institucija ili se na drugi način ugrožava pozicija Republike Srpske, sve dok Evropska unija ne obezbijedi normalne i pravične uslove i standarde suđenja u BiH,” navedeno je u zaključcima.

“U protivnom, Narodna skupština Republike Srpske će, radi zaštite Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH i ustavnog poretka Republike Srpske, biti prinuđena da preduzme posebne mjere u službi zaštite Dejtonskog sporazuma,” zaključuje većina u RS, ne precizirajući koji bi to konkretni koraci mogli biti.

Opozicija smatra da je sjednica farsa s ciljem zaštite predsjednika RS pred Sudom BiH. Podsjećaju na brojne slične zaključke usvojene ranije, čija je primjena prestajala čim bi se ostvarili interesi pojedinaca.

“Milorad Dodik je glavna tačka dnevnog reda na ovoj sjednici, a zakoni i prenos nadležnosti su samo maska,” izjavio je Nebojša Vukanović, poslanik Liste za pravdu i red.

“Kakav prenos nadležnosti, kakvo srpsko jedinstvo? Vama institucije BiH služe da se bogati klijentelistička klika, a ne da se štite interesi Republike Srpske,” rekao je Vukanović.

Jedan za drugim, na sjednici su se obraćali šefovi partija koje čine vlast, naglašavajući važnost zaštite Republike Srpske upravo kroz sudski proces koji se vodi protiv Dodika.

“Sramno je ponašanje Suda BiH, koji ne poštuje čovjeka koji se bori za zdravlje. Tolika mržnja prema predsjedniku Republike Srpske i prema Srpskoj prevladava da žele presudu do 9. januara. Sarajevo potcjenjuje mogućnost dogovora, što je pogubno, jer to znači da im je cilj ponižavanje srpskog naroda," izjavio je Petar Đokić, lider Socijalističke partije, stranke koja posljednjih 20 godina djeluje kao politički saveznik SNSD-a.

Interesi i demokratija

Za političku analitičarku Tanju Topić zanimljiv je odabir datuma za održavanje sjednice i donošenje zaključaka koji Bosnu i Hercegovinu vode u jednu od najvećih političkih kriza.

“Skupština RS postala je izvršilac hazarderske politike koja ne razmišlja o posljedicama po sam entitet,” ističe Topić, indirektno ukazujući na mogućnost uticaja iz Srbije na ovakav razvoj događaja.

“Nije bitno da li ovom novom krizom, a ona to svakako jeste, predsjednik Srbije pokušava skrenuti pažnju sa studentskih protesta ili predsjednik entiteta želi sam sebi osigurati oslobađanje od sudskih presuda Suda, čije su etabliranje podržali i poslanici njegove stranke. Ovakvim manipulacijama i zloupotrebama, NSRS se dovodi u situaciju gdje bi najbolje bilo da se sama raspusti i sačuva makar mrvicu dostojanstva i političkog integriteta,” smatra Topić, zaključujući da demokratija u ovakvom obliku gubi svoj smisao.

“Ovako potvrđuju da su marionete koje u određenim vremenskim razmacima, isključivo u sopstvene svrhe, povlači neko ko nije ni član parlamenta. Kada parlament postane društvo jednog lica, odnosno njegov odraz, jasno je koliko su demokratija i parlamentarizam izgubili smisao,” upozorava Topić.

Optužnica 

Tužilaštvo Bosne i Hercegovine tereti Milorada Dodika za krivično djelo "neizvršavanje odluka visokog predstavnika u BiH".

Optužen je da je, kao predsjednik Republike Srpske, donio Ukaz o proglašenju Zakona o izmjeni Zakona o objavljivanju zakona i drugih propisa RS, koji predviđa neprimjenjivanje odluka visokog predstavnika i odluka Ustavnog suda BiH na teritoriji Republike Srpske.

Pratite nas i na Facebooku, na X-u, na YouTube, kao i na našem nalogu na Instagramu