Ένας χρόνος από την απελευθέρωση της Μοσούλης

Εικόνες απόλυτης καταστροφής στην παλιά πόλη της Μοσούλης. Η οικογένεια της Ζάρα Αμπντούλ Καντέρς ήταν από τις λίγες που άντεξαν και έμειναν εκεί σχεδόν μέχρι τέλους. Εγκατέλειψαν το σπίτι τους μόνον όταν ο ιρακινός στρατός κατάφερε, με τη βοήθεια της αμερικανικής αεροπορίας, να προχωρήσει στην ανακατάληψη της συνοικίας τους. Όπως οι περισσότεροι έτσι και η Ζάρα και η οικογένειά της διέφυγαν στο ήδη απελευθερωμένο ανατολικό τμήμα της πόλης όπου πολλές περιοχές είχαν μείνει αλώβητες από τις καταστροφές του πολέμου. Γι΄ αυτό το λόγο όμως ήταν ιδιαίτερα υψηλές και οι τιμές των ενοικίων. Η Ζάρα και ο σύζυγός της Άχμεντ ξόδεψαν γρήγορα τις αποταμιεύσεις τους και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στα ερείπια του σπιτιού τους στην ισοπεδωμένη παλιά πόλη. Σήμερα ζουν στο ισόγειο, χωρίς νερό και ρεύμα, με τον πρώτο όροφο της πολυκατοικίας να είναι κατεστραμμένος.

«Θέλω μια φυσιολογική ζωή»

Ο Άχμεντ εργάζεται ως μανάβης στην αγορά όπου στο μεταξύ έχουν ανοίξει και πάλι αρκετά καταστήματα. Η Ζάρα από την πλευρά της δεν αφήνει από τα μάτια της τα τέσσερα παιδιά τους. «Τα κυνηγώ συνέχεια. Δεν τα αφήνω ποτέ μόνα τους στο δρόμο. Φοβάμαι πολύ». Μόλις πριν από λίγες ημέρες η υπηρεσία πολιτικής προστασίας ανέσυρε βαρύ οπλισμό από τα συντρίμμια διπλανής πολυκατοικίας. «Ελπίζω τα πράγματα να ξαναγίνουν όπως ήταν. Να ξαναχτιστούν σπίτια και τζαμιά. Θέλω απλά να ζήσω μια φυσιολογική ζωή, με ειρήνη και ασφάλεια».

Η παλιά πόλη στις όχθες του ποταμού Τίγρη ήταν το τελευταίο προπύργιο του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους στη Μοσούλη, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ. Εκεί είχε ανακηρύξει το 2014 την ίδρυση του «χαλιφάτου» του ο αρχηγός του ISIS Μπαγκντάντι. Τότε ζούσαν ακόμη στην πόλη περίπου δυο εκατομμύρια άνθρωποι.

Κίνδυνοι παντού

Τα ίχνη του πολέμου είναι παντού κάτι παραπάνω από εμφανή. Σε κάθε γωνιά κατεστραμμένα σπίτια, μπάζα, ηλεκτρικές συσκευές και φυσικά, όπλα και πυρομαχικά. Την εξουδετέρωσή τους έχει αναλάβει μεταξύ άλλων η ιδιωτική εταιρία Optima για λογαριασμό των Ηνωμένων Εθνών. «Βρίσκουμε από βόμβες 200 κιλών, μέχρι χειροβομβίδες, όλμους, πυραύλους και ζώνες με εκρηκτικά του ISIS», λέει ο επικεφαλής ερευνών της Optima Μαρκ Γουορμπάρτον. Όπως εξηγεί ο πρώην στρατιωτικός, το ISIS είχε στήσει δική του βιομηχανία παραγωγής όπλων και οπλικών συστημάτων. Μεταξύ Δεκεμβρίου του 2017 και Μαΐου 2018 η υπηρεσία του ανέλαβε 790 αποστολές στην παλιά πόλη της Μοσούλης, αντιμετωπίζοντας επιτυχώς συνολικά 33.500 δυνητικούς κινδύνους. «Βρήκαμε συνολικά 600 ζώνες με εκρηκτικά και αφαιρέσαμε 300 από πτώματα. Δεν είναι ευχάριστο αλλά πρέπει να γίνει για να προστατευτούν οι υπόλοιποι».

Κατά τη διάρκεια του πολέμου εγκατέλειψαν τη Μοσούλη πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Με την ανοικοδόμηση της πόλης να προχωρά αργά αλλά σταθερά και τις γειτονιές να γίνονται και πάλι πιο ασφαλείς, πολλοί Ιρακινοί που έχουν κουραστεί να μένουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς ή που δεν μπορούν πλέον να πληρώνουν τα υψηλά ενοίκια στα ανατολικά, έχουν αρχίσει να επιστρέφουν στην πόλη τους.

Σάντρα Πέτερσμαν / Κώστας Συμεωνίδης