Βουλγαρία: Ξανά εκλογές ενόψει βαρύ χειμώνα

Από την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος στη Βουλγαρία, η πολιτική σταθερότητα είναι ένα φαινόμενο μάλλον σπάνιο για τη χώρα. Ωστόσο η Βουλγαρία φαίνεται να ξεπερνά αυτή τη φορά τον εαυτό της: Μέσα σε μόλις 18 μήνες διεξάγονται σήμερα, Κυριακή, για τέταρτη φορά βουλευτικές εκλογές. Μετά από τις προγραμματισμένες εκλογές του Απριλίου 2021 και δύο ακόμη πρόωρες εκλογές, πρόκειται τώρα για την τρίτη κατά σειρά πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Παρόλα αυτά δεν είναι σαφές αν αυτή η τέταρτη απόπειρα θα καταφέρει να δώσει ένα τέλος στην πολιτική κρίση που ταλαιπωρεί τη χώρα.

Η πτώση της φιλελεύθερης μεταρρυθμιστικής κυβέρνησης υπό την πρωθυπουργία του Κιρίλ Πέτκοφ τον περασμένο Ιούνιο οδήγησε αναγκαστικά στην αυριανή αναμέτρηση. Ο Πέτκοφ είχε αναλάβει καθήκοντα μόλις μερικούς μήνες πριν, στα τέλη του 2021, ενώ έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης στις 8 Ιουνίου 2022.

Διαφθορά και ανεκπλήρωτες (μεταρρυθμιστικές) υποσχέσεις

Τώρα η Βουλγαρία πρέπει να αντιμετωπίσει και πάλι ένα πολύ σοβαρό ερώτημα: Θα υπάρξει μία κυβέρνηση πλειοψηφίας, ικανή να κυβερνήσει τη χώρα μετά τις εκλογές, ώστε να μπορέσει να τα βγάλει πέρα τον ερχόμενο, δύσκολο χειμώνα και σε μια εποχή που σημαδεύεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, τον πληθωρισμό και τις υψηλές τιμές ενέργειας; Όλα δείχνουν ότι ένα τέτοιο σενάριο είναι μάλλον απίθανο, καθώς σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις προβλέπεται να συσταθεί και πάλι ένα κοινοβούλιο με έξι έως και οκτώ κόμματα.

Ευνοημένος από την παρούσα πολιτική κρίση φαίνεται για την ώρα να είναι το κόμμα του πρώην - και επί σειρά ετών - πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ. Το κόμμα του, GERB (Πολίτες για την Ευρωπαϊκή Ανάπτυξη της Βουλγαρίας), η σημερινή αντιπολίτευση, ευθύνεται ωστόσο σε μεγάλο βαθμό για την κρίση της χώρας. Την άνοιξη του 2021, έχοντας συμπληρώσει μία δεκαετία στην κυβέρνηση, άφησε πίσω του πολιτική αναταραχή, αμέτρητα σκάνδαλα διαφθοράς και ανεκπλήρωτες μεταρρυθμιστικές υποσχέσεις.

Τώρα, ωστόσο, το κόμμα του Μπορίσοφ προηγείται και πάλι στις δημοσκοπήσεις: Το GERB βρίσκεται περίπου στο 24% - δηλαδή προηγείται περίπου κατά 8% από το κόμμα του Κιρίλ Πέτκοφ. Ο Μπορίσοφ ελπίζει μεν σε μια ξεκάθαρη νίκη, όμως δεν είναι πιθανό σενάριο να κατακτήσει την πλειοψηφία. Συνεπώς θα χρειαστεί έναν εταίρο, ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού.

Σε ό,τι αφορά την εξωτερική του πολιτική, το GERB έχει σαφή ευρωατλαντικό προσανατολισμό. Βέβαια, τα δύο άλλα κόμματα με εξίσου σαφή ευρωατλαντική δέσμευση, το «Συνεχίζουμε την Αλλαγή» του Πέτκοφ και το φιλελεύθερο-συντηρητικό Δημοκρατικό Κόμμα, δεν επιθυμούν να σχηματίσουν κοινή κυβέρνηση με το GERB, καθώς ο Μπορίσοφ έχει επιβαρυνθεί αρκετά από τις κατηγορίες για διαφθορά.

Φυσικό αέριο και ρωσική σφαίρα επιρροής

Εντός της ΕΕ, η Βουλγαρία είναι η πιο φιλική προς τη Ρωσία χώρα. Η πλειονότητα των πολιτών εξακολουθεί να είναι υπέρ της ΕΕ και να καταδικάζει τον ρωσικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Όμως ο διχασμός έχει αφήσει τα σημάδια του στην κοινωνία. Ο Βούλγαρος πολιτικός επιστήμονας Ιβάν Κράστεφ εξηγεί στην DW: «Παραδοσιακά, υπήρχαν πάντα ισχυρά φιλορωσικά αισθήματα στη Βουλγαρία. Σήμερα, πολλοί άνθρωποι βλέπουν τη Ρωσία ως μία εναλλακτική για όλα όσα δεν τους αρέσουν στη Δύση». Οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας και η μακρά αντιπαράθεση σχετικά με τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου είναι επίσης κομβικά ζητήματα προεκλογικά.

Πόσο έχουν κουραστεί οι Βούλγαροι ψηφοφόροι;

Καθοριστικός παράγοντας για τη σύνθεση του νέου βουλγαρικού κοινοβουλίου θα είναι επίσης η προσέλευση των ψηφοφόρων - όσο μεγαλύτερη, τόσο περισσότερες είναι και οι πιθανότητες για τη σύσταση ενός συνασπισμού, ικανού να κυβερνήσει χωρίς την υποστήριξη μικρότερων κομμάτων ή εθνικιστών. Στους κύκλους των αναλυτών υπάρχει ωστόσο διάχυτος ο φόβος ότι μετά από τέσσερις εκλογές μέσα σε μόλις 18 μήνες οι ψηφοφόροι έχουν κουραστεί και απογοητευτεί.

Το κατά πόσο θα επιβεβαιωθούν οι φόβοι τους, θα φανεί άμεσα, στα εκλογικά αποτελέσματα, τα οποία αναμένεται να ανακοινωθούν τη νύχτα της 2ης προς 3η Οκτωβρίου.

Αλεξάντερ Αντρέγεφ

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου