Δύο πρόεδροι, δύο διαφορετικοί κόσμοι

Μία δημοκρατία και μία λαοκρατική δικτατορία. Αυτά στη μεγάλη εικόνα. Στη μικρή εικόνα όμως, είναι οι λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά. Μετά το πέρας της χθεσινής συνάντησης του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα με τον κινέζο ομολόγό του Σι Τζινπίνγκ, ο πρώτος μίλησε στους δημοσιογράφους χωρίς καν σημειώσεις, απαντώντας ελεύθερα στις ερωτήσεις που του έθεταν. Ο δεύτερος έμεινε προσκολλημένος στο κείμενο που είχε ετοιμάσει από πριν. Κι όταν μια κινέζα δημοσιογράφους του έθεσε ένα ερώτημα που δεν περίμενε, αμήχανα, άρχισε να ψάχνει τις σημειώσεις του μέχρι να εντοπίσει το σχετικό χωρίο.

Πρόκειται για δύο διαφορετικές εκφάνσεις κρατικής κυριαρχίας και δύναμης. Δύο εντελώς διαφορετικοί πολιτικοί κόσμοι. Αυτό εξηγεί γιατί Ομπάμα και Σι Τζινπίνγκ δυσκολεύονται να βρουν κοινό τόπο σε ένα μεγάλο εύρος σημαντικών θεμάτων: ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερία του τύπου, προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι ΗΠΑ ιστορικά είναι αναμφίβολα κράτος δικαίου και αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Η Κίνα ακόμη απέχει πολύ από αυτό το μοντέλο.

Στον κήπο του Λευκού Οίκου…

Kι όμως παρά την απόσταση που τις χωρίζει, οι δυο χώρες έχουν κοινά συμφέροντα. Για παράδειγμα στον τομέα της καταπολέμησης της διεθνούς τρομοκρατίας. Αμφότερες τάσσονται υπέρ ενός Ιράν χωρίς πυρηνικά όπλα, αμφότερες τάσσονται κατά του βορειοκορεατικού καθεστώτος. Λιγότερα κοινά σημεία βρίσκουν στον τομέα της ασφάλειας στο διαδίκτυο, καθώς επίσης και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Σε επίπεδο γενικής αποτίμησης, πάντως, η πρόσφατη διμερής συνάντηση Ομπάμα - Tζινπίνγκ δεν επέφερε τίποτα νεότερο. Η συζήτηση επιμέρους «καυτών» θεμάτων ανατέθηκε σε ομάδες εργασίας. Στη κοινή συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν από τον κήπο του Λευκού Οίκου κρύφτηκαν πίσω από στερεοτυπικές εκφράσεις όπως «εποικοδομητική συζήτηση» και «αμοιβαίος σεβασμός». Από τη μεριά πάντως του κινέζου προέδρου μάλλον το όφελος ήταν μεγαλύτερο: μια συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, της παγκόσμιας υπερδύναμης, αναμνηστικές φωτογραφίες και εθιμοτυπικοί χαιρετισμοί, όπως ταιριάζουν άλλωστε στο κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς.

Μίοντραγκ Σόριτς