Επιστροφή στο Χάρκοβο

Εδώ έπεσαν οι πρώτες ρωσικές βόμβες στις 24 Φεβρουαρίου του 2022.  Πριν από την έναρξη του πολέμου, περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι ζούσαν στη βόρεια Σαλτίβκα. Οι φαρδιοί δρόμοι είναι πυκνοχτισμένοι με πολυώροφα κτίρια.

Πάνω από 4.000 κτίρια υπέστησαν ζημιές στο Χάρκοβο. Ήδη από τον Μάιο μετά την πρώτη ουκρανική αντεπίθεση και την απελευθέρωση του προαστίου της Σαλτίβκα, οι τοπικές αρχές άρχισαν να επισκευάζουν τα σπίτια, κυρίως τα παράθυρα και τις στέγες, διότι σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, ήλπιζαν οι κάτοικοι να επιστρέψουν. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι ζουν σήμερα στο Χάρκοβο ενώ πριν από τον πόλεμο ήταν περίπου 1,5 εκατομμύριο. Σιγά-σιγά όμως τα καταστήματα ανοίγουν και πάλι ενώ κυκλοφορούν περισσότερα αυτοκίνητα στο δρόμο.

Ωστόσο, η περιοχή είναι αραιοκατοικημένη καθώς όλα τα σπίτια έχουν υποστεί ζημιές. «Μπορείτε να δείτε πόσοι άνθρωποι μένουν όταν διανέμεται η ανθρωπιστική βοήθεια», λέει χαμογελώντας η Ιρίνα Πετρένκο. Η Ιρίνα μοιράζει πακέτα τροφίμων στους κατοίκους, τα οποία έφεραν εθελοντές.

«Εδώ παντρεύτηκα, γέννησα την κόρη μου, εδώ σπούδασε», λέει η Ιρίνα. Η Ιρίνα εργαζόταν ως μοδίστρα, ο σύζυγός της εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο επίπλων. Η κόρη της, ο γαμπρός της και η οκτάχρονη εγγονή της έφυγαν από το Χάρκοβο τις πρώτες μέρες του πολέμου. Έμεινε αυτή πίσω μαζί με τον άντρα της.Τον περασμένο Μάρτιο το προάστιο δέχθηκε σφοδρούς βομβαρδισμούς. Το ζευγάρι αποφάσισε να μετακομίσει σε άλλο σημείο της πόλης, «αλλά τον Μάιο έπεσα σε κατάθλιψη. Ήθελα να πάω σπίτι», λέει η Ιρίνα.

Οι κάτοικοι του Χάρκοβο επιστρέφουν

Τον Σεπτέμβριο, μετά την απελευθέρωση τμημάτων της περιοχής του Χάρκοβο και του Λιπέτς, μιας μεγάλης πόλης 25 χιλιόμετρα από το Χάρκοβο, οι άνθρωποι άρχισαν  να επιστρέφουν και στη βόρεια Σαλτίβκα. Εκείνη την εποχή, ο αριθμός των επιθέσεων είχε μειωθεί σημαντικά επειδή οι Ρώσοι είχαν εγκαταλείψει τις θέσεις τους, λέει η Ιρίνα. Οι άνθρωποι σήμερα έχουν επιστρέψει ακόμη και σε κτίρια που φαίνονταν ακατοίκητα από έξω.

Ανάμεσα στους ουρανοξύστες φαίνονται γερανοί. Σύμφωνα με τις αρχές επισκευάζονται καμιά εικοσαριά πολυκατοικίες. Οι εργασίες θα ολοκληρωθούν τον Ιανουάριο. Κάποια σπίτια έχουν ήδη τελειώσει. Ορισμενες παιδικές χαρές και γήπεδα που χτυπήθηκαν από ρωσικά πυρά δεν θα επισκευαστούν προς το παρόν γιατί δεν υπάρχουν αρκετά παιδιά.

Η Ιρίνα στέκεται μπροστά στην πολυκατοικία όπου έμενε η οικογένεια της κόρης της. Το διαμέρισμα της κόρης της Ιρίνας είναι κρύο και σκοτεινό, η ταπετσαρία είναι υγρή.

Οι ζωές των άλλων ...

Οι αρχές θα εκτιμήσουν την άνοιξη πόσα σπίτια στη βόρεια Σαλτίβκα δεν μπορούν πλέον να ανακαινιστούν. Δεν υπάρχει ακόμη κάποιο σχέδιο ανοικοδόμησής της. «Οι διεθνείς οργανισμοί είναι απίθανο να χρηματοδοτήσουν ένα τέτοιο σχέδιο επειδή ο πόλεμος είναι ακόμη σε εξέλιξη. Είναι παράλογο να εκτελούνται κατασκευαστικές εργασίες μεγάλης κλίμακας μόλις 40 χιλιόμετρα από τη Ρωσία», παραδέχεται ο Γεβγέν Πασένοβ, αναπληρωτής επικεφαλής του Τμήματος Στέγασης του δήμου του Χάρκοβο. Εξηγεί ότι σύμφωνα με το νόμο, τα κατεστραμμένα σπίτια μπορούν να επισκευαστούν 90 ημέρες μετά τη λήξη των εχθροπραξιών. «Αυτό που έγινε, έγινε με δική τους ευθύνη», λέει ο Γεβγέν Πασένοβ.

Οι περισσότεροι κάτοικοι μπόρεσαν να επιστρέψουν στις πολυκατοικίες κοντά στην Ιρίνα. «Τώρα τουλάχιστον είναι λίγο πιο χαρούμενα εδώ», λέει η Ιρίνα, κοιτάζοντας μέσα από τα παράθυρα της πολυκατοικίας που είναι καλυμμένα με νοβοπάν.

«Όταν επέστρεψα την άνοιξη, επικρατούσε σιωπή, τα πουλιά μόνο κελαηδούσαν. Στα δέντρα κρέμονταν κουφώματα και κουρτίνες. Περπατούσες δίπλα τους και έβλεπες τις ζωές των άλλων».

Χάνα Σοκόλοβα

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου