ΗΠΑ: Yπάρχουν ζητήματα ασφαλείας στο Μουντιάλ 2026;

Ήταν μία ημέρα γιορτής για τους υποστηρικτές των Kansas City Chiefs, που θα γιόρταζαν την κατάκτηση του Superbowl. Κατά την εορταστική παρέλαση όμως άγνωστοι άνοιξαν πυρ εναντίον του πλήθους, σκοτώνοντας έναν άνθρωπο και τραυματίζοντας δεκάδες ακόμη, μεταξύ των οποίων και εννέα παιδιά.

Το καλοκαίρι του 2025 πρόκειται να διεξαχθεί στις ΗΠΑ το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων. Έναν χρόνο αργότερα η χώρα θα φιλοξενήσει από κοινού με το Μεξικό και τον Καναδά μία ακόμη ποδοσφαιρική διοργάνωση: το Μουντιάλ. Έτσι, οι ΗΠΑ αναμένουν εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο.

Το Μεξικό έχει ούτως ή άλλως προβλήματα ασφαλείας – τόσο με τα φαινόμενα βίας στα γήπεδα όσο και με τη δραστηριοποίηση των διαφόρων καρτέλ ναρκωτικών. Όμως υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια και στις ΗΠΑ, κυρίως εκτός γηπέδων.

Πολλοί νεκροί από πυροβολισμούς

Οι νεκροί και οι τραυματίες από πυροβολισμούς αποτελούν μία θλιβερή καθημερινότητα στις ΗΠΑ. Το 2023 σκοτώθηκαν περίπου 20.000 άνθρωποι από πυροβόλα όπλα. Μονάχα φέτος (μέχρι και τις 29 Μαρτίου) η οργάνωση Gun Violence Archive κατέγραψε 86 περιστατικά mass shooting, όπου κάποιος επιτέθηκε δηλαδή σε πλήθος ανθρώπων, πυροβολώντας.

«Η χρήση και η κατοχή όπλων θεωρείται απολύτως φυσιολογική σε ορισμένες πολιτείες», λέει στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa) η πολιτική επιστήμονας Λάουρα φον Ντάνιελς, η οποία είναι και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Θεμάτων Ασφάλειας (Stiftung Wissenschaft und Politik) για την Αμερική. «Άρα και το να κουβαλάει κανείς ένα πιστόλι στην τσάντα του δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ».

Το ποσοστό των δολοφονιών με πυροβόλα όπλα στη χώρα είναι πολύ μεγαλύτερο συγκριτικά με άλλα κράτη υψηλού εισοδήματος. Παρ’ όλα αυτά οι ΗΠΑ εξακολουθούν να θεωρούνται ασφαλής προορισμός.

Κινδυνεύουν οι φίλαθλοι;

Η FIFA, αν και απέφυγε να μπει σε λεπτομέρειες σχετικά με την ασφάλεια στις περιοχές διεξαγωγής των αγώνων, ανέφερε πως «η ασφάλεια των φιλάθλων και των παικτών αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι όλων των διοργανώσεων και αυτό θα ισχύει και το 2026». Η ομοσπονδία είναι αυτή που ελέγχει τις συνθήκες ασφαλείας σε όλες τις διοργανώτριες χώρες – και δη από τη φάση της υποψηφιότητας μέχρι και την περίοδο φιλοξενίας του τουρνουά.

Η φον Ντάνιελς πάντως εκτιμά πως υπάρχουν κίνδυνοι για ορισμένους φιλάθλους. «Δεν απειλούνται οπωσδήποτε όλοι οι άνθρωποι που ταξιδεύουν στις ΗΠΑ, όμως σε ορισμένες πολιτείες μπορεί να συμβεί αυτό, ιδίως για ανθρώπους που εντάσσονται στους people of color, οι οποίοι θα μπορούσαν να υποστούν ρατσιστικές συμπεριφορές», εξηγεί. Στις ΗΠΑ υπάρχουν αρκετοί που είναι αρνητικά προδιατεθειμένοι απέναντι σε μετανάστες από την Κεντρική και Λατινική Αμερική, όπως και απέναντι σε ανθρώπους ασιατικής καταγωγής. Ωστόσο, η φον Ντάνιελς δεν θεωρεί πως πρόκειται λόγω του Μουντιάλ να αυστηροποιηθούν ιδιαιτέρως οι κανονισμοί σχετικά με την οπλοφορία σε δημόσιους χώρους.

Τα τρανς άτομα στο στόχαστρο

Μία από τις σημαντικότερες κατηγορίες εναντίον του Κατάρ, που φιλοξένησε το Μουντιάλ του 2022, αφορούσε την ασφάλεια και τα δικαιώματα των ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.

Αν και η κατάσταση στις ΗΠΑ δεν συγκρίνεται με αυτή στο Κατάρ, οι συνθήκες που αντιμετωπίζουν τέτοιοι άνθρωποι έχει επιδεινωθεί δραματικά κατά τα τελευταία χρόνια – σύμφωνα με την οργάνωση American Civil Liberties Union (ACLU) στις ΗΠΑ ψηφίστηκαν μόνο πέρυσι 84 νόμοι που στοχοποιούν τέτοιες ομάδες πολιτών και αφορούν για παράδειγμα το εκπαιδευτικό σύστημα ή την πρόσβαση των ατόμων αυτών στις υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Ιδίως τα τρανς άτομα βρίσκονται πολύ συχνά στο στόχαστρο των Ρεπουμπλικάνων, γεγονός που έχει ενισχύσει την τρανσφοβία σε πολλές πολιτείες.

Πιθανές οι επιθέσεις

«Μπορώ να φανταστώ ότι στους δημόσιους χώρους που θα διεξάγονται οι αγώνες του Μουντιάλ θα μπορούσε κανείς να υποστεί τουλάχιστον φραστική επίθεση», λέει η φον Ντάνιελς. «Και σίγουρα θα πρέπει κανείς να σκέφτεται την ασφάλειά του, το πώς δηλαδή θα συμπεριφέρεται. Το κατά πόσο δηλαδή θα εκδηλώνει ανοιχτά πως είναι για παράδειγμα ομοφυλόφιλος ή τρανς». Η κατάσταση βέβαια είναι διαφορετική από πολιτεία σε πολιτεία, προσθέτει η επιστήμονας. Στις μεγαλύτερες μητροπόλεις, όπου θα λάβουν χώρα πολλά παιχνίδια, οι άνθρωποι είναι φυσικά πιο ανοιχτοί.

Όπως επεσήμανε πάντως η FIFA, «όλοι οι φίλαθλοι θα είναι ευπρόσδεκτοι σε κάθε αγώνα του τουρνουά, ανεξαρτήτως από το παιχνίδι, το γήπεδο ή την πόλη, όπως συνέβαινε και θα συμβαίνει πάντα».

Το ζοφερό σενάριο μίας νέας εκλογής Τραμπ

Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι σε κάθε περίπτωση το πώς θα αλλάξει η χώρα σε περίπτωση που κερδίσει ο Τραμπ τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. «Για να το θέσουμε με απλά λόγια, η κατάσταση θα επιδεινωθεί για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα», παρατηρεί η φον Ντάνιελς. Όσον αφορά δε το ζήτημα της οπλοκατοχής, ο Ρεπουμπλικάνος έχει καταστήσει πολλάκις σαφές πως απορρίπτει οποιαδήποτε ιδέα σχετικά με την αυστηροποίηση του σχετικού πλαισίου.

Ο 77χρονος έχει αναφέρει επιπλέον πως σκοπεύει να διώξει μαζικά μετανάστες από τη χώρα, να «συγυρίσει» τον κρατικό μηχανισμό και να πάρει εκδίκηση από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Με αυτόν στο τιμόνι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να διολισθήσουν προς τον αυταρχισμό. Και τότε το κλίμα απέναντι στους αλλοδαπούς, τους μετανάστες και τις μειονότητες θα γινόταν ακόμη χειρότερο.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς