Η Ημέρα της Αντίστασης των Ρομά

Στις 16 Μαΐου 1944, εγκλωβισμένοι στον καταυλισμό Β ΙΙ του «στρατοπέδου Ζ» στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου, χιλιάδες Ρομά και Σίντι αντιστάθηκαν στην δρομολογημένη εξόντωσή τους. Είχαν ενημερωθεί ότι οι ναζί σχεδίαζαν τη διάλυση του επονομαζόμενου “καταυλισμού των τσιγγάνων” και την εκτέλεση των κρατουμένων του. Η ισχυρή αντίσταση των Ρομά και Σίντι που ήταν οπλισμένοι με καθημερινά εργαλεία εκτροχίασε τα σχέδια των SS.

Η Ημέρα της Αντίστασης των Ρομά τιμά αυτήν την εξέγερση, καθώς η δίωξή τους από το ναζιστικό καθεστώς είχε ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του πληθυσμού των Σίντι και Ρομά, ενώ η ιστορία της αντιφασιστικής τους αντίστασης παραμένει στην αφάνεια.

Τι ακολούθησε της εξέγερσης της 16ης Μαΐου 1944

Παρά την εξαιρετική γενναιότητα των κρατουμένων, η ιστορία της αντίστασής τους είχε τραγικό τέλος: όλοι οι νεαροί άνδρες και γυναίκες οδηγήθηκαν μαζί με τις οικογένειές τους σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ώστε να διασπαστούν και να αποδυναμωθούν.

Στις αρχές του Αυγούστου του ίδιου έτους, μόλις 4.300 Σίντι και Ρομά παρέμεναν στον καταυλισμό Β ΙΙ, στην πλειονότητά τους γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι και άρρωστοι. Το βράδυ της 2ας Αυγούστου δολοφονήθηκαν σε θαλάμους αερίων.

Συνολικά, περίπου μισό εκατομμύριο Ρομά και Σίντι εξοντώθηκαν κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. Πολλοί αποκαλούν σήμερα τη γενοκτονία αυτή "Porajmos", που σημαίνει “καταβρόχθιση” ή "καταστροφή" στη ρομανί.

Το 2015, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κήρυξε την 2α Αυγούστου ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος για τους δολοφονημένους Ρομά και Σίντι.

Γκίλντα-Νάνσι Χόρβατ

Επιμέλεια: Κατερίνα Αλεξανδρίδη