Η Χάιφα στη σκιά ενός επικείμενου πολέμου

Η Χάιφα, η κατά τα άλλα πολύβουη πόλη-λιμάνι στο βόρειο Ισραήλ, φαίνεται πιο ήσυχη από ό,τι συνήθως αυτή τη μέρα. Η υποτιθέμενη ηρεμία διακόπτεται σύντομα από τον θόρυβο των ισραηλινών πολεμικών αεροσκαφών, που πετούν από και προς τον νότιο Λίβανο. Κατά διαστήματα, οι σειρήνες αεροπορικής επιδρομής στις γειτονικές πόλεις προειδοποιούν για ρουκέτες της Χεζμπολάχ από τον Λίβανο.

Η Χάιφα είναι το προσωρινό σπίτι του Τζόναθαν Κοέν. Ο οικογενειάρχης εκκένωσε το σπίτι του μαζί με τη σύζυγό του και τα δύο μικρά παιδιά τους μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάςστις 7 Οκτωβρίου. Βρίσκεται στο κιμπούτς Rosh HaNikra, κοντά στην οριοθετική γραμμή των Ηνωμένων Εθνών στα σύνορα με τον Λίβανο.

Μια περιοχή υπό συνεχείς επιθέσεις

Εκείνη την εποχή, πολλοί κάτοικοι φοβόντουσαν ότι η Χεζμπολάχ θα μπορούσε επίσης να προσπαθήσεινα διεισδύσει σε κοινότητες στο βόρειο Ισραήλ. Στην πραγματικότητα, η περιοχή δέχεται έκτοτε συνεχή πυρά από την ισλαμιστική πολιτοφυλακή, η οποία είναι σύμμαχος της Χαμάς. Το Ισραήλ απαντά με αντεπιθέσεις στο Λίβανο. Η Χεζμπολάχ εξαρτά τον τερματισμό των μαχών από την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, η οποία δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί.

Την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου κήρυξε την επιστροφή των περίπου 60.000 απομακρυνθέντων Ισραηλινών ως πολεμικό στόχο. Η σύγκρουση, η οποία εντείνεται εδώ και μήνες, κλιμακώθηκε μετά τις πρόσφατες εκρήξεις εκατοντάδων βομβητών και ασύρματων της Χεζμπολάχ και τη δολοφονία ορισμένων από τους πιο υψηλόβαθμους διοικητές της. Τη Δευτέρα, η ισραηλινή πολεμική αεροπορία άρχισε μια ευρείας κλίμακας επίθεση στο νότιο και ανατολικό τμήμα του Λιβάνου.

Ο Κοέν δεν βλέπει καμία εναλλακτική λύση στην αντιμετώπιση της απειλής που συνιστά η Χεζμπολάχ. «Έχουμε βαρεθεί. Έχω ζήσει στον τόπο όπου γεννήθηκα για 40 χρόνια. Είναι ο τόπος όπου γεννήθηκε ο πατέρας μου. Ο παππούς μου ήταν ο πρώτος που ήρθε εκεί. Αυτός έχτισε το σπίτι μας, το κιμπούτς. Πρέπει να λύσουμε το πρόβλημα με κάθε κόστος».

Τον Οκτώβριο του 2023, η ισραηλινή κυβέρνηση διέταξε τους κατοίκους μιας λωρίδας πλάτους πέντε χιλιομέτρων στη συνοριακή περιοχή Ισραήλ-Λιβάνου να εκκενώσουν τα σπίτια τους. Ένα χρόνο αργότερα, οι περισσότεροι από αυτούς εξακολουθούν να ζουν σε ξενοδοχεία ή έχουν νοικιάσει διαμερίσματα. Οι Κοέν έχουν επίσης μετακομίσει αρκετές φορές και τώρα μένουν σε συγγενείς.

«Η Χεζμπολάχ θα πρέπει να εξαφανιστεί»

Στην ερώτηση τι θα έπρεπε να συμβεί για να αισθανθεί αρκετά ασφαλής, ώστε να επιστρέψει στη Rosh Hanikra με την οικογένειά του, ο Κοέν δεν έχει άμεση απάντηση. «Ιδανικά, να εξαφανιζόταν η Χεζμπολάχ από τον Λίβανο», λέει. Και ο ίδιος γνωρίζει πόσο μη ρεαλιστικό είναι αυτό. «Στο σπίτι μου, μπορώ να δω ένα παρατηρητήριο της Χεζμπολάχ από το παράθυρό μου», λέει ο Κοέν. «Και έχουν μόνο έναν στόχο: να με διώξουν από το σπίτι μου και από το Ισραήλ. Ίσως θέλουν απλώς να με σκοτώσουν. Δεν έχουν κανέναν άλλο στόχο. Οπότε θα ήταν καλύτερα να τους διώξουμε από τον Λίβανο ή τουλάχιστον να τους κάνουμε να υποχωρήσουν μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα προς τα βόρεια».

Αυξανόμενες ενδείξεις για ισραηλινή επίθεση στο έδαφος

Μόνο κατά τη διάρκεια της μεγάλης επίθεσής της τη Δευτέρα, η ισραηλινή αεροπορία έπληξε περίπου 1.600 στόχους για να καταστρέψει την υποδομή της σιιτικής πολιτοφυλακής, που υποστηρίζεται από το Ιράν, στα προπύργιά της στο νότιο Λίβανο και στην ανατολική κοιλάδα του Μπεκάα. Ένας «μεγάλος αριθμός» μελών της Χεζμπολάχ σκοτώθηκε κατά τις επιχειρήσεις, δήλωσε ο ισραηλινός στρατός. Οι λιβανέζικες αρχές ανέφεραν επίσης ότι σκοτώθηκαν 150 γυναίκες και παιδιά. Συνολικά 558 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 1830 τραυματίστηκαν μετά από αυτές τις επιθέσεις.

Η Χεζμπολάχ εντείνει επίσης τις επιθέσεις της κατά του Ισραήλ και χρησιμοποιεί βαρύτερα όπλα. Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης εικάζουν εδώ και μέρες για μια πιθανή ισραηλινή χερσαία εισβολή στο νότιο Λίβανο για να εκδιώξουν τη Χεζμπολάχ από τα σύνορα.

Το Ισραήλ αναφέρεται επίσης στη συμμόρφωση με την απόφαση 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η οποία ψηφίστηκε μετά τον πόλεμο μεταξύ Χεζμπολάχ και Ισραήλ το 2006. Και οι δύο πλευρές κατηγορούν η μία την άλλη για παραβίαση του ψηφίσματος αυτού. Μεταξύ άλλων, το ψήφισμα ορίζει ότι η Χεζμπολάχ πρέπει να καταθέσει τα όπλα της και να αποσυρθεί πίσω από τον ποταμό Λιτάνι, 40 χιλιόμετρα βόρεια των συνόρων.

Στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Γερμανία και άλλα κράτη ζήτησαν προσωρινή κατάπαυση του πυρός. Η πρωτοβουλία απορρίφθηκε από το Ισραήλ. «Πρόκειται για μια αμερικανο-γαλλική πρόταση, στην οποία ο πρωθυπουργός δεν έχει καν απαντήσει», αναφέρεται σε ανακοίνωση του γραφείου του Νετανιάχου. «Ο πρωθυπουργός έδωσε εντολή στις IDF να συνεχίσουν να πολεμούν με πλήρη ισχύ, σύμφωνα με το σχέδιο που του παρουσιάστηκε».

Υποστήριξη του αγώνα κατά της Χεζμπολάχ

Ο Κοέν ανησυχεί επίσης ότι η κατάσταση θα μπορούσε να κλιμακωθεί περαιτέρω. «Έχω επίγνωση του γεγονότος ότι θα μπορούσε να υπάρξει ένας μεγαλύτερος πόλεμος, ένας πολύ πιο καταστροφικός πόλεμος», λέει. «Αλλά υποστηρίζω μια στρατιωτική επιχείρηση. Φυσικά φοβάμαι κι εγώ, έχω οικογένεια, έχω φίλους και γνωστούς που μπορεί να χρειαστεί να πάνε στο Λίβανο ή στη Γάζα, αλλά πρέπει να λύσουμε το πρόβλημα μια για πάντα».

Στην πραγματικότητα, ένα σημαντικό ποσοστό του ισραηλινού πληθυσμού υποστηρίζει τη στρατιωτική δράση κατά της Χεζμπολάχ, όπως έδειξε έρευνα που διεξήγαγε το Ινστιτούτο Δημοκρατίας του Ισραήλ τον Αύγουστο. Σύμφωνα με την έρευνα, σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες Εβραίους-Ισραηλινούς τάσσονται υπέρ μιας βαθύτερης επιχείρησης στο Λίβανο που θα στοχεύει και στις υποδομές της χώρας. Περισσότερο από το ένα τέταρτο ήταν της γνώμης ότι το Ισραήλ θα πρέπει να αντιδράσει πιο επιθετικά στη Χεζμπολάχ, αλλά να μην επιτεθεί στις λιβανέζικες υποδομές.

Το κλίμα μεταξύ των κατοίκων της Χάιφα είναι ανάμεικτο. Κατά διαστήματα, η υποτιθέμενη ηρεμία διαταράσσεται από εκρήξεις, κάθε φορά που η ισραηλινή αεράμυνα αναχαιτίζει πυραύλους. «Ήρθα εδώ και ήθελα να φάω κάτι, και ξαφνικά ακούω εκρήξεις στον αέρα», λέει ο Γιοέλ, ο οποίος δεν θέλει να δώσει το επώνυμό του. «Τέτοιες στιγμές επικρατεί ένα μικρό χάος. Είσαι λίγο χαμένος και δεν ξέρεις τι να κάνεις. Αλλά μπορώ να το αντιμετωπίσω. Περνάει. Συνεχίζουμε τη ζωή μας και την καθημερινότητά μας».

«Μην αρχίσεις άλλον πόλεμο»

Λέει ότι υποστηρίζει τη δράση της κυβέρνησης κατά του Λιβάνου. «Είμαι πολύ χαρούμενος που επιτέλους ανταποδίδουμε τα αντίποινα. Η κυβέρνησή μας δείχνει ότι νοιάζεται. Ίσως αυτό να δώσει τέλος στο χάος».

Υπάρχουν όμως και άλλες φωνές. Δεν είναι όλοι στη Χάιφα πεπεισμένοι ότι αυτός είναι ο σωστός τρόπος για να τερματιστεί η σύγκρουση στη Γάζα και με τη Χεζμπολάχ. Σε μια γωνία του δρόμου, δώδεκα διαδηλωτές θυμούνται την τύχη των Ισραηλινών ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς στη Γάζα. Κρατούν αφίσες με φωτογραφίες μεγάλου μεγέθους και απαιτούν τον τερματισμό του πολέμου. «Τίποτα από όλα αυτά δεν θα φέρει πίσω τους ομήρους. Και σαμποτάρει επίσης κάθε πιθανότητα ανταλλαγής ομήρων», λέει η Ορίτ, μία από τους διαδηλωτές που στέκονται τακτικά στο δρόμο εδώ. «Πρέπει να τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα, όχι να ξεκινήσει ένας νέος».

Επιμέλεια: Κώστας Αργυρός