Ισπανία: Κινδυνεύουν οι ελιές εξαιτίας του καύσωνα

Στη Λα Βινιουέλα βρίσκεται ο σημαντικότερος ταμιευτήρας νερού στην επαρχία της Μάλαγα. Αλλά μετά από μήνες ανομβρίας και μετά από ένα ιστορικό κύμα καύσωνα η λίμνη, η οποία έχει κανονικά μήκος έξι χιλιομέτρων και βάθος 100 μέτρων, είναι γεμάτη μόνο κατά 12%. Ο ταμιευτήρας, ο οποίος είναι στην πραγματικότητα ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός τους καλοκαιρινούς μήνες, συρρικνώθηκε και θυμίζει πλέον λακκούβα που περιβάλλεται από λάσπη.

«Η κατάσταση είναι δραματική», λένε οι αγρότες. Εδώ και εβδομάδες έχει μειωθεί ήδη στο ελάχιστο η ποσότητα νερού που τους επιτρέπεται να αντλούν από τον ταμιευτήρα για να αρδεύσουν τα χωράφια τους. Αυτό έχει καταστροφικές συνέπειες για τη γεωργία στην περιοχή: Η μεγαλύτερη καλλιέργεια αβοκάντο της Ευρώπης βρίσκεται δίπλα στη λίμνη.

Όλο και περισσότερα δέντρα αργοπεθαίνουν, το χώμα των χωραφιών είναι γεμάτο με σάπιους, μαραμένους καρπούς. Σε αυτή την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, οι παραγωγοί αβοκάντο καταφεύγουν σε δραστικά μέτρα: Για να μη χάσουν ολόκληρη τη συγκομιδή, πολλοί άρχισαν να ξεριζώνουν ένα μέρος των δέντρων τους. «Είναι προτιμότερο να θυσιάσουμε μερικά δέντρα για να έχουν τα υπόλοιπα αρκετό νερό», εξηγεί η τοπική ένωση αγροτών. Ο Ντομίνγκ Μεντίνα έκοψε 1500 από τα 6000 αβοκάντο του, ενώ πολλοί αγρότες δεν μπορούν πλέον να τα βγάλουν πέρα οικονομικά. Και η μόνη ελπίδα τους είναι η βροχή.

Το δράμα των Ισπανών ελαιοπαραγωγών

Το δράμα των καλλιεργητών αβοκάντο δεν είναι ωστόσο μια μεμονωμένη περίπτωση. Ολόκληρος ο γεωργικός τομέας της Ισπανίας βρίσκεται αντιμέτωπος με τη χειρότερη ξηρασία που έχει καταγραφεί στη χώρα εδώ και χρόνια, σύμφωνα με την Αγροτική Ένωση. Δυστυχώς όμως οι Ισπανοί αγρότες δεν μπορούν για την ώρα να ελπίζουν σε βροχοπτώσεις στο άμεσο μέλλον. Οι μετεωρολόγοι της κρατικής μετεωρολογικής υπηρεσίας Aemet πιστεύουν ότι η ξηρασία θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τον Οκτώβριο - ίσως και περισσότερο. Και τα νέα δεν φαίνεται να είναι καλύτερα όσον αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις. «Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα προβλέψεις οι περίοδοι ξηρασίας θα γίνουν συχνότερες στην Ισπανία στο μέλλον», λέει ο εκπρόσωπος της Aemet, Ρουμπέν ντελ Κάμπο. Κάτι που, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι μια ξεκάθαρη συνέπεια της κλιματικής αλλαγής.

Δυσοίωνες προοπτικές για τους αγρότες, οι οποίοι πρέπει να προετοιμαστούν για τεράστιεςς απώλειες στις φετινές καλλιέργειες. Οι Ισπανοί ελαιοπαραγωγοί, για παράδειγμα, αναμένουν ότι η φετινή συγκομιδή τους θα μειωθεί στο μισό. Οι απώλειες αυτές θα ανεβάσουν με τη σειρά τους την τιμή του ελαιολάδου στην Ευρώπη, το οποίο ούτως ή άλλως δεν είναι φθηνό, προειδοποιεί ο Αουρέλιο Χουζγκάδο, επικεφαλής της Ένωσης Ελαιοπαραγωγών. Η Ισπανία είναι άλλωστε ο μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου στον κόσμο.

Γεωργία, "η μεγαλύτερη σπατάλη νερού";

Οι περιβαλλοντολόγοι επικρίνουν εδώ και καιρό την γεωργία της Ισπανίας ως την αιτία για την μεγαλύτερη σπατάλη νερού στη χώρα. Σε πολλά χωράφια, απαρχαιωμένα συστήματα άρδευσης εξακολουθούν να σπαταλούν το νερό σε τεράστιες εκτάσεις γης άσκοπα. Το 70-80% του συνόλου του εθνικού πόσιμου νερού καταλήγει στα χωράφια. Η περιβαλλοντική οργάνωση WWF χαρακτηρίζει αυτή την πρακτική "αυτοκτονική χρήση" του πόσιμου νερού, το οποίο ολοένα και λιγοστεύει.

Ο εκπρόσωπος της Greenpeace Χούλιο Μπαρέα κατηγορεί την ισπανική κυβέρνηση και τις τοπικές περιβαλλοντικές αρχές ότι συνέβαλαν στη σημερινή κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω ατυχών προβλέψεων, καθώς τα σχέδια εξοικονόμησης νερού ξεκίνησαν πολύ αργά. «Η ξηρασία πρέπει να καταπολεμηθεί, όταν υπάρχει ακόμη αρκετό νερό», λέει, «όχι όταν έχει τελειώσει».

Ραλφ Σούλτσε, Μαδρίτη

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου