Κανείς στη Λέσβο δεν θέλει μια δεύτερη Μόρια

Ο Πατρίκ κοιτά επίμονα το συρματόπλεγμα. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες τις τελευταίες μέρες στήνει σκηνές, οι οποίες χωρίζονται με συρματοπλέγματα. Η ελληνική κυβέρνηση υποσχέθηκε άμεση βοήθεια μετά την τεράστια πυρκαγιά που κατέστρεψε το διαβόητο προσφυγικό κέντρο της Μόριας. Μέχρι στιγμής πλήρεις ενισχύσεις δεν έχουν φτάσει. «Έχασα κάποια πράγματα στις φλόγες» λέει ο 42χρονος Πατρίκ από την Αγκόλα. Μένει στην Μόρια εδώ και 11 μήνες, δηλαδή σχεδόν έναν χρόνο στην κόλαση. «Η κυβέρνηση πρέπει τώρα να μας βοηθήσει. Πρέπει να μας μεταφέρουν στην Αθήνα, τη Γερμανία ή κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα» λέει ο ίδιος. Για τον Πατρίκ ο νέος καταυλισμός με σκηνές που στήνεται μπροστά του δεν αποτελεί λύση. «Θα συμβεί το ίδιο μετά από δύο εβδομάδες. Θα βάλουν πάλι φωτιά». Η οικογένειά του εκδιώχθηκε από την πατρίδα του,  αναφέρει στην DW. «Θα με σκοτώσουν. Γι αυτό είμαι εδώ. Χρειάζομαι προστασία». Αυτήν την προστασία δεν την έχει βρει στην Ελλάδα. «Δεν έχω μέλλον εδώ».

Χωρίς στέγη και φαγητό

Σε απόσταση αναπνοής βρίσκονται θωρακισμένα αστυνομικά οχήματα και απέναντί τους, στο δρόμο προς τη Μυτιλήνη, χιλιάδες άστεγοι. Οικογένειες, μητέρες με μικρά παιδιά ακόμη και νεογέννητα αναζητούν σκιά μέσα στη ζέστη. Μερικοί έχουν σκηνές από ΜΚΟ. Άλλοι έχουν κατασκευάσει αυτοσχέδιες σκηνές με καλάμια και φύλλα. Είναι συνηθισμένοι τόσα χρόνια στη Μόρια να αυτοσχεδιάζουν για να επιβιώσουν. Παρά τα δισεκατομμύρια των Βρυξελλών προς την ελληνική κυβέρνηση, έχουν συνηθίσει να ζουν χωρίς βοήθεια. Για την ώρα δεν υπάρχουν τουαλέτες. Εκπρόσωποι των αρχών και εθελοντές προσπαθούν να διανείμουν τουλάχιστον νερό, υπάρχει όμως και έλλειψη φαγητού. «Έφαγα μόνο ένα μπισκότο σήμερα» λέει νεαρός Αφγανός. «Ο στρατός έρχεται γύρω στις 14.30 και διανέμει φαγητό» αναφέρει εθελόντρια που μοίραζε φαγητό. «Δεν υπάρχει αρκετό φαγητό για όλους. Η διανομή τροφίμων γίνεται χωρίς οργάνωση. Η κατανάλωση τροφής μια φορά τη μέρα δεν είναι αρκετή. Οι αρχές πρέπει επιτέλους να κάνουν κάτι».

Η κατάσταση είναι δυσχερής και για τις οργανώσεις αρωγής. Πολλοί εθελοντές έχουν εγκαταλείψει από τον περασμένο Μάρτιο το νησί, όταν η βία τοπικών παραγόντων εναντίον εργαζομένων σε ΜΚΟ και δημοσιογράφους εντάθηκε. Ακόμη και τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα η πίεση έχει αυξηθεί σημαντικά. Οι τοπικές αρχές πρόσφατα έκλεισαν μια κλινική για τον κορωνοϊό, που είχε φτιάξει η ανθρωπιστική οργάνωση για την αντιμετώπιση της πανδημίας μεταξύ των προσφύγων. Επιπλέον επιβλήθηκε πρόστιμο 35.000 ευρώ. Η αιτία: η κλινική βρίσκεται σε βιομηχανικό πάρκο. Μετά την πυρκαγιά η κατάσταση είναι κρίσιμη και για τους ΓΧΣ, αναφέρει ο Φαρίς Αλ Τζαβάντ σημειώνοντας: «Αυτή τη στιγμή οι άνθρωποι μας χρειάζονται. Εξαρτώνται από εμάς». Εξαιτίας του φόβου της αντίδρασης της τοπικής κοινωνίας, πρέπει πλέον να είναι πολύ προσεκτικοί, οι εντάσεις με ντόπιους είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο.

H Γερμανία πρέπει να δεχθεί πρόσφυγες

Ο Ερίκ Μάρκβαρντ, ευρωβουλευτής των Πρασίνων, δεν δείχνει καμία κατανόηση για την ρητορική μίσους. Γνωρίζει όμως ότι η Ευρώπη με τη στάση της έχει επιβαρύνει το νησί της Λέσβου, κάτι που είναι παράλογο. «Θυμάμαι ακόμη το 2015, όταν υπήρχε μια ευρεία διάθεση για βοήθεια από τον τοπικό πληθυσμό. Τότε κάποιος μπορούσε να παρατηρήσει ότι απαιτούνταν δομές, τις οποίες κανείς μέχρι τότε δεν είχε σκεφτεί, για τέτοιες καταστάσεις». Σήμερα τα πράγματα στη Λέσβο είναι διαφορετικά και ο Έρικ Μάρκβαρντ παρατηρεί: «Η ΕΕ δεν κατάφερε να δημιουργήσει ένα σύστημα που εγγυάται τη στέγαση, τη σχολική εκπαίδευση, την προμήθεια τροφίμων και την πυροπροστασία.» Για τον λόγο αυτό και ήταν εύκολο να καεί το μεγαλύτερο προσφυγικό κέντρο της Ευρώπης. Για τον ευρωβουλευτή αυτό αποτελεί πλήρη αποτυχία της πολιτικής. «Στα εξωτερικά μας σύνορα κάναμε τους ανθρώπους θύματα». Για τον Γερμανό ευρωβουλευτή αυτό που απαιτείται μετά την πυρκαγιά, είναι δομική και βιώσιμη βοήθεια. Με την ανέγερση μιας νέας προσφυγικής δομής το ίδιο πρόβλημα απλά θα συνεχιστεί. «Πρέπει να κερδίσουμε λίγο χρόνο, ώστε να μπει τέρμα στη δυστυχία των ανθρώπων. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου πρέπει να βρεθούν πολιτικές λύσεις αλλά στη βάση μιας ανάλυσης που δείχνει ότι τα υπερπλήρη προσφυγικά κέντρα στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ οδηγούν σε καταστροφές». Ως άμεση λύση για τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού μεταξύ των προσφύγων εκτιμά: «Υπάρχουν πολλά κρουαζιερόπλοια που στέκονταν άδεια για μήνες, τα οποία θα μπορούσαν να ενοικιαστούν, αναπτύσσοντας ένα υγειονομικό σχέδιο (σσ: την περίοδο πανδημίας). Έτσι αύριο κιόλας θα είχαμε αρκετά χιλιάδες διαθέσιμα δωμάτια με τις απαραίτητες προδιαγραφές καραντίνας».

Παράλληλα τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να αναλάβουν άμεσα τις ευθύνες τους, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, που έχει αυτό το εξάμηνο την προεδρία της ΕΕ. Ο Έρικ Μάρκβαρντ αναφέρει στην DW: ««Δεν μπορούμε να αναζητούμε ευρωπαϊκή λύση διατηρώντας παράλληλα το πρόβλημα. Στη συμφωνία κυβερνητικού συνασπισμού, η γερμανική κυβέρνηση συμφώνησε ότι 180.000 έως 200.000 πρόσφυγες θα γίνονται δεκτοί το χρόνο. Εδώ και δύο χρόνια έχουν αποτύχει στην υλοποίηση της δέσμευσης. Πέρυσι κατατέθηκαν 139.000 αιτήσεις ασύλου για πρώτη φορά, φέτος ακόμη λιγότερες. Ακόμη κι αν η Γερμανία δεχθεί και τους 27.000 πρόσφυγες που βρίσκονται στα ελληνικά νησιά, η Γερμανία δεν θα αγγίξει καν το όριο που είχε θέσει μεγάλος κυβερνητικός συνασπισμός».

Φλόριαν Σμιτς, Λέσβος

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη