Μια αχτίδα ελπίδας για τη Συρία

Μόλις το ρολόι σήμανε δώδεκα τη νύχτα της Παρασκευής οι κάτοικοι της περιοχής Νταράγια της Συρίας βίωσαν κάτι πολύ σπάνιο: ξαφνικά όλα ησύχασαν. «Ακούστηκαν μόνο λίγοι πυροβολισμοί» παρατήρησε ο ακτιβιστής Φάντι τα ξημερώματα του Σαββάτου. «Αλλά μέχρι τώρα όλα είναι ήσυχα. Καμία ριπή, κανένας αεροπορικός βομβαρδισμός» λέει σαν να μην το πιστεύει κι ο ίδιος.

Όπως και πολλοί άλλοι στη χώρα ο Φάντι δεν ήλπιζε πριν από την έναρξη της εκεχειρίας τα μεσάνυχτα ότι η παύση πυρός θα διαρκούσε παραπάνω από ένα λεπτό. Η Νταράγια αποτελεί αναμφίβολα μία από τις πλέον δοκιμασμένες περιοχές στη χώρα που πλήττεται από τον εμφύλιο. Καθώς το μέρος βρίσκεται κοντά σε ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο η κυβέρνηση επιχειρεί εδώ και καιρό να το καταλάβει. Περισσότεροι από 8.000 άνθρωποι βρίσκονται εκεί αποκλεισμένοι χωρίς καμία βοήθεια, σύμφωνα με τις εκθέσεις των ακτιβιστών. Ακόμη και λίγες ώρες πριν την εκεχειρία η πολεμική αεροπορία της Συρίας εξαπέλυε επιδρομές ενάντια στην Νταράγια, σαν να ήθελε να την ισοπεδώσει.

Οι ακτιβιστές κατήγγειλαν ότι την Παρασκευή ελικόπτερα έριξαν περισσότερες από 60 αυτοσχέδιες βόμβες από βαρέλια, ένα διεθνώς αποκηρυγμένο πολεμικό μέσο. Τις προηγούμενες μέρες το καθεστώς Άσαντ ανακοίνωσε ότι οι επιχειρήσεις στην Νταράγια θα συνεχιστούν και μετά την εκεχειρία, καθώς μάχονται εκεί μέλη του μετώπου Αλ-Νούσρα, το οποίο αποτελεί παρακλάδι της τρομοκρατικής οργάνωσης Αλ-Κάιντα – μια κατηγορία την οποία αρνούνται οι ακτιβιστές.

Το γεγονός ότι η εκεχειρία τελικά τηρήθηκε στην Νταράγια αποτελεί μια αχτίδα ελπίδας για τη Συρία. Σε ολόκληρη τη χώρα σημειώθηκε το Σάββατο αναστολή των εχθροπραξιών, ακόμη κι αν σε κάποιες περιοχές καταγράφηκαν επιθέσεις και μάχες. Στα βορειοδυτικά της Συρίας και στα περίχωρα της Δαμασκού σημειώθηκαν πυροβολισμοί. Στην επαρχία Ιντλίμπ η αεροπορία προχώρησε σε βομβαρδισμούς. Αυτές οι εκδηλώσεις βίας την πρώτη μέρα της εκεχειρίας δείχνουν πόσο εύθραυστη είναι η κατάσταση. Οι εχθροπραξίες σε μία περιοχή ενδέχεται να νομιμοποιήσουν τη χρήση βίας και σε άλλα μέρη.

«Οι άνθρωποι φοβούνται ότι το καθεστώς θα είναι εκείνο που θα πλήξει την εκεχειρία»

Ακόμη πιο δύσκολη θα είναι η κατάσταση εάν η Ρωσία συνεχίσει τις αεροπορικές επιθέσεις εναντίον όχι μόνο του Ισλαμικού Κράτους αλλά και του μετώπου Αλ-Νούσρα. Ένας χάρτης που κυκλοφόρησε στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης δίνει την εντύπωση ότι η Μόσχα επιθυμεί να σεβαστεί την κατάπαυση πυρός μόνο σε περιορισμένες περιοχές.

Ακόμη και μετριοπαθείς αντάρτικες ομάδες, όπως ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός, συνεργάζονται σε πολλές περιοχές με το Αλ-Νούσρα θεωρώντας το ως νόμιμο συναγωνιστή ενάντια στον Άσαντ. Συχνά ωστόσο οι θέσεις τους είναι κοντά σε εκείνες των τζιχαντιστών. Σε περίπτωση που το Αλ-Νούσρα δεχθεί επίθεση, οι μαχητές του Ελεύθερου Συριακού Στρατού δεν μπορούν να μείνουν άπραγοι. Στα βόρεια της Συρίας παραμονεύουν άλλωστε ο τουρκικός στρατός και το κουρδικό YPG, το οποίο δέχεται συχνές επιθέσεις από την Τουρκία.

Το παρακλάδι της Αλ-Κάιντα θα προσπαθήσει σίγουρα να υποσκάψει την εκεχειρία. Ήδη την Παρασκευή το βράδυ ο ηγέτης του Αλ-Νούσρα Αμπού Μοχάμεντ αλ-Ντσαουλάνι κάλεσε όλους τους αντάρτες να αρνηθούν την παύση πυρός και να εντείνουν τις επιθέσεις τους ενάντια στην κυβέρνηση. Η εκεχειρία, εξήγησε σε μια βιντεοσκοπημένη εξαγγελία του, δεν έχει παρά έναν στόχο: την παραμονή του Άσαντ στην εξουσία.

Ο ακτιβιστής Φάντι ειδοποίησε τα μεσάνυχτα της Παρασκευής ότι στον ουρανό πετούσαν αεροπλάνα του καθεστώτος. Ωστόσο δεν έριξαν βόμβες. Παρ' όλα αυτά ο Φάντι παραμένει επιφυλακτικός: «Οι άνθρωποι φοβούνται ότι το καθεστώς Άσαντ θα είναι εκείνο που θα πλήξει την εκεχειρία».

Γιαν Κούλμαν/ Δημήτρης Ελευθεράκης