Μια πόλη και η Ακροδεξιά: Το Κέμνιτς και το AfD

«Το μπλε κύμα» - έτσι ονομάζουν οι οπαδοί της Εναλλακτικής για τη Γερμανία την επέλαση του κόμματός τους. Το μπλε είναι το χρώμα της Ακροδεξιάς. Και αν χρωματίσετε όλες τις εκλογικές περιφέρειες, στις οποίες το AfD εξελέγη ισχυρότερη πολιτική δύναμη στις πρόσφατες ευρωπαϊκές και τοπικές εκλογές, μπλε, τότε σχεδόν ολόκληρο το ανατολικό τμήμα της Γερμανίας είναι μπλε. Όπως η ιστορική πόλη του Κέμνιτς.

«Απλώς παρατηρείς ότι οι άνθρωποι ξυπνούν», εξηγεί ο Νίκο Κέλερ χαρούμενος. Είναι ο πρόεδρος του AfD στο Κέμνιτς. Ο 48χρονος επιχειρηματίας εκπροσωπεί το AfD στο δημοτικό συμβούλιο. Είναι φιλικός, ντυμένος κάζουαλ και αφιερώνει χρόνο για να μας μιλήσει. Το κόμμα του έχει γίνει η ισχυρότερη πολιτική δύναμη στο Κέμνιτς κερδίζοντας 24% των ψήφων στις τοπικές εκλογές και 28% στις ευρωεκλογές. Ποιοι είναι οι στόχοι του κόμματός του μετά τις επιτυχίες;

«Το επίπεδο ευημερίας στην πόλη πρέπει να αυξηθεί», λέει. «Τάξη και ασφάλεια, αυτό πρέπει να κάνουμε». Ζητά περισσότερη αστυνομία στην πόλη του. «Στους ανθρώπους δεν αρέσει να πηγαίνουν στο κέντρο της πόλης, ειδικά τις βραδινές ώρες. Πολλά πράγματα συμβαίνουν, είτε κλοπές είτε ληστείες είτε επιθέσεις σε γυναίκες. Αυτό συμβαίνει από το 2015 και μετά». Θα μπορούσε να πει «φταίνε οι ξένοι», αλλά αναφέρει απλώς το «2015».

AfD: Κατά των προσφύγων και των μεταναστών

Για το AfD και την Ακροδεξιά, το «2015» είναι συνώνυμο για σχεδόν όλα όσα πιστεύουν ότι πάνε στραβά στη Γερμανία. Το 2015 περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι κατέφυγαν στην Ευρώπη από τη Συρία και το Ιράκ. Οι περισσότεροι ήρθαν στη Γερμανία. Παρά την αντίσταση του AfD.

Οι πόλεμοι των τελευταίων ετών άλλαξαν το Κέμνιτς. Στην πόλη με τους 250.000 κατοίκους, το ποσοστό των αλλοδαπών έχει αυξηθεί κατακόρυφα σε σχεδόν 35.000. Και έχουν γίνει μέρος του αστικού τοπίου. Υπάρχουν αίθουσες τσαγιού στην πόλη, ναργιλέδες, αραβικά παντοπωλεία. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία για την εγκληματικότητα το 2023, το Κέμνιτς ήταν μια από τις ασφαλέστερες πόλεις στη Γερμανία. Και η Γερμανία είναι μια από τις πιο ασφαλείς χώρες στον κόσμο. Αλλά το AfD τροφοδοτεί μαζικά τις προκαταλήψεις και τους φόβους κατά των μεταναστών.

Τα δύο πρόσωπα του Κέμνιτς

Η Ζεράν Οσμάν έχει μια εντελώς διαφορετική εικόνα για την πόλη της. Και επίσης για το έγκλημα στο Κέμνιτς. «Το κέντρο της πόλης του Κέμνιτς είναι απίστευτα μικρό. Φυσικά, συμβαίνουν πολλά σε μια πολύ μικρή περιοχή, αλλά αν ρίξετε μια πιο προσεκτική ματιά στο πώς είναι το κέντρο της πόλης, τότε γίνεται πολύ βαρετό και από τις 6 μ.μ. και μετά τα πεζοδρόμια είναι τελείως άδεια και οι πεζόδρομοι έχουν ερημώσει». Η Ζεράν Οσμάν ζει στο Κέμνιτς εδώ και οκτώ χρόνια. Σπούδασε εδώ, και τώρα ασχολείται με την αναπτυξιακή εκπαίδευση για την ένωση ASA-FF, ένα δίκτυο για τη Δημοκρατία και κατά του ρατσισμού.

Της αρέσει το γεγονός ότι πλέον ζουν περισσότεροι ξένοι στην πόλη από ό,τι πριν από δέκα χρόνια. «Υπήρχαν εντελώς άδειοι δρόμοι στη μέση του κέντρου - ενώ τώρα έχουν αποκτήσει ξανά ζωή και αυτό δεν θα είχε συμβεί αν δεν υπήρχαν μετανάστες». Η νίκη του AfD στις 9 Ιουνίου πλήγωσε αυτούς τους ανθρώπους. «Ήταν αναμενόμενο, και όμως πονά. Είναι ακόμα χειρότερο απ' ό,τι φοβόμασταν».

Το Κέμνιτς των νεοναζί

Η άνοδος του AfD έχει συγκεκριμένες συνέπειες για τη ζωή των μεταναστών στο Κέμνιτς: οι λεκτικές και σωματικές επιθέσεις στην πόλη αυξάνονται. Το αποδεικνύουν στατιστικά στοιχεία από συμβουλευτικά κέντρα για θύματα. Επιπλέον το Κέμνιτς ήταν κρησφύγετο για τους Γερμανούς νεοναζί εδώ και πολλά χρόνια. Η δεξιά εξτρεμιστική συμμορία NSU κατάφερε να κρυφτεί εδώ στα τέλη της δεκαετίας του 1990, επειδή μπόρεσε να στηριχθεί σε ένα μεγάλο δίκτυο υποστηρικτών στην πόλη.

Τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2018 υπήρχαν πολλαπλές ναζιστικές πορείες και ταραχές στο Κέμνιτς, που πυροδοτήθηκαν από τη δολοφονία ενός άνδρα σε φεστιβάλ της πόλης λίγες ημέρες νωρίτερα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα οι ύποπτοι δράστες είχαν μεταναστευτικό υπόβαθρο. Ως αποτέλεσμα, ένας δεξιός όχλος κυνηγούσε κυριολεκτικά πραγματικούς ή υποτιθέμενους μετανάστες, αντιδιαδηλωτές, αστυνομικούς και εκπροσώπους του Τύπου. Δεξιοί εξτρεμιστές επιτέθηκαν επίσης σε εβραϊκό εστιατόριο στην πόλη.

Απειλές και προσβολές

«Υπάρχουν κάποιες γωνιές στο Κέμνιτς στις οποίες δεν τολμώ να πάω» λέει ο Έιβερι. Είναι 19 ετών και κάθεται μπροστά από το μνημείο του Καρλ Μαρξ στην καρδιά της πόλης. Όπως λέει, δέχεται λεκτικές επιθέσεις και βαρύτατες βρισιές, επειδή τα αθλητικά παπούτσια του έχουν τυπωμένο ένα ουράνιο τόξο, το σύμβολο του κινήματος LGBTQ.

Το AfD αμύνεται ενάντια στις κατηγορίες ότι τροφοδοτεί την αναταραχή και το μίσος. Και ενάντια στις κατηγορίες ότι είναι ένα εξτρεμιστικό και ρατσιστικό κόμμα. Αποκαλεί τον εαυτό του «κανονικό». Στο Κέμνιτς «κανονικό» σημαίνει ότι ο Λαρς Φράνκε, ένας άντρας που τριγυρνά με μπλουζάκι που έχει τυπωμένο το χαμόγελο του Χίτλερ, είναι μέλος του δημοτικού συμβουλίου του AfD. Ένας άντρας που συμμετείχε σε πορείες νεοναζί, ο οποίος προέρχεται από το περιβάλλον της δεξιάς εξτρεμιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης NSU. Είναι επίσης κομματικός φίλος του τοπικού προέδρου του AfD Νίκο Κέλερ.

Συναντάμε έναν άλλο νεαρό στο μνημείο του Καρλ Μαρξ. Τον λένε Λέον, είναι φιλικός, φοράει κουκούλα και κάνει ποδήλατο BMX. Ναι, ψήφισε το AfD, λέει. Εξαιτίας των ξένων. Τι λέει για το γεγονός ότι οι αντίπαλοι του AfD λένε ότι είναι ναζιστικό κόμμα; Δεν τον ενοχλεί. Ίσως αυτό να είναι εν μέρει αλήθεια, λέει. Αλλά και ο Χίτλερ, συνεχίζει ο Λέον, που ήταν αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, έκανε επίσης κάποια καλά πράγματα,. Αλλά, όπως λέει, δεν ξέρει πραγματικά όλη την ιστορία.

Επιμέλεια: Ευθύμης Αγγελούδης