Ουκρανία: Θρίαμβος του Ζελένσκι στις προεδρικές εκλογές

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει διατελέσει ήδη μια φορά πρόεδρος, αλλά μόνον τηλεοπτικά. Στην ιδιαίτερα δημοφιλή ουκρανική σειρά «Υπηρέτης του λαού» υποδύεται έναν καθηγητή Ιστορίας ο οποίος γίνεται τυχαία πρόεδρος. Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που εκτιμούν ότι ο ρόλος αυτός ήταν καταλυτικός  για την επιτυχία του Ζελένσκι στις προεδρικές εκλογές. Ο«Υπηρέτης του λαού» πραγματεύεται όλα τα κλισέ για τη διαφθορά στην ουκρανική πολιτική, συνδεδεμένα με την ελπίδα για εκδίκηση στο κατεστημένο και για μια νέα αρχή με ένα νέο πρόσωπο που δεν προέρχεται από την πολιτική. Όλα αυτά τα στοιχεία αξιοποίησε ο Ζελένσκι κατά τη διάρκεια του πραγματικού προεκλογικού του αγώνα.

Ο μόλις 41 ετών Βολοντίμιρ Ζελένσκι ψυχαγωγεί με το επιτελείο του τους Ουκρανούς εδώ και 20 περίπου χρόνια μέσα από πολυάριθμες θεατρικές παραστάσεις και τηλεοπτικές παραγωγές. «Ειδικεύεται» στην πολιτική σάτιρα και στην «ακτινογραφία» των κορυφαίων πολιτικών.

Συμμαχία με αντίπαλο του Ποροσένκο;

Οι επικριτές του κατηγορούν τον Ζελένσκι ότι πολιτικά δεν ενεργεί αυτόνομα και πως έχει συμμαχήσει με τον ολιγάρχη Ίορ Κολομόισκι, μεγάλο αντίπαλο του νυν προέδρου Ποροσένκο. Και οι δυο διαψεύδουν κατηγορηματικά τη σχετική φημολογία.

Η υποψηφιότητα και ο προεκλογικός αγώνας του Ζελένσκι ήταν ιδιαίτερα ασυνήθιστος. Ο κωμικός δεν πραγματοποίησε τις κλασικές προεκλογικές συγκεντρώσεις. Πριν τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών μάλιστα «όργωσε» τη χώρα με το θίασό του ενώ ο τηλεοπτικός σταθμός του Κολομόισκι μετέδιδε διάφορες σατιρικές εκπομπές του Ζελένσκι. Ο υποψήφιος πρόεδρος παραχώρησε ελάχιστες συνεντεύξεις, μιλούσε μόνον με φίλα διακείμενα μέσα ενώ επικοινωνούσε με τους οπαδούς του μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Με ιδιαίτερα δημιουργικά σποτάκια στη γλώσσα των νέων κατάφερε να τους κινητοποιήσει και να τους προσελκύσει στις κάλπες. Λίγο πριν το σημερινό δεύτερο γύρο άρχισε να γίνεται όλο και πιο επιθετικός έναντι του πολιτικού του αντιπάλου, δίνοντας την εντύπωση ενός κυνηγού που κυνηγάει μετά μανίας το λαβωμένο θήραμά του. Απέφευγε δε κάθε ευκαιρία να εξειδικεύσει το πολιτικό του όραμα, στέλνοντας στα πολιτικά τοκ σόου τους συμβούλους του.

«Υπάρχει ένα κενό στην πολιτική», είχε δηλώσει στο προοίμιο του πρώτου γύρου σε ξένους δημοσιογράφους. «Ο λαός δεν εμπιστεύεται πλέον κανέναν από τους σημερινούς πολιτικούς. Θέλω να κάνω κάτι, να αλλάξω κάτι. Θέλω να φέρω ειλικρινείς επαγγελματίες στην πολιτική».

Με την υπόσχεση μιας «ονειρεμένης Ουκρανίας»

Τι ακριβώς προτίθεται να κάνει όμως ως πρόεδρος; Ο Ζελένσκι υπόσχεται μια «ονειρεμένη Ουκρανία»: μια χώρα χωρίς διαφθορά, με υψηλούς μισθούς και συντάξεις, γρήγορο ίντερνετ και καλούς δρόμους. Επίσης περισσότερη εξουσία στους πολίτες μέσα από περισσότερα δημοψηφίσματα, περισσότερη δικαιοσύνη και ασφάλεια. Θέλει επίσης να τερματίσει τον πόλεμο στην ανατολική Ουκρανία. Όπως στα περισσότερα θέματα όμως, δεν αποκαλύπτει όμως με ποιόν τρόπο.

Η στρατηγική αυτή αποδίδει, αλλά αναμφίβολα δεν είναι ο μοναδικός λόγος της επιτυχίας του. Τα βαθύτερα αίτια θα πρέπει να αναζητηθούν στην φτώχεια, στον πόλεμο με τους φιλορώσους αυτονομιστές και κυρίως στην απαξίωση της πολιτικής, απόρροια της καταστροφικής εικόνας που έχουν οι περισσότεροι πολιτικοί στην Ουκρανία λόγω εμπλοκής τους σε σκάνδαλα διαφθοράς.

Η νίκη του στις προεδρικές εκλογές όμως δεν θα είναι αρκετή για να κυβερνήσει τη χώρα. Το φθινόπωρο πραγματοποιούνται και βουλευτικές εκλογές και ο Ζελένσκι θα πρέπει να κερδίσει και εκεί την πλειοψηφία με το κόμμα του, που σήμερα υπάρχει μόνον στα χαρτιά. Το μόνο σίγουρο είναι μέχρι στιγμής το όνομα του νέου πολιτικού φορέα: Υπηρέτες του λαού.

Ρόμαν Γκοντσαρένκο

Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης