Ο πόλεμος στη Γάζα και το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης

Παράλληλα με τον πόλεμο στη Γάζα και σχεδόν 60 χρόνια μετά την ισραηλινή κατοχή παλαιστινιακών εδαφών το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ) ξεκίνησε την περασμένη Δευτέρα ακροάσεις με το ερώτημα, εάν το Ισραήλ παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και ποιες νομικές συνέπειες πιθανό να προκύπτουν από αυτό. Για την ιστορία να υπενθυμίσουμε ότι η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών είχε ζητήσει μια τέτοια νομική γνωμοδότηση τον Δεκέμβριο του 2022, πριν  δηλαδή ξεκινήσει ο πόλεμος στη Γάζα. Αν και η απόφασή της δεν είναι δεσμευτική, ενδέχεται να εντείνει ακόμη περισσότερο τις διεθνείς πιέσεις προς το Ισραήλ.

«Τίποτα λιγότερο από την επιβίωση»

Πρώτος κατέθεσε ο Παλαιστίνιος υπουργός Εξωτερικών, Ριάντ αλ Μαλίκι, ο οποίος πριν εισέλθει στην αίθουσα του δικαστηρίου έκανε δηλώσεις στους δημοσιογράφους. «Η ύπαρξη αυτού του παράνομου αποικιακού καθεστώτος κατοχής και απαρτχάιντ είναι η πηγή όλων των δεινών που υφίσταται ο λαός μας» τόνισε. «Οποιαδήποτε φόρμουλα που δεν αντιμετωπίζει αυτή τη βασική αιτία, φυτεύει τους σπόρους για περισσότερη τραγωδία και βοηθά το Ισραήλ να κρατήσει τον παλαιστινιακό λαό αιχμάλωτο στην αποικιοκρατική του ατζέντα και τις παράνομες ενέργειές του. Οι σημερινές διαβουλεύσεις έχουν καθυστερήσει πολύ για τον Παλαιστινιακό λαό. Δεν διακυβεύεται τίποτα λιγότερο από την επιβίωση και το μέλλον του».

Την Τρίτη ήταν η σειρά του πρέσβη της Νότιας Αφρικής στις Κάτω Χώρες, ο οποίος κι αυτός με την σειρά του κατηγόρησε το Ισραήλ για «χειρότερη μορφή απαρτχάιντ από ότι στη Ν. Αφρική στο παρελθόν». 

Το ίδιο το Ισραήλ παραμένει απών στις ακροάσεις. Ωστόσο, σε γραπτή δήλωση που δημοσιεύθηκε μέσω του δικαστηρίου, η χώρα απορρίπτει τις ακροάσεις ως "κατάχρηση του διεθνούς δικαίου". Συνολικά στις ακροάσεις, που διαρκούν μέχρι τις 26 Φαβρουαρίου, θα πάρουν μέρος εκπρόσωποι από 52 χώρες. Μεταξύ των κρατών συμπεριλαμβάνονται και χώρες της ΕΕ, όπως Βέλγιο, Ισπανία, Γαλλία και Ολλανδία., αλλά και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Από μισή ώρα για να καταθέσουν τις δικές του απόψεις έλαβαν ο Αραβικός Σύνδεσμος, η Αφρικανική Ένωση και ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας. 

Έμφαση στην Ανατολική Ιερουσαλήμ

Σε σχέση με την στρατιωτική επιχείρηση που ετοιμάζει το Ισραήλ στη Ράφατο ΔΔΧ, στο οποίο προσέφυγε η Ν. Αφρική με την κατηγορία της γενοκτονίας, αποφάσισε να μην επιβάλλει προσωρινά μέτρα σε βάρος του Ισραήλ, αλλά κάλεσε ωστόσο τη χώρα να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να αποτρέψει μία γενοκτονία στη Γάζα. Επιπλέον, όπως αναφέρεται στην απόφαση, θα πρέπει να καταστεί δυνατή η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Το Ισραήλ καλείται να υποβάλει έκθεση για την εφαρμογή των μέτρων το αργότερο μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου.

Ο Μίχαελ Μπέκερ, επίκουρος καθηγητής του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου στο Trinity College του Δουβλίνου δήλωσε στη DW ότι «δεν είναι σαφές αν ο αντίκτυπος από ο,τιδήποτε μπορεί να πει το δικαστήριο θα είναι σημαντικός, επειδή το Ισραήλ βρίσκεται ήδη υπό σημαντική πίεση από άλλα κράτη όσον αφορά τη διαδικασία στη Ράφα. Έτσι, το Ισραήλ αντιμετωπίζει ήδη τεράστια πίεση από τους στενότερους και ισχυρότερους υποστηρικτές του στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γερμανία".

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, την οποία οι Παλαιστίνιοι διεκδικούν ως πρωτεύουσα ενός μελλοντικού κράτους. Το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ ζητά ρητά την αξιολόγηση των "μέτρων που αποσκοπούν στην αλλαγή της δημογραφικής σύνθεσης, του χαρακτήρα και του καθεστώτος της Ιεράς Πόλης της Ιερουσαλήμ". Το 1980 το Ισραήλ ανακήρυξε με νόμο την Ιερουσαλήμ "ενιαία και αιώνια" πρωτεύουσά του, κάτι που ισοδυναμεί με de facto προσάρτηση. Οι περισσότερες χώρες δεν αναγνωρίζουν αυτό το βήμα.

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου