Ράφα: Ομφάλιος λώρος «ζωής» των Παλαιστινίων

Εν αναμονή του διαγγέλματος του Αμερικανού προέδρου από το Οβάλ Όφις η ολιγόωρη επίσκεψή του στο Ισραήλ φαίνεται να απέφερε κάτι το θετικό σε ανθρωπιστικό επίπεδο. Η Αίγυπτος θα επιτρέψει το άνοιγμα της μεθοριακής διάβασης για την ανθρωπιστική βοήθεια, καταρχάς όχι πάνω από 20 φορτηγά, ενώ από την πλευρά του το Ισραήλ, που έχει αποκλείσει ερμητικά τη Λωρίδα της Γάζας και έχει διακόψει την προμήθεια νερού, ηλεκτρικού και καυσίμων στους παλαιστίνιους κατοίκους της, δεν πρόκειται να το εμποδίσει. Το συνοριακό πέρασμα της Γάζαςπρος την Αίγυπτο είναι το μοναδικό που συνδέει τους κατοίκους με τον έξω κόσμο. Είναι ο μοναδικός ομφάλιος λώρος των Παλαιστίνιων με τη ζωή, στην κυριολεκτική έννοια της λέξης. 

Οι φόβοι της Αιγύπτου

Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν εκατοντάδες φορτηγά φορτωμένα με φάρμακα, τρόφιμα, νερό και ανθρωπιστική βοήθεια στην αιγυπτιακή πλευρά έτοιμα να περάσουν στην άλλη πλευρά. Από την έναρξη των βομβαρδισμών ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αλ Σίσι αρνήθηκε να δώσει το πράσινο φως, φοβούμενος μήπως η χώρα του γίνει μέρος του προβλήματος. Ο Σίμον Βόλφγκανγκ Φουκς, αναπληρωτής καθηγητής Ισλαμικών και Μεσανατολικών Σπουδών στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, συνοψίζει το πρόβλημα της Αιγύπτου: «Η Αίγυπτος έχει δύο βασικές ανησυχίες αυτήν τη στιγμή. Η πρώτη έχει να κάνει με το ενδεχόμενο να έρθουν πρόσφυγες από τη Γάζα, και η δεύτερη με τον περιφερειακό ρόλο της Αιγύπτου. Σχετικά με την πρώτη ανησυχία το 2008, μετά την ανάληψη της εξουσίας από τη Χαμάς, υπήρχε και πάλι το προηγούμενο, όπου χιλιάδες Παλαιστίνιοι έσπασαν τη μεθοριακή διάβαση με την Αίγυπτο και κατέφυγαν στο Σινά».

Αλλά και ο Αμρ Μάγκντι, ανώτερος ερευνητής του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κάλεσε την Αίγυπτο να ανοίξει το πέρασμα της Ράφα. «Η Αίγυπτος δεν είναι μέρος αυτής της στρατιωτικής σύγκρουσης, αλλά είναι συμβαλλόμενο μέρος στις Συνθήκες της Γενεύης» λέει, αναφερόμενος στη διεθνή συνθήκη για το ανθρωπιστικό δίκαιο που προσπαθεί να περιορίσει τις επιπτώσεις των ένοπλων συγκρούσεων στους αμάχους. «Έχει την υποχρέωση να διευκολύνει την παράδοση της βοήθειας και να επιτρέψει στους πολίτες που παίρνουν τον δρόμο της διαφυγής να μπουν σε ασφαλές περιβάλλον. Και το Ισραήλ έχει την υποχρέωση να επιτρέψει στους αμάχους να επιστρέψουν στη Γάζα μόλις τελειώσει ο πόλεμος».

Υπό πίεση ο Αλ Σίσι

Η έναρξη του πολέμου του Ισραήλ με τη Χαμάς συμπίπτει με μια δύσκολη περίοδο για τον Αιγύπτιο πρόεδρο, που αντιμετωπίζει διαχρονικά τεράστια προβλήματα με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, τη μήτρα των Ισλαμιστών ανά τον κόσμο. Φοβάται ότι ανάμεσα σε αυτούς που θα περάσουν στη χώρα του από τη Ράφα θα μπορούσαν να είναι πιθανοί τρομοκράτες της Χαμάς, με ό,τι αυτό θα σήμαινε για την ασφάλεια της χώρας του σε προεκλογική περίοδο. Αλλά και για έναν άλλο λόγο.  «Ο Αλ Σίσι δέχεται πιέσεις από το εσωτερικό της χώρας του και γι' αυτό δεν είναι σε θέση να προωθήσει αντιλαϊκά μέτρα» υποστηρίζει ο καθηγητής Σίμον Βόλφγκανγκ Φουξ. «Οι αιγυπτιακές αρχές φοβούνται ότι το Ισραήλ επεξεργάζεται σχέδιο μετεγκατάστασης Παλαιστινίων στο Σινά. Ένα τέτοιο αίτημα έχει επανειλημμένα απορριφθεί από την Αίγυπτο τις τελευταίες δεκαετίες και θα ήταν δύσκολο να επικοινωνηθεί στο αιγυπτιακό κοινό τώρα, ακόμη και αν συνοδευόταν από μεγάλη ελάφρυνση χρέους από τις ΗΠΑ".

Σε κάθε περίπτωση η Αίγυπτος παραμένει πρωταγωνιστικός παίκτης σε μια ακόμη πολιτική, στρατιωτική και ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή. Βέβαια, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Φουξ, «λόγω του πρόσφατου σκανδάλου διαφθοράς που ήρθε στο φως στις ΗΠΑ σε σχέση με έναν βασικό γερουσιαστή των Δημοκρατικών, πολύ υπέρ της στρατιωτικής βοήθειας προς την Αίγυπτο, οι ΗΠΑ έχουν λίγο πολύ ξεκόψει με την Αίγυπτο τις τελευταίες ημέρες".

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου