Ρωσικές παραστρατιωτικές ομάδες στην Ουκρανία

Σύμφωνα με εντολή του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού, όλες οι ρωσικές «εθελοντικές μονάδες» που μάχονται στην Ουκρανία πρέπει να υπογράψουν σύμβαση με το υπουργείοτου έως την 1η Ιουλίου. Μέχρι τις 22 Ιουνίου, περισσότερες από 20 παραστρατιωτικές μονάδες που συμμετείχαν στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το είχαν ήδη κάνει.

Συνολικά, υπάρχουν περισσότερες από 40 τέτοιες στρατιωτικές δομές στη Ρωσία. Αυτό ανέφερε ο Νικολάι Πανκόφ, υφυπουργός Άμυνας της Ρωσίας, χωρίς όμως να διευκρινίσει σε ποιον ακριβώς αναφερόταν το υπουργείο.

Αναφορές στο ιδιωτικό σώμα Redut

Η πρώτη δύναμη της οποίας έγινε γνωστή η συμμετοχή στην εισβολή στην Ουκρανία ονομάζεται
Redut. Το Κίεβο υπολογίζει τη δύναμή της σε 7.000 άνδρες. Όπως γράφει το εγκατεστημένο πλέον στη Λετονία ρωσικό δίκτυο Meduza, επικαλούμενο πολλές πηγές, οι μισθοφόροι του σώματος Redut ήταν από τους πρώτους που εισέβαλαν στην Ουκρανία και συμμετείχαν στις μάχες κοντά στο Κίεβο και το Χάρκοβο.

Η Novaya Gazeta ανέφερε τους μισθοφόρους του Redut για πρώτη φορά το 2019. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η δύναμη δημιουργήθηκε το 2008 και αναπτύχθηκε στη Συρία για την προστασία των εγκαταστάσεων της ρωσικής εταιρείας Stroytransgaz, η οποία ελέγχεται από τον Γκενάντι Τιμτσένκο, φίλο του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Ιγκόρ Γκίρκιν, γνωστός και ως Στρέλκοφ, ο πρώην «Υπουργός Άμυνας» της αυτοαποκαλούμενης «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ», έχει χαρακτηρίσει τον Τιμτσένκο ως ιδιοκτήτη του Redut.

Ακόμη και τα ρωσικά δικαστήρια αναγνωρίζουν τη συμμετοχή του Redut στον πόλεμο, παρά την
επίσημη απαγόρευση των ιδιωτικών στρατιωτικών οργανώσεων στη Ρωσία. Δικαστήριο στην περιοχή του
Μπέλγκοροντ μείωσε την ποινή σε έναν κατηγορούμενο με την αιτιολογία ότι είχε αγωνιστεί στην Ουκρανία ως μέλος του Redut.

«Αντίβαρο στον τακτικό στρατό»

Ο Πάβελ Λούζιν, ειδικός στη ρωσική εξωτερική και αμυντική πολιτική, επισημαίνει ότι στην περίπτωση της δύναμης Redut δεν πρόκειται για ιδιωτική στρατιωτική επιχείρηση. Τη συνδέει επίσης με το Υπουργείο Άμυνας. «Οι μισθοφόροι χρησιμοποιήθηκαν αρχικά από τη Ρωσία για τρεις κύριους σκοπούς: να δημιουργήσουν ένα αντίβαρο στον τακτικό στρατό, να μπορέσουν να λειτουργήσουν εκτός του γραφειοκρατικού συστήματος και των καθιερωμένων διοικητικών διαδικασιών και να προστατεύσουν την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία από την ευθύνη», λέει ο Λούζιν.

Κατά τη γνώμη του, δεδομένης της παρακμής του τακτικού στρατού,οι μισθοφόροι και οι λεγόμενες «εθελοντικές μονάδες»καθιστούν δυνατή την παράκαμψη των περιορισμών. «Δηλαδή, ο ρωσικός στρατός εξελίσσεται σε μη τακτικό στρατό. Μισθοφόροι και «εθελοντές» που υπηρετούν με διαφορετικούς κανόνες είναι αντίβαρο στους απλούς συμβασιούχους στρατιώτες και στρατεύσιμους που υπηρετούν με τους παλιούς κανόνες, τους οποίους όμως το ίδιο το Υπουργείο Άμυνας δυσκολεύεται να τηρήσει», λέει ο ειδικός.

Έχει η Gazprom δικές της μονάδες;

Τον Φεβρουάριο του 2023 η ουκρανική μυστική υπηρεσία ήταν η πρώτη που ανέφερε ότι η
Gazprom φέρεται να δημιουργούσε τη δική της μισθοφορική δύναμη. Το Κίεβο βασίστηκε στο
γεγονός ότι ο Ρώσος πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν είχε επιτρέψει στην ενεργειακή εταιρεία να δημιουργήσει έναν ιδιωτικό οργανισμό ασφάλειας. Σύμφωνα με πηγές των Financial Times, η κρατική εταιρεία άρχισε να στρατολογεί «εθελοντές» για τον πόλεμο τον Αύγουστο του περασμένου έτους.

Πρόκειται για τα σώματα «Ποτόκ» και «Φάκελ», που σύμφωνα με διάφορες πηγές συνδέονται με την Gazprom. Αυτό ανέφερε για παράδειγμα ένας Ρώσος αιχμάλωτος πολέμου σε βίντεο που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους.

Δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες για την ισχύ των «Φάκελ» και «Ποτόκ». Η επιρροή τους στο πεδίο της μάχης χαρακτηρίστηκε «ασήμαντη» από πρώην ανώτερο Ρώσο αξιωματούχο μιλώντας στους Financial Times. Η Wall Street Journal υπολόγισε τη δύναμή τους τους σε «αρκετές χιλιάδες άνδρες»

Σε τι χρησιμεύουν οι ιδιωτικοί στρατοί;

Οι ειδικοί αποδίδουν τον αυξανόμενο αριθμό μισθοφορικών σωμάτων στο γεγονός ότι το Κρεμλίνο θέλει να στρατολογήσει όσο το δυνατόν περισσότερους άνδρες για τον πόλεμο χωρίς να ανακοινώσει μια περαιτέρω επιστράτευση. «Υπάρχει επείγουσα ανάγκη εκπαίδευσης μαχητών και ο Πούτιν θέλει να το κάνει αυτό χωρίς στρατεύσιμους ή νέα επιστράτευση», λέει ο ιστορικός Μαρκ Γκαλεότι, ιδρυτής της συμβουλευτική εταιρείας Mayak Intelligence.

Και το δημοσιογραφικό δίκτυο Meduza θεωρεί μια τέτοια στρατολόγηση ως κρυφή επιστράτευση. Αναφέρει ότι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ μισθοφορικών σωμάτων, τακτικού στρατού και «εθελοντών» στον πόλεμο στην Ουκρανία είναι εντελώς ασαφής.

Επιμέλεια: Ευθύμης Αγγελούδης