Σαξονία, το προπύργιο της γερμανικής ακροδεξιάς

Σεπτέμβριος 1991. Μια ομάδα περίπου 500 ατόμων πολιορκεί κοιτώνα φιλοξενίας οικονομικών μεταναστών και στη συνέχεια ένα προσφυγικό κατάλυμα. Η αστυνομία φάνηκε τότε αδύναμη να αντιδράσει. Οι οικονομικοί μετανάστες υπό την απειλή βίας αναγκάστηκαν να φύγουν από την πόλη της Σαξονίας. Μετά από αυτή την «επιτυχία» των ακροδεξιών ακολούθησε επίθεση σε προσφυγικό κατάλυμα. Σε αυτή την περίπτωση η αστυνομία αντέδρασε, μεταφέροντας με ασφάλεια τους πρόσφυγες σε άλλες πόλεις. Τα γεγονότα της  Χοϊερσβέρντα έδωσαν έναυσμα για μια σειρά οργανωμένων ρατσιστικών επιθέσεων με στοχευμένη χρήση βίας.

Το προπύργιο του NPD

Εδώ και χρόνια η Σαξονία διαδραματίζει κεντρικό ρόλο για την ακροδεξιά στη Γερμανία. Το 2004 το νεοναζιστικό κόμμα NPD εισήλθε στο κοινοβούλιο του κρατιδίου με 9.2%, όπου και παρέμεινε μέχρι το 2014 –μένοντας τότε έξω από την τοπική βουλή με 4,9%. Έκτοτε το NDP εκπροσωπείται μόνο σε τοπικό επίπεδο σε κάποιες περιοχές της Γερμανίας, κυρίως στη Σαξονία. Εκεί συνεδριάζει και το προεδρείο του. 

Στο μεταξύ βέβαια το νεοναζιστικό κόμμα δεν φαίνεται να παίζει κάποιο σημαντικό ρόλο, έχοντας «ξεπεραστεί» από το εθνολαϊκιστικό και ξενοφοβικό κόμμα AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία). Σύμφωνα με αναλυτές AfD είναι ισχυρό στις περιοχές, όπου κάποτε το NPD συγκέντρωνε σχετικά καλά ποσοστά. Μάλιστα ειδικά σε μια εκλογική περιφέρεια της Σαξονίας, όπου το NPD στις ομοσπονδιακές εκλογές του 2013 καταγράψει λίγο πάνω από το 5%, το ΑfD με τη σειρά του εκτόξευσε το ποσοστό του στο 35,5% στις εκλογές του 2017. Αυτό ήταν και το μεγαλύτερο ποσοστό που κατέγραψε το AfD στις περσινές εκλογές σε ομοσπονδιακό επίπεδο, ενώ συγχρόνως έγινε το ισχυρότερο σε δύναμη κόμμα στο κρατίδιο της Σαξονίας.

Αύξηση των περιστατικών ακροδεξιάς βίας

Αναφορικά με τον αριθμό των επιθέσεων με ακροδεξιό υπόβαθρο η Σαξονία βρίσκεται επίσης στην κορυφή. Σύμφωνα με έκθεση της Γερμανικής Αρχής Προστασίας του Συντάγματος το 2017 καταγράφηκαν 95 περιστατικά ακροδεξιάς βίας, το 2016 145 και το 2015 201. Από την πλευρά τους άλλες ανεξάρτητες οργανώσεις ανεβάζουν ακόμη πιο ψηλά τα νούμερα.

Σε ομοσπονδιακό επίπεδο σύμφωνα με το Ίδρυμα Antonio Amadeu και την ΜΚΟ Pro Asyl το 2017 καταγράφηκαν 1713 αξιόποινες πράξεις κατά προσφύγων. Ειδικά για το κρατίδιο της Σαξονίας πάντως οι ξενοφοβικές επιθέσεις αποτελούν συχνό φαινόμενο. Για παράδειγμα το 2016 περισσότεροι από 250 ακροδεξιοί προκάλεσαν βίαια επεισόδια στη συνοικία Κόνεβιτς της Λειψίας, προέβησαν σε βανδαλισμούς στο Χαϊντενάου και επιτέθηκαν σε λεωφορείο που μετέφερε πρόσφυγες στο Κλάουσνιτς.

Η σταθερή «καθιέρωση» της άκρας δεξιάς

Σύμφωνα με έρευνες, ο δεξιός εξτρεμισμός εδώ και χρόνια έχει παγιωθεί με σταθερούς ρυθμούς ανά τη Γερμανία. Ο Ντάβιντ Μπέγκριχ, ειδικός σε ζητήματα που αφορούν τη μελέτη της άκρας δεξιάς, υπογραμμίζει τη σημασία όλων των πρόσφατων περιστατικών ακροδεξιάς βίας και κάνει λόγο για μια «γενιά της Χοϊερσβέρντα».

Σύμφωνα με τον ίδιο τα πρόσφατα επεισόδια και ο ρατσισμός υπό τη σημερινή του έκφανση έχει τις ρίζες του στην ανατολική Γερμανία της δεκαετίας του 90. Εκεί, όπως σημειώνει ο Γερμανός ειδικός, η άκρα δεξιά κατάφερε να εδραιωθεί, να «αναπαραχθεί» και να μεταδοθεί και στις επόμενες γενιές. Οι τότε δράστες του Χοϊερσβέρντα, οι σημερινοί σαραντάρηδες πλέον είναι γονείς και πολλοί εξ αυτών έχουν μεταδώσει τις ιδέες εκείνες στα παιδιά τους, λέει χαρακτηριστικά ο Ντ. Μπέγκριχ. «Τα παιδιά, που βγαίνουν σήμερα στους δρόμους».

Πάτρικ Γκένσινγκ, ARD / Δήμητρα Κυρανούδη