Τα όνειρα των Κούρδων της Συρίας εξανεμίζονται

Ο 26χρονος Αμπντουλάχ (σ.σ. πρόκειται για ψευδώνυμο) πατέρας δύο παιδιών κατάγεται από το Μανμπίτζ της Συρίας. Ελπίζει ότι οι δυνάμεις της Κουρδικής Πολιτοφυλακής YPG, που πλέον πολεμούν υπό τον μανδύα του Συριακού Δημοκρατικού Στρατού (SDF) θα εδραιώσουν την παρουσία τους στην περιοχή μετά την απελευθέρωσή της από το Ισλαμικό Κράτος. Λέει μάλιστα ότι παρά την ανακοίνωση των ΗΠΑ, παρά την τουρκική απειλή και παρά την παρουσία του συριακού στρατού στα περίχωρα, δεν έχουν αλλάξει πολλά στην περιοχή. «Αυτή τη στιγμή τον έλεγχο έχει εδώ το Στρατιωτικό Συμβούλιο του Μανμπίτζ», ανέφερε ο ίδιος. Το Συμβούλιο αυτό αποτελείται από Άραβες και Κούρδους. «Αυτοί διοικούν, κανείς άλλος».

Οι επιλογές των Κούρδων

Το Μανμπίτζ, 20 χιλιόμετρα από τα τουρκικά σύνορα, αποτέλεσε την πιο καυτή εστία του συριακού μετώπου πρόσφατα, μετά την απειλή του Ταγίπ Ερντογάν για εισβολή, εάν δεν οπισθοχωρούσε η κουρδική πολιτοφυλακή. Η Τουρκία βλέπει το YPG ως βραχίονα του Κουρδικού Eργατικού Κόμματος PKK, το οποίο θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση. Οι Κούρδοι ωστόσο δεν φάνηκαν να εκπλήσσονται. Θέλοντας να προστατευθούν από ενδεχόμενη τουρκική εισβολή ζήτησαν τη συνδρομή του Συριακού Δημοκρατικού Στρατού, που έσπευσε στην περιοχή. Οι Κούρδοι πιστεύουν ότι με την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συρία δεν θα είναι μόνο ευάλωτοι απέναντι στην Τουρκία, αλλά πολύ περισσότερο φοβούνται ότι δεν θα πετύχουν τους πολιτικούς στόχους τους, κυρίως την αυτονόμηση της περιοχής που συνδέει το Κομπάνι στη βορειοανατολική Συρία με το Αφρίν που βρίσκεται στα βορειοδυτικά, στα σύνορά με την Τουρκία. Το Αφρίν πέρασε πέρυσι στον έλεγχο της Τουρκίας, ωστόσο κουρδικές δυνάμεις κατάφεραν να κρατήσουν τον έλεγχο σε άλλες περιοχές, όπως το Μανμπίτζ. Οι Κούρδοι της Συρίας φαίνεται να έχουν πλέον δύο επιλογές: είτε να πείσουν τις ΗΠΑ να παραμείνουν στην περιοχή, είτε να αποσπάσουν παραχωρήσεις από τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ Αλ Άσαντ.

Τι συμβαίνει πραγματικά με το YPG στο Μανμπίτζ;

Στο μεταξύ ακούγεται από κάποιες πλευρές ότι κούρδοι μαχητές δεν βρίσκονται πια καν στο Μανμπίτζ. Αυτό ανέφερε ο Φαούτζα Γιουσίφ, μέλος της κουρδικής διοίκησης στη νοτιοανατολική Συρία: «Υποχώρησαν πρόσφατα και μάλιστα αυτό ανακοινώθηκε και επίσημα από το YPG». Συριακές πληροφορίες κάνουν επίσης λόγο για υποχώρηση 400 Κούρδων μαχητών. Σύμφωνα με τον Νικ Φεράς, ειδικό σε θέματα Μέσης Ανατολής στο Κέντρο Νέας Πολιτικής Ασφάλειας της Ουάσιγκτον, η συνολική οπισθοχώρηση του YPG επίκειται. «Το YPG θα πρέπει απλά να κάνει πίσω. Υπάρχει μια γεωπολιτική ομοφωνία ότι το YPG προωθήθηκε πολύ, φτάνοντας στο Μανμπίτζ, και τώρα θα πρέπει να οπισθοχωρήσει στα ανατολικά του Ευφράτη. Ακόμη και οι Αμερικανοί δεν πιστεύουν ότι θα πρέπει να υπάρχει παρουσία του YPG στο Μανμπίτζ». Θεωρητικά πάντως, εάν το YPG έχει οπισθοχωρήσει, η Τουρκία δεν έχει λόγο πια να απειλεί με εισβολή. Οι ίδιοι οι Κούρδοι πάντως αναρωτιούνται ποιο θα είναι το μέλλον τους και αν είναι απλώς ένα πιόνι προς εξυπηρέτηση ευρύτερων γεωπολιτικών συμφερόντων.

Οι ΗΠΑ, ο Άσαντ και η διεκδίκηση αυτονομίας

Από την άλλη πλευρά το Ισλαμικό Κράτος έχει υποχωρήσει σε πολλές περιοχές της Συρίας, ωστόσο υπάρχει ανησυχία για αναζωπύρωση της ισλαμιστικής ιδεολογίας μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ. Στις ΗΠΑ από την άλλη, μετά την ανακοίνωση Τραμπ, ακολούθησε σειρά παραιτήσεων. Αβέβαιο παραμένει ωστόσο πότε ακριβώς θα αποσυρθούν τα αμερικανικά στρατεύματα. «Θέλουμε να προστατεύσουμε τους Κούρδους, αλλά δεν θέλω να μείνουμε για πάντα στη Συρία» δήλωσε ο Ντ. Τραμπ. Ο Τζον Μπόλτον, σύμβουλος του Τραμπ σε θέματα ασφάλειας, σε πρόσφατο ταξίδι του στο Ισραήλ δε δίστασε ωστόσο να δηλώσει ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ θα γίνει υπό προϋποθέσεις, θέλοντας να σχετικοποιήσει κάπως την κατάσταση.

Τέλος, οι Κούρδοι δεν ξέρουν πώς να ερμηνεύσουν τη στάση των ΗΠΑ και όλες αυτές τις αντιφατικές δηλώσεις. Αυτό που προσπαθούν στο μεσοδιάστημα, είναι να διαπραγματευθούν με τον Άσαντ για μια συνολική επίλυση της συριακής κρίσης με διασφάλιση της αυτόνομης διοίκησης σε κουρδικές περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας. Εντούτοις μέχρι στιγμής η κυβέρνηση Άσαντ αρνείται να δώσει στους Κούρδους την αυτονομία που διεκδικούν. Οι Κούρδοι πάντως συνεχίζουν να ελπίζουν ότι με το χρόνο θα αποσπάσουν κάτι περισσότερο.

Άνκαλ Βόχρα, dpa

Eπιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη