Υποσχέσεις για διαφάνεια στην ΝSA

Δεν ήταν εύκολη υπόθεση για τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα η τελευταία συνέντευξη τύπου στο Λευκό Οίκο πριν τις διακοπές, μιας και επέλεξε να θέσει στο επίκεντρο δύο ακανθώδη ζητήματα με παγκόσμιο αντίκτυπο: Τις παρακολουθήσεις διαδικτυακής επικοινωνίας από την αμερικανική μυστική υπηρεσία NSA και την ακύρωση της συνάντησής του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στο περιθώριο της συνόδου της ομάδας των 20 ισχυρότερων κρατών στη Ρωσία.
Τραγική ειρωνεία είναι ότι και τα δύο ζητήματα σχετίζονται με τον πρώην συνεργάτη των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών Εντουαρντ Σνόουντεν. Mε τις αποκαλύψεις του στον βρετανικό και αμερικανικό τύπο για τις παρακολουθήσεις της NSA έφερε σε πολύ δύσκολη θέση τις ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, η χορήγηση ασύλου στον Σνόουντεν από τη Μόσχα ήταν η αφορμή για την ακύρωση της συνάντησης Ομπάμα – Πούτιν εκ μέρους του Λευκού Οίκου.

«Δεν είναι πατριώτης»

Στη σύντομη αναφορά του στον πρώην συνεργάτη της NSA κατά τη διάρκεια της συνέντευξής τύπου ο Μπάρακ Ομπάμα είπε, «δεν νομίζω ότι o κ. Σνόουντεν είναι πατριώτης». Τον προέτρεψε μάλιστα, αν θεωρεί ότι οι πράξεις του ήταν νόμιμες, να θέσει τον εαυτό στη διάθεση της αμερικανικής δικαιοσύνης. Ο αμερικανός πρόεδρος παραδέχθηκε ωστόσο ότι χωρίς τον Σνόουντεν δεν θα είχε ξεκινήσει η όλη συζήτηση για τα προγράμματα παρακολουθήσεων. Υπογράμμισε ωστόσο ότι οι αποκαλύψεις θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των ΗΠΑ.

Με την ανακοίνωσή του για περισσότερη διαφάνεια και έλεγχο στην NSA και για τη σύσταση ανεξάρτητης επιτροπής ειδικών ο Μπάρακ Ομπάμα επιδιώκει προφανώς να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των αμερικανών πολιτών. Τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι περισσότερο από το 50% των αμερικανών δεν εμπιστεύεται τον πρόεδρο και πιστεύει ότι η συλλογή δεδομένων από τις μυστικές υπηρεσίες δεν έχει ως μόνο σκοπό την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

Με αφορμή τις ανακοινώσεις του αμερικανού προέδρου, ο Κόρι Γουέλτ, αναπληρωτής διευθυντής του ινστιτούτου ευρωπαϊκών, ρωσικών και ευρωασιατικών σπουδών στο Elliott School της Ουάσιγκτον δήλωσε στην DW: «Ζούμε μια αρκετά παράδοξη κατάσταση. Από τη μια ο Σνόουντεν καταζητείται και από την άλλη πλευρά η αμερικανική κυβέρνηση παραδέχεται ότι οι πράξεις του οδήγησαν σε αναθεώρηση της μέχρι τώρα πολιτικής της».

Παρά τα λεγόμενα του Μπάρακ Ομπάμα για μια «νέα εποχή» ο Μαρκ Τζέικομπσεν από το Γερμανικό Ίδρυμα Μάρσαλ προειδοποιεί: «Δεν θα έκανα το λάθος να χαρακτηρίσω τις ανακοινώσεις του αμερικανού προέδρου αποστασιοποίηση. Σε όσα είπε δεν άκουσα τίποτα που να παραπέμπει σε περιορισμό των προγραμμάτων παρακολουθήσεων από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες».

Καθοριστική συνάντηση Κέρι - Λαβρόφ

Ως προς τις σχέσεις Ρωσίας - ΗΠΑ ο Μπάρακ Ομπάμα δήλωσε ότι ξεκινά μια περίοδος προσεκτικής αξιολόγησης των αμερικανικών και ρωσικών συμφερόντων, έτσι ώστε στη συνεχεία να επαναπροσδιοριστούν, βάση αυτών των δεδομένων, οι αμερικανορωσικές σχέσεις. Πολιτικοί αναλυτές αποτιμούν ωστόσο θετικά ότι μόλις δύο μέρες μετά την ανακοίνωση της κατ΄ ιδίαν συνάντησης Πούτιν – Ομπάμα πραγματοποιήθηκε χθες στην Ουάσιγκτον μια δύσκολη, αλλά καθοριστική για το μέλλον των διμερών σχέσεων συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Τζον Κέρι και Σεργκέι Λαβρόφ.

Gero Schließ / Στέφανος Γεωργακόπουλος
Υπεύθυνη σύνταξης: Ειρήνη Αναστασσοπούλου