Όταν οι πολίτες πιέζουν τις Βρυξέλλες...

1.680.172 έγκυρες υπογραφές συγκέντρωσε η Αν - Μαρί Περέ, γαλλίδα συνδικαλίστρια μαζί με άλλα μέλη μιας επιτροπής πολιτών και τις παρέδωσε στον Μάρος Σέφκοβιτς, αντιπρόεδρο της Κομισιόν, αρμόδιο για τις Σχέσεις της ΕΕ με τη Διοίκηση. Είναι και η πρώτη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών που κάνει κάτι τέτοιο. Στόχος είναι η κατοχύρωση του νερού ως αγώγιμου βασικού δικαιώματος. Η ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσει την πρόσβαση στην ύδρευση και στην αποχέτευση σε όλους τους κατοίκους της ΕΕ, αλλά και παγκοσμίως και να δραστηριοποιηθεί προς την κατεύθυνση αφαίρεσης του συγκεκριμένου τομέα από τους αυστηρούς κανόνες της ευρωπαϊκής κοινής αγοράς. Οι πολίτες που υπέγραψαν το κείμενο ζητούν να παραμείνει η πρόσβαση στην ύδρευση στα χέρια της τοπικής αυτοδιοίκησης.

«Σημαντική μέρα για τη δημοκρατία»

Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Σάφκοβιτς είναι περιχαρής. Όχι για το περιεχόμενο του αιτήματος, αλλά για το ότι δύο χρόνια μετά τη θέση σε ισχύ του νόμου για την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών κατάφερε μια ομάδα να ξεπεράσει όλα τα τυπικά εμπόδια και να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες υπογραφές. «Σήμερα είναι μια σημαντική μέρα για τη δημοκρατία που εκπορεύεται από κάτω» δήλωσε ο Σάφκοβιτς.

«Για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ, ένα αίτημα πολιτών κατάφερε να βρει το δρόμο του προς τα πάνω. Αυτό δείχνει ότι όταν οι πολίτες θέλουν, μπορούν να ενεργοποιηθούν και να επηρεάσουν άμεσα τις διεργασίες των Βρυξελλών».

Τώρα το πώς θα αντιδράσουν οι Βρυξέλλες στο αίτημα των πολιτών για πρόσβαση στο νερό, εξαρτάται από αυτές. Μπορεί, αλλά δεν είναι υποχρεωμένη, να δράσει νομοθετικά. Στην ερώτηση, εάν η Κομισιόν θα εκπληρώσει το αίτημα ο Σέφκοβιτς δεν θέλει να δεσμευτεί. «Είμαστε νομοθετικά υποχρεωμένοι να αντιδράσουμε στην πρωτοβουλία Και θα το κάνουμε εγγράφως στις 20 Μαρτίου». Ωστόσο, η κίνηση πολιτών κατέγραψε ήδη μια πρώτη επιτυχία. Το καλοκαίρι του 2013 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέσυρε μετά από έντονες πολιτικές πιέσεις των 28 κρατών - μελών πρόταση για ιδιωτικοποίηση των μέσων πρόσβασης στο νερό.

«Είμαστε πρωτοπόροι»

Η πρώτη επιτυχημένη πρωτοβουλία πολιτών στηρίχτηκε μαζικά από τα συνδικάτα, στα οποία είναι οργανωμένοι οι εργαζόμενοι στους τομείς ύδρευσης και αποχέτευσης. Για να επιτύχει πάντως μια πρωτοβουλία χρειάζεται συλλογή υπογραφών μέσω διαδικτύου και δυνατότητα απόδειξης της ταυτότητας των υπογραφόντων. Το σύστημα είναι ακόμη διαφορετικό σε όλες τις 28 χώρες – μέλη, κάτι που θα πρέπει να απλοποιηθεί.

«Θεωρούμε τους εαυτούς μας πρωτοπόρους» δηλώνει η Αν - Μαρί Περέ. «Αν είχαμε και επιτυχία, θα ήταν καταπληκτικό. Αλλά τώρα το θέμα μας είναι στα χέρια της Επιτροπής. Ελπίζουμε στην ευρεία υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όχι βέβαια από όλους τους βουλευτές, αλλά από πολλούς».

7 πρωτοβουλίες πολιτών συγκέντρωσαν πέρυσι υπογραφές με αιτήματα μεταξύ άλλων τον περιορισμό των αμβλώσεων και την εισαγωγή ορίου ταχύτητος 30 χλμ την ώρα σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Πολιτών εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση για τη δημιουργία της σχετικής ιστοσελίδας και για τη συγκέντρωσης υπογραφών από τεχνολογικής πλευράς. Και όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία, η ΕΕ μπορεί να απορρίπτει το αίτημα ή να το κάνει δεκτό και να προτείνει σχετική νομοθετική ρύθμιση.

Bernd Riegert / Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου