100 χρόνια διώρυγα του Παναμά

«Εννοείται ότι γιορτάζουμε τα εκατοστά γενέθλια. Για εμάς όμως αυτή η επέτειος δεν είναι τόσο σημαντική όσο εκείνη της παράδοσης της διώρυγας από τις ΗΠΑ στον Παναμά στις 31 Δεκεμβρίου του 1999», λέει στην DW ο Φρανσίσκο Μιγκέζ αναπληρωτής διευθυντής της διοίκησης της διώρυγας (ACP). Ο λόγος για την αυξημένη αυτοπεποίθηση του Παναμά είναι τα σημαντικά οικονομικά οφέλη που αποκομίζει η χώρα από την θαλάσσια σύνδεση μεταξύ Ειρηνικού και Ατλαντικού Ωκεανού. Το 1995 όταν η διώρυγα βρισκόταν υπό αμερικανική διοίκηση περίπου 200.000 πλοία κοντέινερ διέσχισαν τη διώρυγα. Σήμερα ξεπερνούν τα 5 εκατομμύρια το χρόνο.

Το πρώτο πλοίο που πέρασε τη διώρυγα μήκους 80 χιλμ. ήταν στις 15 Αυγούστου του 1914, το «Ανκόνα» που μετέφερε 200 επιβάτες. 100 χρόνια μετά η οικονομία της μικρής λατινοαμερικανικής χώρας με τους 3,8 εκ. κατοίκους εξαρτάται σχεδόν εξ΄ ολοκλήρου από τη διώρυγα. Περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια εισρέουν κάθε χρόνο στα δημόσια ταμεία. Μέχρι το 2025 τα έσοδα από τα τέλη χρήσης της διώρυγας υπολογίζεται να φθάσουν τα 4 δισεκατομμύρια.

Υπό κατασκευή τρίτο σύστημα καναλιών

Όσο η διώρυγα βρισκόταν υπό αμερικανική διοίκηση το κέρδος δεν αποτελούσε προτεραιότητα. Το 1902 οι ΗΠΑ εξαγόρασαν τα σχέδια για την κατασκευή του έργου από την γαλλική κατασκευαστική εταιρία Λεσέψ. Ένα χρόνο αργότερα αμερικανοί στρατιώτες κατέλαβαν την περιοχή του ισθμού και διαπραγματεύθηκαν συμφωνία που τους παραχωρούσε την χρήση για απεριόριστο χρονικό διάστημα. Περίπου 6.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της κατασκευής μεταξύ του 1905 και 1914, κυρίως από ασθένειες. Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η διώρυγα έχασε τη μεγάλη γεωστρατηγική και οικονομική της σημασία λόγω της βελτίωσης των σιδηροδρομικών γραμμών και του οδικού δικτύου που συνέδεαν την ανατολική με τη δυτική ακτή των ΗΠΑ.

Εκατό χρόνια από τα εγκαίνια της διώρυγας το σύνθημα είναι «διαπλάτυνση!». Ο Παναμάς επενδύει 5 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή ενός τρίτου συστήματος καναλιών. Αρχικά οι κατασκευαστές είχαν θέσει ως στόχο την ολοκλήρωση του έργου στην επέτειο των 100 ετών. Όμως τελικά τοποθετούν την παράδοση στα τέλη του 2015. Ο αναπληρωτής διοικητής Φρανσίσκο Μιγκέζ δήλωσε στην DW ότι οι αρχές εξετάζουν τώρα την κατασκευή ενός τέταρτου συστήματος καναλιών: «Προς το παρόν εξετάζουμε τη ζήτηση και τις τεχνικές απαιτήσεις ενός τέτοιου έργου. Παρά το γεγονός ότι το τρίτο σύστημα καναλιών δεν έχει ολοκληρωθεί σκεπτόμαστε ήδη το επόμενο βήμα».

Το έργο της επέκτασης της διώρυγας έχει αναλάβει όμιλος εταιριών από την Ισπανία, την Ιταλία, το Βέλγιο και τον Παναμά. Στο νέο έργο όμως δεν αποκλείεται να συμμετάσχει ακόμα και η Κίνα.

Astrid Pragne / Στέφανος Γεωργακόπουλος