100 ημέρες Μπάρακ Ομπάμα: θα πετύχει την ανάκαμψη της οικονομίας;

Ποτέ μέχρι σήμερα ένας Αμερικανός πρόεδρος δεν κατέκτησε τον θώκο του με τόσες δάφνες και προσδοκίες, αλλά και με τόσες προκλήσεις. Η μεγαλύτερη μάλιστα από αυτές, η αντιμετώπιση της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, είναι το κλειδί για την τελική επιτυχία της προεδρίας του.

Όπως ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ τη δεκαετία του ΄30, έτσι και ο Ομπάμα θα περάσει στην αμερικανική ιστορία σαν big spender.

Ο Ομπάμα επένδυσε από τις πρώτες ημέρες της εξουσίας του δισεκατομμύρια δολάρια σε πακέτα για την τόνωση της οικονομίας, μιας οικονομίας που ο προκάτοχός του είχε φροντίσει στα οκτώ χρόνια της θητείας του να μετατρέψει σε ερείπια: κλονισμένη χρηματοπιστωτική αγορά, κρίση στην αυτοκινητοβιομηχανία, έκρηξη της φούσκας στην αγορά ακινήτων και ο μεγαλύτερος αριθμός ανέργων μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μοναδικό στην ιστορία ‘πακέτο – μαμούθ’ για την οικονομική ανάκαμψη

Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ο 47χρονος πρόεδρος των ΗΠΑ είχε προειδοποιήσει ότι «εάν δεν δραστηριοποιηθούμε αμέσως, τότε η κατάσταση θα χειροτερέψει».

Εντός των πρώτων 25 ημερών της θητείας του και παρά την απεγνωσμένη αντίδραση των Ρεπουμπλικανών το Κογκρέσο ενέκρινε το πακέτο-μαμούθ, μοναδικό στην αμερικανή ιστορία, για την τόνωση της αμερικανικής οικονομίας: 787 δισεκατομμύρια δολάρια.

Το πακέτο Ομπάμα, με επενδύσεις και φοροαπαλλαγές, στοχεύει στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην αύξηση της καταναλωτικής δύναμης του μέσου Αμερικανού. Επίσης για τη σωτηρία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ο Ομπάμα έβαλε βαθιά το χέρι στα κρατικά ταμεία: 700 δις δολάρια έθεσε στη διάθεση των τραπεζών με στόχο την ανάκαμψη της πιστωτικής ευεξίας τους, αλλά και την αποδέσμευσή τους από τα τοξικά χρεόγραφα.

Σε τεστ-κόπωσης υπέβαλε ο Αμερικανός πρόεδρος την αυτοκινητοβιομηχανία: πριμοδότησε με κρατικές πιστώσεις τους προβληματικούς γίγαντες General Motors και Chrysler, αλλά υπό τον όρο όχι της απλής εξυγίανσης των ομίλων, αλλά της άρδην αναδιάρθρωσής τους. Στην Chrysler επέβαλε μάλιστα και προθεσμία μέχρι τέλος Απριλίου για να συνάψει συμμαχία με την FIAT.

Αλόγιστη σπατάλη ή σωστή παρέμβαση; Οι επικριτές του Ομπάμα

Παρ’ όλα αυτά: Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και Παγκόσμια Τράπεζα (ΠΤ) προβλέπουν συνέχιση της συρρίκνωσης της οικονομίας, ενώ ο Ομπάμα δέχεται κριτική για την οικονομική του πολιτική από δεξιούς και αριστερούς. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του νομπελίστα οικονομολόγου Πολ Κρούγκμαν που υποστηρίζει ότι το οικονομικό πρόγραμμα του Ομπάμα «δεν βάζει το μαχαίρι ως το κόκαλο και δηλώνει πως εάν χάσει αυτή την ευκαιρία δεν θα υπάρξει δεύτερη».

Πολλοί Ρεπουμπλικανοί ισχυρίζονται ότι το πακέτο Ομπάμα είναι απλώς μια αλόγιστη σπατάλη, όπως ο Τζον Μπόνερ, εκπρόσωπος τύπου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, ο οποίος δήλωσε ότι «εάν ο Ομπάμα συνεχίσει την αφαίμαξη του ήδη ελλειμματικού προϋπολογισμού, τότε διακυβεύονται οι θέσεις εργασίας, τις οποίες θέλει να δημιουργήσει».

Αυτά οι πολιτικοί και οι ειδικοί: οι απλοί Αμερικανοί εμπιστεύονται τον Ομπάμα. Το 71% εκτιμά ότι η οικονομική πολιτική του προέδρου θα φέρει την πολυπόθητη ανάκαμψη της οικονομίας.

Ωστόσο η συγκυρία είναι δύσκολη. Μετά την εμφάνιση και της γρίπης των χοίρων πολλές είναι οι Κασσάνδρες που εκτιμούν ότι οι οικονομικές επιπτώσεις αυτής της γρίπης θα είναι σοβαρότερες από εκείνες της επιδημίας του 2003.

Συγκεκριμένα η Παγκόσμια Τράπεζα υπολογίζει ότι σε περίπτωση μιας ήπιας μορφής της επιδημίας θα συρρικνωθεί κατά 2% το παγκόσμιο ΑΕΠ, ενώ σε περίπτωση μιας πανδημίας, όπως εκείνης της ισπανικής γρίπης του 1918, η συρρίκνωση του παγκόσμιου ΑΕΠ θα αγγίξει το 4%.