40 χρόνια από την πετρελαιοκηλίδα του Amoco Cadiz

Βρετάνη, 16 Μαρτίου 1978. Ισχυροί άνεμοι 10 μποφόρ δημιουργούν κύματα που φτάνουν μέχρι και τα 15 μέτρα σε ύψος. Εκείνη τη μέρα το πετρελαιοφόρο Amoco Cadiz με σημαία Λιβερίας έπλεε στα ανοιχτά του Ατλαντικού, όταν εξαιτίας των ισχυρών ανέμων προσέκρουσε σε γκρεμό κοντά στο ψαροχώρι Πορτσάλ, 30 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του λιμανιού της Μπρεστ. Στη συνέχεια ακολούθησαν δραματικές ώρες. Το γερμανικό ρυμουλκό πλοίο Pacific που έπλεε σε κοντινή απόσταση προσέτρεξε αμέσως σε βοήθεια, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Μετά το ατύχημα της ημέρας εκείνης και τη βύθιση του δεξαμενόπλοιου ακολούθησε μια άνευ προηγουμένου οικολογική καταστροφή, η μεγαλύτερη διαρροή πετρελαίου στη θάλασσα στην ιστορία της Ευρώπης.

Πάνω από 22.300 τόνοι ακατέργαστου πετρελαίου κατέληξαν στη θάλασσα και τις αμμουδιές σε μια έκταση που κάλυπτε περίπου 360 χιλιόμετρα. Η πετρελαιοκηλίδα ήταν τόσο μεγάλη όσο το γερμανικό κρατίδιο του Ζάαρλαντ, ενώ εξαιτίας της πέθαναν μεταξύ άλλων πουλιά, ψάρια, θηλαστικά και οστρακοειδή. «Ήταν μια καταστροφή βιβλικών διαστάσεων, έμοιαζε με την Αποκάλυψη» έγραφαν εφημερίδες της εποχής.

Η περιοχή της Βρετάνης είχε όμως τύχη μέσα στην ατυχία της. Οι ευνοϊκές καιρικές συνθήκες εμπόδισαν την εξάπλωση της πετρελαιοκηλίδας, ενώ χιλιάδες ειδικοί και εθελοντές συνέβαλαν εξαρχής στις προσπάθειες καθαρισμού της θάλασσας και των ακτών. Ένα χρόνο μετά την καταστροφή η θάλασσα, τουλάχιστον επιφανειακά, είχε καθαρίσει, ενώ και οι τουρίστες άρχισαν ήδη από το 1979 να εμφανίζονται ξανά στις πλαζ της περιοχή.

Τα οικοσυστήματα χρειάζονται δεκαετίες για να επανακάμψουν

Το ναυάγιο του Amoco Cadiz οδήγησε σε μια μακρά δικαστική διαμάχη που διήρκεσε 14 χρόνια και έληξε το 1992, όταν η αμερικανικών συμφερόντων εταιρεία Amoco,  κλήθηκε να καταβάλει 195 εκατομ. ευρώ σε αποζημιώσεις στις γαλλικές περιοχές που επλήγησαν από την οικολογική καταστροφή.

Αλλά έχουν πράγματι τελειώσει οριστικά οι συνέπειες της οικολογικής καταστροφής που συνέβη το 1978; Και είναι πιθανή η επανάληψη μιας αντίστοιχης καταστροφικής πετρελαιοκηλίδας σήμερα;

«Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι στην περίπτωση της Βρετάνης πλέον οι επίμαχες περιοχές που επλήγησαν δεν κινδυνεύουν», εκτιμά ο Γεργκ Φέντερν, βιολόγος της θάλασσας στo γερμανικό παράρτημα της Greenpeace συμπληρώνοντας ωστόσο ότι κατά κανόνα μια πετρελαιοκηλίδα έχει ευρύτερες συνέπειες που μάλιστα μπορούν να διαρκέσουν για πολλές δεκαετίες. Iδιαίτερα εμφανείς είναι για παράδειγμα οι επιπτώσεις της συσσώρευσης πετρελαίου στη χλωρίδα και την πανίδα των περιοχών που πλήττονται, όπως για παράδειγμα στους πληθυσμούς θαλάσσιων πτηνών. Επίσης, υπολείμματα πετρελαίου μπορούν να παραμείνουν στο βυθό της θάλασσας, ακόμη και για πολλές δεκατίες. Σύμφωνα με τους ειδικούς τα οικοσυστήματα στις περιοχές αυτές χρειάζονται αρκετές δεκαετίες για να επανακάμψουν.

Dpa/ Δήμητρα Κυρανούδη