H Red Bull δίνει… λεφτά

Αν και οπαδός της Λίβερπουλ ποτέ δεν πίστεψα το «οπαδιλίκι» που πούλησε ο Γιούργκεν Κλοπ στο μεγάλο λιμάνι. Το θεωρούσα πάντα ως ένα πολύ έξυπνο κομμάτι της επικοινωνιακής του τακτικής, με την οποία μπορούσε να θεωρείται επιτυχημένος ακόμα και σε χρονιές, που η ομάδα παρέπαιε, όπως συνέβη τουλάχιστον δύο φορές κατά τη διάρκεια της θητείας του. Ουσιαστικά μετά το 2020 και την κατάκτηση του «πρωταθλήματος της πανδημίας» η ομάδα έκανε βήματα προς τα πίσω. Το Carabao Cup δεν είναι στα μάτια κανενός οπαδού μεγάλης ομάδας επιτυχία. Το έχουν κατακτήσει και τριτοκλασάτες ενδεκάδες. Αλλά αυτό είναι μια άλλη υπόθεση.

Ο άνθρωπος με τις τρεις καρδιές

Αλήθεια πώς θα φαινόταν σε οπαδούς και δημοσιογράφους για παράδειγμα αν ο Πεπ Γκουαρντιόλα, «πολυνίκης» προπονητής της Μάντσεστερ Σίτυ, αλλά γαλουχημένος και επιτυχημένος από παιδί στη Μπαρτσελόνα, συμπεριφερόταν αναλόγως προβάλλοντας μια θαλασσιά καρδιά;

Με ενοχλούσε το ίδιο να βλέπω αυτή την υπερβολική αγάπη, που αντίστοιχη ένοιωθε ως «άνθρωπος με τρεις καρδιές» και για τις γερμανικές Μάιντς και Ντόρτμουντ, όπως και να παρατηρώ ένα προπονητή να κάνει κάτι συνηθισμένο ίσως για ποδοσφαιριστές, αλλά ασυνήθιστο για τους συναδέλφους του. Να έχει δηλαδή κλείσει συμφωνία για να φοράει στα παιχνίδια άλλης εταιρείας παπούτσια, από εκείνη του επίσημου προμηθευτή της ομάδας. Προφανώς η προσφορά ήταν καλύτερη. Όπως και οι προσφορές για διαφημίσεις, που έκανε κατά καιρούς για αυτοκίνητα ή μπύρες. Η υποψία ότι το χρήμα ήταν κάτι στο οποίο έδινε πάντα το προβάδισμα δε μπορούσε βεβαίως να εξηγηθεί παρά διαισθητικά. Ήταν ενοχλητική όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί πάντα καλυπτόταν πίσω από μελοδραματικές δηλώσεις και συμπεριφορές, που πόνταραν στις ρομαντικές ψευδαισθήσεις ειδικά των μεγαλύτερων σε ηλικία οπαδών.

Είχε ανάγκη το χρήμα;

Τώρα η διαίσθηση γίνεται σιγουριά. Ένας χρυσοπληρωμένος προπονητής, που προφανώς δεν έχει κανένα άγχος επιβίωσης για τα επόμενα 100 και βάλε χρόνια, αποφασίζει να γίνει υπάλληλος - φυσικά και πάλι χρυσοπληρωμένος - σε μια φίρμα, που ειδικά για τους συμπατριώτες του Γερμανούς φιλάθλους είναι το σύμβολο της εκχυδαϊσμένης εμπορικής εκμετάλλευσης του λαϊκότερου αθλήματος παγκοσμίως.

Ο Γιούργκεν Κλοπ θα είναι από τις αρχές του 2025 ο «Global Head of Soccer« , ο παγκόσμιος ποδοσφαιρικός προϊστάμενος της Red Bull, της εταιρείας ενεργειακών ποτών, που μπήκε στο ποδόσφαιρο, όχι φυσικά από φίλαθλο πνεύμα, αλλά για να προωθήσει το σχέδιο της να γίνει μια παγκόσμια επιχείρηση-αυτοκρατορία.

Μια σφαλιάρα για τους Βεστφαλούς

Φαντάζει σαν χαστούκι στο πρόσωπο των οπαδών της Μπορούσια Ντόρτμουντ το γεγονός ότι λίγες μέρες νωρίτερα είχαν γιορτάσει την επιστροφή του στη Γερμανία μέσα στο γιγαντιαίο σπίτι τους, το Στάδιο της Βεστφαλίας των 80.000 θέσεων σε έναν αγώνα, που ξεκίνησε για να τιμήσει δυο παλαίμαχους ποδοσφαιριστές, αλλά μετατράπηκε σε φιέστα λατρείας για τον Κλοπ. Η εισχώρηση της Red Bull στο ποδόσφαιρο είναι για τους κίτρινους του Ντόρτμουντ κάτι παραπάνω από κόκκινο πανί. Η αυστριακή εταιρεία μοιάζει ως βιαστής της ιδέας και των παραδόσεων, της ιστορίας και της φυσιογνωμίας των ομάδων. Μιλάμε για τους οπαδούς, που σηκώνουν πανό με συνθήματα κατά της «Μαφίας της ΟΥΕΦΑ» της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας, που προσπαθεί να εκτινάξει με κάθε τρόπο τα έσοδά της, αλλοιώνοντας τελικά την ουσία του αθλήματος. Πώς να δεχτεί τώρα ο πιστός Βεστφαλός το γεγονός ότι ο άλλοτε ήρωας του γίνεται «βιτρίνα» της μισητής αντιπάλου, μιας ομάδας-επιχείρησης χωρίς προϊστορία.

Όταν όλα πουλιούνται και αγοράζονται

Τα παραδείγματα εύγλωττα. Η αρχή έγινε με τη μικρομεσαία Αούστρια του Ζάλτσμπουργκ. Η εταιρεία με τα ενεργειακά ποτά από την Αυστρία έψαχνε μια «φθηνή» συμπατριώτισσά της για να τη χρησιμοποιήσει ως διαφημιστική πινακίδα. Το παραδοσιακό βιολετί της ομάδας έδωσε τη θέση του στο κόκκινο της Red Bull. Και ο τίτλος έγινε Red Bull Salzburg. Οι επιτυχίες στο «επαρχιακό» αυστριακό πρωτάθλημα δεν κόστισαν και πολύ.

Στη Γερμανία όμως απαγορεύεται να υπάρχει το όνομα εταιρείας ως σήμα ομάδας. Έτσι η ομάδα από τη Λειψία, επόμενη μεγάλη ποδοσφαιρική επένδυση του ομίλου, χρησιμοποιεί το RB, που παραπέμπει στο ποτό που δίνει… φτερά, αλλά προκύπτει από το ευφάνταστο Rasenballsport. Μια περιγραφή του ποδοσφαίρου για εντελώς ανίδεους: Άθλημα μπάλας στο χόρτο. Ως γνωστόν οι ιδέες στο μάρκετινγκ είναι ανεξάντλητες. Με τέτοιες ιδέες ξεπεράστηκε και ο κανόνας, που λέει ότι το 50%+1 των μετοχών της ομάδας πρέπει να ανήκει στη βάση, στα μέλη του συλλόγου. Όπου εδώ τον ρόλο των «μελών» έχουν αναλάβει κάποιοι πιστοί υπάλληλοι της επιχείρησης.

Η Red Bull δεν μπήκε ως ακόμα ένα logo, μια πινακίδα στα ποδοσφαιρικά γήπεδα. Έκανε το ποδόσφαιρο «πινακίδα» της δημόσιας εικόνας της, που επεκτείνεται σε μια σειρά από αθλήματα, με μια ιδιαίτερη προτίμηση σε κάποια ακραία και περισσότερο επιτυχημένη την είσοδό της στη Φόρμουλα 1.

Στο ποδόσφαιρο δεν έχουν υπάρξει ανάλογες επιτυχίες παγκόσμιας εμβέλειας. Η ομάδα από το Ζάλτσμπουργκ έχει κατακτήσει σερί πρωταθλήματα, αλλά εδώ το «καλύτερα πρώτος στο χωριό» δεν ισχύει. Οι «Ταύροι» από τη Λειψία έχουν σηκώσει ως τώρα μόνο δύο κύπελλα. Θα καταφέρει τώρα ο προϊστάμενος Κλοπ να την κάνει παγκόσμια δύναμη, αξιοποιώντας τη γοητεία του, το «χάρισμα» στην επικοινωνία; Οι πρώτες αντιδράσεις των οπαδών δείχνουν περισσότερο οργή εξαπατημένου, παρά ενθουσιασμό.

Μια άλλη λογική

Φυσικά και ζούμε στην εποχή της εμπορευματοποίησης του αθλητισμού. Η διαφορά με ανάλογες επενδύσεις, για παράδειγμα Αμερικάνων ιδιοκτητών, είναι η ειλικρίνεια με την οποία διευκρινίζουν αυτοί από την αρχή ότι βλέπουν τις ομάδες ως επιχειρήσεις, που πρέπει να έχουν ισορροπημένους ισολογισμούς και να αποφέρουν κάποτε και κέρδη. Οι περίεργοι τρόποι χρηματοδότησης της RB Leipzig δείχνουν ότι εδώ το ζητούμενο είναι η αξιοποίηση της ομάδας ως ενός ακόμα πυλώνα διαφήμισης και προβολής της εταιρείας. Η διαφορά με τους Άραβες μεγαλοϊδιοκτήτες ομάδων είναι ότι και αυτοί καμαρώνουν για τις επιτυχίες των ομάδων τους, όπως και οι ίδιοι οι οπαδοί. Απλώς με ένα τρόπο… πολλαπλασιασμένο με μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια. Ο Κλοπ καμάρωνε κάποτε γιατί η Λίβερπουλ, αν και εταιρεία και αυτή, είχε καταφέρει να διατηρήσει στοιχεία της ιστορίας της, του χαρακτήρα της, της σχέσης της με την τοπική κοινωνία.

Στο Μάιντς είχαν κάνει επίσης φιέστα προς τιμήν του. Εκεί είχαν μέχρι τώρα δικαίωμα να πιστεύουν ότι τους έχει στην καρδιά του. Εκεί έπαιξε και προπόνησε επί 18 χρόνια. Εκεί ξεκίνησε μια καριέρα που τον έφερε να τιμάται από τον Πρόεδρο της Γερμανικής Δημοκρατίας με το παράσημο του Τάγματος Αξίας ως τον καλύτερο «πρεσβευτή» της χώρας στη Βρετανία. Όσο για την αιτιολόγηση περί των κοινωνικών του ευαισθησιών, αυτή μάλλον θόλωσε μετά την ανακοίνωση ότι ο μισθός του για να επιβλέπει τη διαχείριση των Λειψίας, Red Bull Ζάλτσμπουργκ, New York Red Bulls, δύο ομάδων στη Βραζιλία και μιας ομάδας της τρίτης κατηγορίας στην Ιαπωνία θα είναι 10 με 12 εκατομμύρια το χρόνο.

Δεν μπορούσε να κρατηθεί

Υπάρχει και κάτι ακόμα που ενόχλησε τους οπαδούς στο Ντόρτμουντ, αλλά κυρίως στο Λίβερπουλ. Όπως φαίνεται ο Κλοπ είχε συμφωνήσει για αυτή τη «μεταγραφή» ήδη από τα τέλη του 2022, ενώ ήταν ακόμα προπονητής των «Κόκκινων», με τον ιδρυτή της Red Bull και ετοιμοθάνατο τότε Αυστριακό μεγιστάνα Ντίτριχ Μάτεσιτς. Ήταν η χρονιά που η Λίβερπουλ πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και τελικά τερμάτισε μόλις πέμπτη.

Αρνητική επίδραση πιστεύουν πολλοί ότι είχε για την ομάδα και η πρόωρη ανακοίνωση της απόφασής του να παραιτηθεί πρόωρα από τη θέση του πέρσι, με τους «Reds» να μένουν νωρίς πολύ μακριά από τη διεκδίκηση του πρωταθλήματος και να καταλήγουν τρίτοι.

Υπάρχουν βεβαίως και κάποιες περίεργες συμπτώσεις, που φωτίζονται αλλιώς τώρα. Οι συχνές μετακινήσεις παικτών από τις ομάδες της επιχείρησης προς το βρετανικό λιμάνι. Μια εντελώς αποτυχημένη προετοιμασία στην Αυστρία εκείνο το καλοκαίρι του 2022, η μετακίνηση τώρα του μέχρι πρότινος βοηθού του ως πρώτου προπονητή στο Ζάλτσμπουργκ. Προφανώς η σχέση χτίστηκε αργά, αλλά σταθερά και αυτός είναι ένας ακόμα παράγοντας που ενισχύει την απομυθοποίησή του. Ήταν μια απόφαση καλά προμελετημένη.

Ειρωνεία της μοίρας

Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι η κλήρωση για το «αναμορφωμένο» Τσάμπιιονς Λιγκ έφερε φέτος την Λίβερπουλ να πρέπει να ταξιδέψει στις 23 Οκτωβρίου στη Λειψία για να παίξει με την… βασική ομάδα του Κλοπ. Λογικά αυτός θα αξιοποιήσει την ευκαιρία για νέες επικοινωνιακές εμφανίσεις, όπου θα εξηγεί ότι το κίνητρό του είναι και πάλι η αγάπη για το άθλημα και τα «παιδιά» και όχι ο μισθός-μαμούθ. Ανεπίσημα βέβαια όλα αυτά γιατί το συμβόλαιό του τρέχει από την 1.1.2025.

Το αν θα πείσει είναι κάτι παραπάνω από αμφίβολο. Όπως έγραψε γλαφυρά η taz του Βερολίνου: «Τώρα ο άνθρωπος που επέδειξε τόσο πειστικά μια συμπεριφορά χειρωνάκτη εργάτη στη Ντόρτμουντ και στη Λίβερπουλ που δεν μπορούσες παρά να τον πιστέψεις, αποκαλύπτεται ως υποκριτής».