«Kρυφά χρέη» στον γερμανικό προϋπολογισμό;

Eπιστροφή στην δημοσιονομική ομαλότητα ή συγκεκαλυμμένα χρέη με τον μανδύα «ειδικών ταμείων» και «ειδικών σκοπών»; Η εβδομάδα προϋπολογισμού ξεκίνησε στη γερμανική βουλή με τον Φιλελεύθερο υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ να διαμηνύει ότι η Γερμανία έχει «πρόβλημα δαπανών» και ότι για «κάθε ευρώ δαπάνης από εδώ και πέρα θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη εξοικονόμησης των αντίστοιχων πόρων». 

Χαρακτηριστικά το δίκτυο ZDF αποκαλεί τον Κρίστιαν Λίντνερ σκωπτικά «Επίτροπο Λιτότητας» (Sparkommissar), ενώ η ιστοσελίδα taggesschau.de σχολιάζει ότι «τα χρόνια των παχιών αγελάδων έχουν παρέλθει» και στη Γερμανία (Die fetten Jahre sind vorbei).

«Πρόκειται για έναν προϋπολογισμό με θάρρος, με λιγότερα χρέη και περισσότερες ευκαιρίες» όπως είπε χαρακτηριστικά ο υπ. Οικονομικών από το βήμα της Μπούντεσταγκ. «Είναι ένας προϋπολογισμός που θα επιφέρει αποτελέσματα», όπως υπογράμμισε στην ομιλία του, παρά την έντονη κριτική της αντιπολίτευσης περί ανακριβών στοιχείων, πλασματικού χαμηλού νέου δημόσιου χρέους μέσω «δημιουργικής λογιστικής» αλλά και για προϋπολογισμό- τροχοπέδη στην ανάκαμψη.

Δαπάνες 446 δις ευρώ- Χρέος 17 δις ευρώ

Εστιάζοντας στα οικονομικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν το πρωί της Τρίτης, πρόκειται, κατά το σκεπτικό Λίντνερ, για τον πρώτο «κανονικό» προϋπολογισμό μετά την πανδημία και τις έκτακτες δαπάνες εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης, ο οποίος προβλέπει 445,7 δισεκατομ. ευρώ δαπάνες, δηλαδή 30 δισεκατομ. ευρώ λιγότερες σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Περιορίζεται βάσει του προσχεδίου και ο νέος δανεισμός, ενώ η ανάληψη νέων χρεών ανέρχεται σε περίπου 16,6 δισεκατομ. ευρώ, με ταυτόχρονη επιστροφή στην τήρηση του συνταγματικού κανόνα του χρεόφρενου. Σημειωτέον ότι και το νέο δημόσιο χρέος υπολογίζεται κατά 30 δισεκατομ. ευρώ λιγότερο σε σχέση με το τρέχον έτος.

Και φέτος πάντως η μερίδα του λέοντος του γερμανικού προϋπολογισμού πηγαίνει κατά 38,5% σε κοινωνικές δαπάνες και επιδόματα και ακολουθεί η άμυνα με περίπου 11,6%. Ως προς το γερμανικό υπ. Άμυνας του Μπόρις Πιστόριους, θα συνεχίσουν να ρέουν στα ταμεία του περίπου 19 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον από το Ειδικό Ταμείο για τον Γερμανικό Στρατό.

Για τους τομείς της ψηφιοποίησης και μεταφορών (8,7%), της oικονομικής διοίκησης (4,7%)  και της εκπαίδευσης (4,5%) προβλέπονται μονοψήφια ποσοστά. Mεγάλος χαμένος αναδεικνύεται ο τομέας της υγείας και το αρμόδιο υπουργείο του Σοσιαλδημοκράτη Καρλ Λάουτερμπαχ, το οποίο λαμβάνει 3,6% του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, παρά τις συνεχιζόμενες εκκλήσεις νοσοκομειακών γιατρών, φαρμακοποιών και ασφαλιστικών ταμείων.

«Δεν λέει η κυβέρνηση την αλήθεια για την οικονομία»

Την ίδια ώρα έντονες είναι οι επικρίσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης που επιρρίπτει στη γερμανική κυβέρνηση ότι «δεν λέει την αλήθεια στον γερμανικό λαό για το πόσο πραγματικά σοβαρή είναι η οικονομική κατάσταση στη χώρα». Με αυτά τα λόγια επέλεξε να σχολιάσει από το βήμα της γερμανικής βουλής την παρουσίαση του γερμανικού προϋπολογισμού ο Ματίας Μίντελμπεργκ, αντιπρόεδρος της Κ.Ο. Χριστιανοδημοκρατών/ Xριστιανοκοινωνιστών και υπεύθυνος για θέματα προϋπολογισμού. Η Γερμανία βρίσκεται «ενώπιον τεράστιων προκλήσεων» τα επόμενα χρόνια και η «ευημερία δεν είναι δεδομένη» ανέφερε μεταξύ άλλων. «Συρρικνωνόμαστε οικονομικά», υπογράμμισε.

Για «συγκάλυψη» χρεών μέσω ειδικών ταμείων και λοιπών λογιστικών τεχνασμάτων κατηγορεί τον Κρίστιαν Λίντνερ και ο Χριστιανοδημοκράτης Χέλγκε Μπράουν, επικεφαλής της επιτροπής Προϋπολογισμού της γερμανικής βουλής, κάνοντας λόγο στη γερμανική ραδιοφωνία DLF για «σκιώδεις προϋπολογισμούς» και υπολογίζοντας ότι τα πραγματικά νέα χρέη είναι πενταπλάσια.

Φόβοι για «κρυφά χρέη» 

Την ίδια άποψη περί «κρυφών χρεών» φαίνεται ότι συμμερίζεται και η Ένωση Γερμανών Φορολογούμενων, εκτιμώντας ότι πίσω από τα ταμεία ειδικών σκοπών ουσιαστικά κρύβονται πρόσθετες δαπάνες. Αίσθηση την ίδια ώρα προκαλεί έκθεση του Ομοσπονδιακού Ελεγκτικού Συνεδρίου, της ανεξάρτητης δηλαδή γερμανικής αρχής με έδρα στη Βόννη, η οποία ελέγχει την εκτέλεση του προϋπολογισμού, εστιάζοντας ιδιαίτερα σε θέματα συμβατότητας με το Γερμανικό Σύνταγμα.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει ήδη χτυπήσει «καμπανάκι» προς τη γερμανική κυβέρνηση ως προς το Ειδικό Ταμείο για τον Γερμανικό Στρατό, δεδομένου ότι πρέπει σε κάθε περίπτωση τα χρήματα που προορίζονται για την ενίσχυση του στρατού να διοχετευθούν αποκλειστικά εκεί και όχι εμμέσως για την χρηματοδότηση άλλων τρεχουσών δαπανών.

Την ίδια ώρα, ως προς τα κονδύλια που προορίζονται για την άμυνα, γερμανοί ειδικοί, όπως για παράδειγμα από το οικονομικό ινστιτούτου Ifo,  εκτιμούν ότι παρά τις αυξήσεις συνεχίζουν να μην επαρκούν για μια εκ βάθρων ανανέωση των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων.