Ένα πρότζεκτ μνήμης για τις κατεστραμμένες συναγωγές

Ο Καρλ Βίλχελμ Σμίντιχ, δήμαρχος του Ντόρτμουντ, στα εγκαίνια της παλιάς συναγωγής το 1900 είχε κάνει λόγο για "ένα στολίδι της πόλης, οικοδομημένο για να αντέξει αιώνες". Επρόκειτο, τότε, για τη μεγαλύτερη συναγωγή της Γερμανίας. Παρόλα αυτά δεν δικαιώθηκε - το αρχιτεκτονικό στολίδι κατεδαφίστηκε από τους ναζί το 1938.

Στις 10 Νοεμβρίου 1938 μέλη των SS κατέστρεψαν και τη συναγωγή του Ζίγκεν, στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Πολλοί ήταν οι θεατές που παρακολουθούσαν το κτήριο να τυλίγεται στις φλόγες. Στη θέση του οικοδομήθηκε το 1941 ένα υπέργειο καταφύγιο, στους τοίχους του οποίου προβλήθηκαν φέτος στις 9 Νοεμβρίου εικόνες από την καταστροφή της συναγωγής.

Μια από τις συναγωγές της Φρανκφούρτης είχε κι εκείνη παρόμοια μοίρα. Η πυροσβεστική έφτασε στο σημείο της πυρκαγιάς, αλλά δεν επενέβη. Αργότερα χτίστηκε και εκεί ένα υπέργειο καταφύγιο στη θέση της. Ενώ η γειτονιά υπέστη σοβαρές ζημιές από τους βομβαρδισμούς του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το καταφύγιο παραμένει μέχρι και σήμερα στη θέση του.

Η συναγωγή στη Βαμβέργη της Βαυαρίας κάηκε επίσης τη νύχτα της 9ης Νοεμβρίου 1938. Ο ηγέτης της εβραϊκής κοινότητας εκείνη την εποχή, Βίλι Λέσινγκ, τραυματίστηκε θανάσιμα από τον ναζιστικό όχλο, ενώ επιχείρησε να διασώσει τις τορά. 83 χρόνια αργότερα, εικόνες της συναγωγής εμφανίστηκαν και πάλι στο σημείο.

Σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα Έντβιν Όπλερ, η Νέα Συναγωγή στο Ανόβερο, που οικοδομήθηκε το 1870 ήταν «η πρώτη σε γερμανικό στυλ». Αυτό ωστόσο δεν εμπόδισε τους εθνικοσοσιαλιστές να την καταστρέψουν κατά τη διάρκεια των πογκρόμ του 1938. Στη φωτογραφία επισκέπτες του καλλιτεχνικού πρότζεκτ στέκονται μπροστά από την προβολή της συναγωγής, η οποία έγινε στην πρόσοψη του υπ. Επιστημών της Κάτω Σαξονίας.

Η συναγωγή του Αμβούργου καταστράφηκε μαζί με πολλές ακόμη. Στις 14 Ιουλίου 1939, μια εφημερίδα έγραφε: «Εκεί που σήμερα βρίσκονται ακόμη τα λιγοστά ερείπια, ένας χώρος πρασίνου θα σκορπίσει σύντομα χαρά σε όλους». Στο ίδιο σημείο μπορούσε κανείς να δει τώρα τη συναγωγή σαν εικονική πραγματικότητα, ενώ υπάρχουν ακόμη και σχέδια για ανακατασκευή της.

Στη συναγωγή στο Σαρλότενμπουργκ του Βερολίνου οι πρώτες ζημιές έγιναν το 1938, ενώ καταστράφηκε ολοσχερώς από βομβαρδισμούς το 1943. Στα τέλη του 1950 οικοδομήθηκε εκεί το κέντρο της εβραϊκής κοινότητας. Η κατεστραμμένη συναγωγή ξεπρόβαλλε πάλι στα πλαίσια του καλλιτεχνικού πρότζεκτ στην πρόσοψη της κοινότητας.