Α. Μπέρμποκ: Δύσκολη αποστολή σε Κίεβο και Μόσχα

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είναι ένας έμπειρος διπλωμάτης «βαρέων βαρών». Όταν το θεωρεί σκόπιμο, προσβάλλει τον προσκεκλημένο του ακόμη και όταν οι κάμερες είναι ανοιχτές. Θα το επιχειρήσει άραγε αύριο Τρίτη, 18.01, όταν η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ κάνει την παρθενική της επίσκεψη στη Μόσχα; Οι σχέσεις Γερμανίας-Ρωσίας είναι αυτήν την περίοδο τόσο παγωμένες, όσο και ο ρωσικός χειμώνας. Και θα ήταν αναμφίβολα μια μεγάλη επιτυχία, εάν η Ρωσία δήλωνε ότι είναι διατεθειμένη να συνεχίσει τον διάλογο με τη Δύση, που ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα στη Γενεύη. Η Μπέρμποκ γνωρίζει πολύ καλά τι την περιμένει. «Ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων η διπλωματία χρειάζεται γερά νεύρα» δήλωσε πριν ξεκινήσει το δύσκολο ταξίδι.

Πριν αναχωρήσει σήμερα το πρωί επανέλαβε ότι «είμαστε έτοιμοι για σοβαρό διάλογο για αμοιβαίες συμφωνίες και βήματα, που θα φέρουν στην Ευρώπη και στη Ρωσία περισσότερη ασφάλεια, αλλά δεν μπορούμε και δεν θα κάνουμε παραχωρήσεις σε ότι αφορά τις βασικές αρχές, όπως το απαραβίαστο το συνόρων, την ελεύθερη επιλογή αμυντικής συμμαχίας και την αποκύρηξη απειλής βίας ως μέσου της πολιτικής».  

«Δεν είναι η Βίβλος»

Πρώτος σταθμός σήμερα όμως είναι πρώτα το Κίεβο. Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών από το κόμμα των Πρασίνων θέλει να διατρανώσει τη στήριξή της στη χώρα, που στα ανατολικά της σύνορα υπάρχει μεγάλη κινητοποίηση ρωσικών στρατευμάτων. Θα συναντηθεί με τον Ουκρανό πρόεδρο Βλόντμιρ Ζελένσκι και τον υπουργό Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα. Ο πρέσβης της Ουκρανίας στο Βερολίνο Αντρίγ Μέλνικ ζήτησε από την Μπέρμποκ να συναινέσει στο αίτημα της χώρας του για χορήγηση όπλων. «Η επιφυλακτικότητα, ακόμη και η απόρριψη στρατιωτικής βοήθειας από την Μπέρμποκ και όλη τη γερμανική κυβέρνηση προκαλεί πικρία και απογοήτευση» είπε ο Ουκρανός διπλωμάτης στο Γερμανικό Ειδησεογραφικό Πρακτορείο DPA. «Η Ουκρανία γνωρίζει ότι στη συμφωνία συνασπισμού της νέας τρικομματικής κυβέρνησης υπάρχει δέσμευση για περιοριστική πολιτική εξαγωγών όπλων σε περιοχές κρίσεων, αλλά αυτό το πολιτικό έγγραφο δεν είναι η Βίβλος, ο κόσμος βρίσκεται ενώπιον ενός μεγάλου κινδύνου, ενός τεράστιου πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης, του χειρότερου από το 1945. Η Ουκρανία έχει το ιερό δικαίωμα στην αυτοάμυνα».

Η Ουκρανία ζητά από καιρό από τη Γερμανία όπλα για να μπορέσει να αμυνθεί στο ενδεχόμενο ρωσικής επίθεσης, αλλά δεν βρίσκει ανταπόκριση από το Βερολίνο. Στην προεκλογική εκστρατεία ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, νυν υπουργός Οικονομικών, Ενέργειας και Προστασίας του Κλίματος, επισκεπτόμενος την Ουκρανία, είπε ότι θα μπορούσαν να δοθούν στη χώρα «αμυντικά όπλα». Έκτοτε, δεν ακούστηκε τίποτα περί αυτού.  Ήδη απόψε το βράδυ η Μπέρμποκ πηγαίνει στη Μόσχα. Η κατάσταση είναι περιπεπλεγμένη, γιατί η Ρωσία ζητά, ούτε λίγο ούτε πολύ, εγγυήσεις ασφαλείας που θα οδηγούσαν στη δημιουργία μια νέας ζώνης ρωσικής επιρροής με την Ουκρανία κι άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Για τη Δύση κάτι τέτοιο είναι απλά αδιαπραγμάτευτο.

«Στον Πούτιν το κλειδί για επίλυση της κρίσης»

Πριν λοιπόν το ταξίδι της απόψε στη Μόσχα η πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας Μαρί-Άγκνες Στρακ-Τσίμερμαν από το κόμμα των Φιλελευθέρων συμβούλεψε την Μπέρμποκ να επιδείξει σκληρή στάση. «Ο Πούτιν θέλει να επιστρέψει στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όταν ο κόσμος ήταν διαιρεμένος σε δύο μπλοκ» είπε στο γαλλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο AFP. «Ακολουθεί τις μεγαλειώδεις φαντασιώσεις του όταν την ίδια ώρα η πλειοψηφία του πληθυσμού ζει μέσα στη φτώχεια. Καταλαβαίνει μόνο κρυστάλλινα μηνύματα συμπεριλαμβανομένων των πιθανών συνεπειών, δοκιμάζει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει, … προκαλεί σε όλα τα επίπεδα». Η Μαρί Ντεμουλέν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων είναι της άποψης ότι όσο ασαφείς είναι οι συγκεκριμένοι στόχοι του Ρώσου προέδρου, τόσο ξεκάθαρη είναι η στρατηγική του που ασκεί όντας μη προβλέψιμος. «Θέλει να προκαλέσει τη μέγιστη δυνατή πίεση» δήλωσε στο AFP. «Με αυτόν τον τρόπο επιδιώκει να αποσπάσει παραχωρήσεις από τη Δύση».

Για την Ντουμουλέν είναι σαφές ότι το κλειδί για την επίλυση της κρίσης βρίσκεται στα χέρια του Πούτιν. «Το κατά πόσον οι συνομιλίες (με τη Δύση) συνεχιστούν ή όχι θα το αποφασίσει τελικά ο Πούτιν, κανείς δεν ξέρει αυτήν τη χρονική στιγμή ποια κατεύθυνση θα πάρει». ‘Έτσι ο πήχης για την επιτυχία της αποστολής Μπέρμποκ βρίσκεται στη συνέχιση του διαλόγου με τη Μόσχα. Γιατί όσο καιρό υπάρχει διάλογος σε εξέλιξη,  σιγούν τα όπλα. Σε αυτό ποντάρει τουλάχιστον το Βερολίνο.

Ειρήνη Αναστασοπούλου/afp/dpa