Αναμένοντας την ώρα της αλήθειας για τον Nord Stream

Στο ημερήσιο πρόγραμμα του Όλαφ Σολτς υπάρχει μια σημαντική συνάντηση.Πρόκειται για τον πρόεδρο της Ένωσης Γερμανών Βιομηχάνων Ζίγκφριντ Ρούσβουρμ, τον οποίο είχε συναντήσει πρόσφατα στο πλαίσιο της Ημέρας της Βιομηχανίας στο Μόναχο, αλλά και στην καγκελαρία, στην λεγόμενη "Συντονισμένη Δράση" αρχές Ιουλίου, μαζί με εκπροσώπους των εργοδοτών, των εργαζομένων, των κοινωνικών φορέων και εμπειρογνωμόνων για τον συντονισμό των ενεργειών σε περίπτωση δραματικής μείωσης των ροών ρωσικού φυσικού αερίου.

Μπούμπερανγκ η προτεραιοποίηση προμήθειας ενέργειας;

Η γερμανική βιομηχανία ετοιμάζεται ακόμη και για το πιο εφιαλτικό σενάριο, το ολοκληρωτικό κλείσιμο της στρόφιγγας φυσικού αερίου μειώνοντας προς το παρόν την κατανάλωση σε τομείς που μπορεί. Σε περίπτωση όμως που η Ρωσία δεν ξανανοίξει τον αγωγό μετά τις εργασίες ετήσιας συντήρησής του, αναγκαστικά ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών Ρόμπερτ Χάμπεκ αναμένεται να περάσει από τη δεύτερη, που ισχύει τώρα, στην τρίτη και τελευταία βαθμίδα του σχεδίου αντιμετώπισης κρίσεων κηρύσσοντας τον ενεργειακό τομέα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι θα υφίσταται μια "εξαιρετικά μεγάλη ζήτηση φυσικού αερίου, σημαντική διακοπή παροχής του ή οποιαδήποτε άλλη σημαντική επιδείνωση της κατάστασης εφοδιασμού", όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της Ρυθμιστικής Αρχής Δικτύων (Bundesnetzagentur). Σε αυτήν την περίπτωση και επειδή η ενέργεια δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες, παρεμβαίνει το κράτος και γίνεται ρυθμιστής του εφοδιασμού ενέργειας μέσω της Ρυθμιστικής Αρχής Δικτύων. Που σημαίνει στην πράξη ότι μπαίνει σε εφαρμογή το σχέδιο προτεραιοποίησης στον εφοδιασμό ενέργειας με πρώτα τα νοικοκυριά και τις ευπαθείς δομές του κράτους και στο τέλος τη βιομηχανία.

Από τη Βιέννη χθες ο Χάμπεκ άφησε ωστόσο υπονοούμενα ότι θα πρέπει να γίνουν δεύτερες σκέψεις ως προς αυτήν τη σειρά. Σε συνέντευξη τύπου ανέφερε ότι η σχετική ρύθμιση προορίζεται για διακοπές ενέργειας μικρής διάρκειας, αλλά δεν έχει νόημα όταν η παροχή διακοπεί επί μήνες. "Η βιομηχανία δεν μπορεί να ταξινομηθεί με τρόπο αυτόματο, θα πρέπει να κάνουμε δεύτερες σκέψεις" είπε. Αργότερα το υπουργείο Οικονομικών έκρινε σκόπιμο να κάνει διευκρινίσεις επισημαίνοντας ότι τα νηπιαγωγεία, τα νοσοκομεία ακόμη και οι ιδιώτες καταναλωτές προστατεύονται και θα "συνεχίζουν να τροφοδοτούνται σε περίπτωση έλλειψης φυσικού αερίου". Άρα το θέμα δεν είναι αν θα τροφοδοτούνται με ενέργεια, αλλά πώς θα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση φυσικού αερίου. Με άλλα λόγια, δεν θα πρέπει να εφησυχάζουν στο ότι θα έχουν ενέργεια ούτως ή άλλως, αλλά να συμμετέχουν ενεργά στην εξοικονόμησή της, εάν και όταν έρθει εκείνη η απευκταία ώρα. Γιατί "μια συνεχής ή μακροπρόθεσμη διακοπή της βιομηχανικής παραγωγής θα είχε μαζικό αντίκτυπο στην εφοδιαστική κατάσταση" προειδοποίησε από τη Βιέννη ο Ρόμπερτ Χάμπεκ. Η δήλωση Χάμπεκ δίνει κάποια βεβαιότητα και φαίνεται να ικανοποίησε τον βιομηχανικό κλάδο. 

Φινλανδία κατά Γερμανίας για την Uniper

Αλλά πώς θα εξασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια με τον μεγαλύτερο εισαγωγέα ρωσικής ενέργειας της Γερμανίας, την Uniper, που εύστοχα η Süddeutsche Zeitung την περιγράφει ως "αορτή του ενεργειακού συστήματος", σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης; Δεν πρόλαβε να επικυρωθεί η τροποποίηση του ενεργειακού νόμου (EnWG) και ο προμηθευτής του 1/3 της ενέργειας που χρειάζεται η Γερμανία σε ένα χρόνο ζήτησε να υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου για μέτρα σταθεροποίησης για να μην χρεοκοπήσει. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είχε σοβαρότατες αλυσιδωτές συνέπειες, αρχής γενομένης από τη βιομηχανία μέχρι τα νοικοκυριά. Ενώπιον ενός τέτοιου ενδεχόμενου ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ είχε διαβεβαιώσει πρόσφατα ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να αφήσει την Uniper να καταρρεύσει. Όμως υπάρχουν δυσκολίες. Γιατί το μετοχικό κεφάλαιο του ενεργειακού κολοσσού βρίσκεται σε ποσοστό 80% στα χέρια της Fortum, της τρίτης μεγαλύτερης σκανδιναβικής επιχείρησης ενέργειας, η οποία σε ποσοστό 50% βρίσκεται στα χέρια του φινλανδικού δημοσίου. Και το Ελσίνκι διαφωνεί με τον τρόπο που το Βερολίνο φαντάζεται τη διάσωσή του. Από κυβερνητικές πηγές στη Φινλανδία διέρρευσε πιθανή συνάντηση σήμερα στο Βερολίνο της φινλανδέζας υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Τίτι Τιπουράινεν με τη γερμανική κυβέρνηση και μάνατζερ της Uniper με στόχο την εύρεση μοντέλου διάσωσης. Η είδηση πάντως δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι τώρα ούτε από τη γερμανική κυβέρνηση ούτε από τη Uniper.

Όμως πού ακριβώς βρίσκεται η διαφωνία; Η διάσωση του μεγαλύτερου γερμανικού διανομέα ενέργειας πρέπει να είναι και πρόβλημα της Φινλανδίας; Αυτό έχει αφήσει να εννοηθεί ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, λέγοντας ότι θέλει και τη συμμετοχή της Fortum. Αντίθετα σύμφωνα με σχέδια της Fortum η διαχείριση εισαγωγών φυσικού αερίου και άνθρακα εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Βερολίνου. Με άλλα λόγια θέλει να μείνει εκτός. Η ίδια η Uniper έχει ζητήσει κρατικά δεκανίκια, τα συνδικάτα Verdi και το συμβούλιο εργαζομένων το υποστηρίζει. Επ΄ αυτού υπάρχουν πολλά μοντέλα, τίποτα ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί. Εάν επικρατήσει η άποψη της φινλανδικής εταιρείας, αυτό θα ισοδυναμούσε με διάλυση της Uniper. Πρόσφατα ο επικεφαλής της Fortum Μάρκους Ράουραμο είπε ότι "οι εν κινδύνω και συστημικοί τομείς της Uniper θα πρέπει να συγχωνευτούν για να εξασφαλιστούν μόνιμα, και μάλιστα υπό τον έλεγχο του γερμανικού κράτους, το οποίο θα εγγυηθεί για την απαιτούμενη πιστοληπτική ικανότητα". Μέχρι να βρεθεί λύση, το αίτημα για εξοικονόμηση ενέργειας γίνεται ακόμη πιο επιτακτικό. Εν όψει δε ενός αναμενόμενου κύματος καύσωνα αλλά και της έλευσης του χειμώνα αργότερα τίθεται το ερώτημα, τί είναι προτιμότερο; 40 βαθμοί και ένα απολαυστικό δροσιστικό ντους ή παγωνιά στο σπίτι και ένα ζεστό ντους με το "δελτίο".  

Ειρήνη Αναστασοπούλου