Αναμενόμενη η οργή της Άγκυρας

Με συντριπτική πλειοψηφία η γερμανική Βουλή ενέκρινε χθες Πέμπτη το ψήφισμα με το οποίο αναγνωρίζεται η σφαγή των Αρμενίων ως Γενοκτονία. Η ψηφοφορία μέτρησε βέβαια ηχηρές απουσίες.

Λόγω άλλων, ανειλημμένων υποχρεώσεων, απείχαν της διαδικασίας μεταξύ άλλων η καγκελάριος Μέρκελ, ο αντικαγκελάριος Γκάμπριελ, ο υπ. Εξωτερικών Σταϊνμάιερ αλλά και πολλοί άλλοι υπουργοί της κυβέρνησης. Σχολιαστές επισημαίνουν ότι πιθανώς με αυτό τον τρόπο το Βερολίνο ήθελε να στείλει το μήνυμα στην Άγκυρα ότι δεν επιδιώκεται ρήξη.

Αναμενόμενη κίνηση η ανάκληση του πρέσβη

Αυτή βέβαια δεν απεφεύχθη, τουλάχιστον σε φραστικό επίπεδο. Παρά ταύτα, οι ηχηρές αντιδράσεις της Άγκυρας δεν φάνηκε να αιφνιδιάζουν τη γερμανική κυβέρνηση. Η ανάκληση του τούρκου πρέσβη στο Βερολίνο που ακολούθησε σχεδόν αμέσως μετά την ψηφοφορία μπορεί να είχε θεαματικό χαρακτήρα και να αποσπούσε στον αιφνιδιασμό, εντούτοις θεωρείται αναμενόμενο βήμα, όπως σχολιάζει το Spiegel. Η γερμανική κυβέρνηση θεωρούσε σχεδόν δεδομένο ότι θα υπήρχε αυτή η πρώτη αντίδραση εκ μέρους της Άγκυρας όπως και οι εν μέρει οργισμένες δηλώσεις που ακολούθησαν. Άλλωστε μετά την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από άλλες χώρες τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία είχε αντιδράσει με παρόμοιο τρόπο.

Όλα αυτά βέβαια δεν σημαίνουν ότι το Βερολίνο δεν λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τις τουρκικές προειδοποιήσεις. Από την Κένυα όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν διεμήνυσε ότι θα υπάρξουν «σοβαρές» συνέπειες στις γερμανοτουρκικές σχέσεις.

Πόσο σοβαρές θα είναι όντως οι συνέπειες αυτές δεν το γνωρίζει κανείς. Το χειρότερο και πλέον απευκταίο σενάριο όμως, που θα ήταν να τεθεί σε κίνδυνο ή ακόμη και να ακυρωθεί η συμφωνία με την Τουρκία στο προσφυγικό, θεωρείται στη γερμανική πρωτεύουσα σχεδόν απίθανο.

Αγκ. Μέρκελ: Καλές οι διμερείς σχέσεις παρά τις διαφωνίες

Σε κάθε περίπτωση η γερμανική κυβέρνηση επιχείρησε χθες και μετά την ψηφοφορία να κατεβάσει τους τόνους και να κατευνάσει τα πνεύματα. Η ίδια η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι ακόμη κι αν υπάρχουν διαφορετικές απόψεις επί ενός συγκεκριμένου θέματος, οι φιλικές και στρατηγικές διμερείς σχέσεις είναι καλές. Παράλληλα έστειλε μήνυμα στους Τούρκους της Γερμανίας επισημαίνοντας ότι δεν είναι απλώς ευπρόσδεκτοι στη Γερμανία, αλλά πως αποτελούν και θα παραμείνουν κομμάτι της χώρας.

Πρόκειται για μια εμφανή προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης που έχει δημιουργηθεί, με τη γερμανική πλευρά να αισιοδοξεί ότι το ζήτημα δεν θα έχει πραγματικά σοβαρές συνέπειες ούτε στις διμερείς σχέσεις αλλά ούτε και στη συμφωνία για το προσφυγικό.

Υπέρ της αναγνώρισης οι πολίτες

Οι περισσότεροι Γερμανοί πάντως φαίνεται πως επικροτούν τους χειρισμούς της κυβέρνησης Μέρκελ. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Infratest Dimap για λογαριασμό της εφημερίδας Welt, το 74% των ερωτηθέντων συμφωνούν με την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων.

Την ίδια ώρα το 57% των ερωτηθέντων εκφράζουν φόβους ότι η αναγνώριση θα επιφέρει πλήγμα στις διμερείς σχέσεις. Αντίθετη άποψη έχει το 37%.

Αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις για την άρση της τουρκικής βίζας, οι περισσότεροι Γερμανοί ζητούν από τη γερμανική κυβέρνηση να επιδείξει σκληρή στάση έναντι της Άγκυρας: το 89% υποστηρίζει ότι για να αρθεί το ισχύον καθεστώς, η Τουρκία θα πρέπει να εκπληρώσει προηγουμένως όλα ανεξαιρέτως τα σχετικά προαπαιτούμενα.

Η συντριπτική πλειονότητα των γερμανών πολιτών πάντως, και συγκεκριμένα το 91% δηλώνουν ότι δεν θεωρούν την Τουρκία αξιόπιστο σύμμαχο.

Κώστας Συμεωνίδης (Spiegel, Welt)