Βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία; Ποιες εκλογές;

Όποιος τουρίστας βρίσκεται αυτές τις ημέρες στη Γαλλία, μόλις και μετά βίας θα παρατηρήσει ότι σε λίγες ημέρες διεξάγεται ο πρώτος γύρος των βουλευτικών εκλογών στη χώρα. Αλλά και τουρίστας να μην είναι κανείς, η εικόνα είναι η ίδια. Ο προεκλογικός αγώνας ολοκληρώνεται σε χαμηλούς τόνους και μέσα σε γενικότερη απάθεια, όπως επιβεβαιώνουν και οι δημοσκοπήσεις. Ούτε καν ένας στους δύο δεν θα πάει να ψηφίσει. Τόσο μεγάλη απογοήτευση σπάνια έχει καταγραφεί στη χώρα. Η Γαλλία εμφανίζεται διαιρεμένη όσο ποτέ άλλοτε και η δυσφορία των ανθρώπων είναι μεγάλη.

«Εκλέξτε με πρωθυπουργό» το σύνθημα Μελανσόν

Και όμως. Πέρασαν μόλις μερικές εβδομάδες από τότε που ο φιλελεύθερος Εμμανουέλ Μακρόν επανεξελέγη μόλις και μετά βίας πρόεδρος της Δημοκρατίας. Κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία πολλοί ψηφοφόροι, αν και απογοητευμένοι από αυτόν, του έδωσαν την ψήφο τους για να σταματήσουν την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν στο κατώφλι του Μεγάρου των Ηλυσίων. Τώρα όμως όλα ξεκινούν και πάλι από την αρχή, στη θεωρία τουλάχιστον. Έχουν περάσει μερικές εβδομάδες από τις προεδρικές εκλογές και ο νεοεκλεγείς πρόεδρος βρίσκεται και πάλι στην αφετηρία σχηματισμού δικής του πλειοψηφίας στην Εθνοσυνέλευση. Η νέα προσφυγή στην κάλπη θεωρείται κάτι σαν επιβεβαίωση των προηγούμενων εκλογών, ακόμη κι αν το όνομα Μακρόν δεν υπάρχει σε κανένα ψηφοδέλτιο. Το ίδιο παραδοσιακά ψηφίζουν όμως κυρίως οι υποστηρικτές του νικητή. Ο πρώτος γύρος ξεκινά την Κυριακή, 12 Ιουνίου, στις υπερπόντιες κτήσεις νωρίτερα. Στη γαλλική Πολυνησία ο πρώτος γύρος ήταν την περασμένη Κυριακή. Ο Ζαν Λικ Μελανσόν, βετεράνος της Αριστεράς, πιστεύει και ελπίζει ότι αυτήν τη φορά τα πράγματα θα κυλήσουν διαφορετικά. Στις βουλευτικές εκλογές συγκέντρωσε στον πρώτο γύρο ένα εντυπωσιακό ποσοστό του 22%, αλλά βρέθηκε στην τρίτη θέση. «Εκλέξτε με πρωθυπουργό» είναι τώρα το προεκλογικό του σύνθημα.

Ο Μελανσόν κατάφερε μετά τις προεδρικές να συνενώσει πίσω του την κατακερματισμένη Αριστερά με τους ταπεινωμένους Σοσιαλιστές, τους Οικολόγους, τους Πράσινους και τους Κομμουνιστές. Αυτή η νέα «Λαϊκή Οικολογική και Κοινωνική Ένωση» βρίσκεται σε ανοδική πορεία όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις. Στην θεωρητική περίπτωση που πάρει την πλειοψηφία, ο Μακρόν θα αναγκάζονταν να διορίσει πρωθυπουργό από αυτό το στρατόπεδο. Με αυτόν τον μοχλό εξουσίας διαφημίζεται ο Μελανσόν στοχευμένα και εμφανίζεται ως αντίπαλος του Γάλλου προέδρου. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθεί να δώσει ώθηση στον προεκλογικό αγώνα, αλλά φαίνεται σαν να χτυπά στον αέρα. Γιατί ο Μακρόν δεν φαίνεται διατεθειμένος να αφιερώσει χρόνο και κόπο στην προεκλογική εκστρατεία και αφήνει στον αντίπαλό του ελεύθερο το πεδίο.

Έντονος ο «κίνδυνος» συγκατοίκησης

Αλλά τι έχει πάθει ο Μακρόν; Παίζει με τη φωτιά ή μήπως θεωρεί ότι δεν κινδυνεύει; Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν για το κόμμα του, πάλαι ποτέ φάρο ελπίδας για τη χώρα, σημαντική απώλεια ψήφων και αποτυπώνουν μια πενταετία γεμάτη από κρίσεις. Αλλά τελικά τα ινστιτούτα σφυγμομετρήσεων εκκινούν από την υπόθεση ότι το στρατόπεδο Μακρόν θα ανακτήσει την πλειοψηφία στη Εθνοσυνέλευση. Οι 577 έδρες κατανέμονται σύμφωνα με ένα περίπλοκο εκλογικό πλειοψηφικό σύστημα. Είναι αυτός ο λόγος για την εκλογική κόπωση; «Οι Γάλλοι έχουν σαφώς άλλα πράγματα στο κεφάλι τους» πιστεύει ο Μπρις Τεντιριέ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Δημοσκοπήσεων Ipsos, στο ραδιόφωνο France Inter. «Προεκλογική εκστρατεία δεν γίνεται». Εκκωφαντική ησυχία επικρατεί γύρω από την Μαρίν Λεπέν, που μέσα σε λίγες εβδομάδες αντικαταστάθηκε από τον Μελανσόν ως τον κύριο αντίπαλο του προέδρου. Ο λόγος γι αυτό δεν είναι μια ξαφνική αλλαγή διάθεσης, αλλά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των βουλευτικών εκλογών. Σε αντίθεση με τις προεδρικές εκλογές, σημασία εδώ παίζουν τα τοπικά χαρακτηριστικά, τα τοπικά ερείσματα, και για τη Λεπέν δεν είναι αυτό το δυνατό χαρτί της. Αν και τόσο ο Μακρόν όσο και ο Μελανσόν με τα κόμματά τους δεν διαθέτουν ισχυρές τοπικές βάσεις, έχουν σφυρηλατήσει με τρόπο έξυπνο συμμαχίες. Η τριχοτόμηση του πολιτικού σκηνικού που έγινε ιδιαίτερα ορατή στις προεδρικές, αναμένεται να διαγραφεί στους δύο γύρους, στις 12 και 19 Ιουνίου, με ένα αριστερό μπλοκ, ένα ακροδεξιό και τον Μακρόν στον κεντρώο χώρο.

Οι συντηρητικοί Ρεπουμπλικανοί, κάποτε λαϊκό κόμμα που παραμένει η πιο ισχυρή αντιπολιτευτική δύναμη στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση, αναμένεται να υποστεί μεγάλες απώλειες. Οι Σοσιαλιστές, το δεύτερο σε μέγεθος παραδοσιακό λαϊκό κόμμα, έχουν υποταχθεί στην αριστερή συμμαχία του Μελανσόν και έχουν υιοθετήσει ευρωκριτική γραμμή, αποδεχόμενοι την απόρριψη ορισμένων κανόνων της ΕΕ. Το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό ποια πορεία θα ακολουθήσει η Γαλλία τα επόμενα χρόνια. Θα μπορέσει ο Μακρόν να κυβερνήσει; Θα αναγκαστεί από την ισορροπία δυνάμεων να ορίσει πρωθυπουργό και κυβέρνηση από διαφορετικό στρατόπεδο ή το κοινοβούλιο θα του κάνει την πολιτική ζωή δύσκολη; Το γεγονός ότι υπάρχει μικρό ενδιαφέρον για τη σημαντική αυτήν ψηφοφορία, παρά τη δυσαρέσκεια στη χώρα και τη νέα δυναμική από την αριστερή συμμαχία, πιθανότατα να οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι ακριβώς η δυσαρέσκεια στη Γαλλία εκφράζεται παραδοσιακά στο δρόμο και όχι στην κάλπη.

Ραχέλ Μποζμάιερ, Μίχαελ Έβερς/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου