Γάζα: Στη δίνη του πολέμου το νοσοκομείο Αλ Σίφα

Καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις προελαύνουν στην Πόλη της Γάζας, προσεγγίζουν έναν στόχο που είναι τουλάχιστον διαμφισβητούμενος με κριτήρια διεθνούς δικαίου: πρόκειται για το νοσοκομείο Αλ Σίφα, το μεγαλύτερο στη Γάζα, όπου εκτός από τους ασθενείς και το προσωπικό έχουν βρει προσωρινό καταφύγιο χιλιάδες άμαχοι. Όμως οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες υποστηρίζουν ότι το ίδιο νοσοκομείο χρησιμοποιείται ως ορμητήριο από την τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς, που μέχρι πρότινος είχε τον απόλυτο έλεγχο στη Λωρίδα της Γάζας.

Αυτόπτες μάρτυρες κάνουν λόγο για ζημιές στη στέγη του κτιρίου μετά από ισραηλινές επιδρομές. Στους διαδρόμους του νοσοκομείου αναζητεί καταφύγιο και ο Μοχάμεντ Αλ Κούκα με την οικογένειά του. Μιλώντας στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa) λέει ότι όλοι φοβούνται πιθανή επίθεση των Ισραηλινών στο νοσοκομείο, κάποιοι μάλιστα έχουν εγκαταλείψει το κτίριο. Και ο ίδιος θέλει να φύγει. Λέει ότι πρόσφατα είδε να σκοτώνεται μπροστά στα μάτια του από πυροβολισμό ένας άνδρας που δεν έκανε τίποτα άλλο από το να προσεύχεται. 

Προσωπικό στα όρια της εξάντλησης

Ο διευθυντής του νοσοκομείου, Μοχάμεντ Αμπού Σαλαμίγια, δεν αποδέχεται τις αιτιάσεις ότι η Χαμάς εκμεταλλεύεται τη θέση του νοσοκομείου και υποστηρίζει ότι πρόκειται για μία «παραπλανητική προσπάθεια» του Ισραήλ, με στόχο να εκδιωχθούν από την περιοχή οι Παλαιστίνιοι. Σημειώνεται ότι από τη Γάζα έχουν περάσει και Έλληνες γιατροί στα πλαίσια ανθρωπιστικών αποστολών.

Το νοσοκομείο Αλ Σίφα, που διατηρεί τμήματα Χειρουργικής, Παθολογίας, Ακτινολογίας, Μαιευτικής και Γυναικολογίας, έχει κατασκευαστεί για περίπου 700 ασθενείς, αλλά αυτή τη στιγμή περιθάλπει χιλιάδες. Ο Μοχάμεντ Αμπού Σαλαμίγια επισημαίνει ότι οι συνθήκες είναι άθλιες, ενώ το προσωπικό έχει φτάσει στα όρια της εξάντλησης. Επιπλέον προβλήματα στη λειτουργία του νοσοκομείου προκαλεί η έλλειψη καυσίμων. Από την πλευρά του το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι υπάρχουν επαρκή αποθέματα καυσίμων, τα οποία όμως επιτάσσει η Χαμάς για τις τρομοκρατικές της δραστηριότητες.

Οι αιτιάσεις εναντίον της Χαμάς δεν είναι καινούργιες. Πριν από περίπου οκτώ χρόνια η Διεθνής Αμνηστία είχε αναφέρει ότι το 2014 μέλη της Χαμάς χρησιμοποιούσαν αίθουσα του νοσκομείου για να βασανίζουν Παλαιστίνιους, που κατηγορήθηκαν για συνεργασία με το Ισραήλ. Σύμφωνα με τον Ντάνι Όρμπαχ, ερευνητή στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, «δεν υπάρχει αμφιβολία» ότι η Χαμάς χρησιμοποιεί εγκαταστάσεις του νοσκομείου για τους δικούς της σκοπούς.

«Η Χαμάς διεξάγει πόλεμο μέσα από το νοσοκομείο» έλεγε ο εκπρόσωπος του Ισραηλινού στρατού Ντάνιελ Χαγκαρί μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, υποστηρίζοντας ότι «χιλιάδες τρομοκράτες» έχουν καταφυγει στο Αλ Σίφα. Οι Ισραηλινοί ισχυρίζονται ότι μέσα στο νοσοκομείο υπάρχει απευθείας πρόσβαση προς το υπόγειο ορμητήριο της Χαμάς και έχουν δημοσιεύσει σχετικές δορυφορικές λήψεις. Ωστόσο οι ισχυρισμοί αυτοί δεν έχουν επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητη πηγή. Η ίδια η Χαμάς διαψεύδει τα πάντα.

Το ανθρωπιστικό δίκαιο

Ο Ντάνιελ Εράσμους Καν, καθηγητής Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο των Γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων στο Μπράουνσβαϊγκ, επισημαίνει ότι η χρήση ενός νοσοκομείου για στρατιωτικούς σκοπούς αποτελεί έγκλημα πολέμου. Το Ισραήλ δηλώνει «αποφασισμένο» να πολεμήσει τη Χαμάς, όπου αυτό είναι απαραίτητο. Σύμφωνα με ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, ακόμη δεν έχει ληφθεί απόφαση για έφοδο στο Αλ Σίφα.

Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο απαγορεύει τις επιθέσεις σε πολιτικούς στόχους, όπως τα νοσοκομεία. Ωστόσο, τονίζει ο Ντάνιελ Εράσμους Καν, όταν μάχιμοι εκμεταλλεύονται μία εγκατάσταση μη στρατιωτικού χαρακτήρα για να της προσδώσουν στρατιωτικούς σκοπούς, τότε μπορεί να ισχύουν διαφορετικά κριτήρια.

Με άλλα λόγια: «Εάν αληθεύουν οι ισχυρισμοί των Ισραηλινών, δεν απαγορεύεται η επίθεση» στο νοσοκομείο, ακόμη και αν υπάρξουν θύματα μεταξύ των αμάχων, υποστηρίζει ο Γερμανός ειδικός. Ωστόσο, οι Ισραηλινοί θα πρέπει, ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, να τηρήσουν την «αρχή της αναλογικότητας» και να κάνουν ό,τι μπορούν, προκειμένου να εκκενωθεί εγκαίρως το κτίριο.

Το σενάριο της «πολιορκίας»  

Ο ισραηλινός ερευνητής ιστορικός Ντάνι Όρμπαχ λέει ότι η καταστροφή του ορμητηρίου της Χαμάς θα αποτελούσε μία «συμβολική νίκη». Ο ίδιος θεωρεί ωστόσο ότι ο ισραηλινός στρατός δεν βιάζεται να εξαπολύσει έφοδο. Σε ένα πρώτο βήμα, υποστηρίζει, ο στρατός θα πολιορκήσει το νοσοκομείο, για να επιβάλει την εκκένωση του κτιρίου. Το γεγονός ότι ήδη σήμερα πολλοί Παλαιστίνιοι ακολουθούν τις συστάσεις των Ισραηλινών να καταφύγουν στο νότιο τμήμα της Γάζας, δείχνει ότι η παντοδυναμία της Χαμάς αρχίζει να εξασθενεί.

Σε περίπτωση εκκένωσης πολλοί ασθενείς θα πρέπει να μεταφερθούν στο εξωτερικό. Σύμφωνα με ισραηλινά μέσα ενημέρωσης το Ισραήλ είχε ήδη συμφωνήσει να παραλάβει 50 ασθενείς από το νοσοκομείο Αλ Σίφα, αλλά όταν έφθασαν τα ασθενοφόρα, η Χαμάς επέτρεψε να μεταφερθούν μόνο επτά από αυτούς. Σε κάθε περίπτωση τα Ηνωμένα Έθνη επισημαίνουν ότι η μεταφορά ασθενών ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία τους ή και για τη ζωή τους. Ο Ντάνι Όρμπαχ εκτιμά ότι, εάν εκκενωθεί το νοσοκομείο, οι Ισραηλινοί θα προχωρήσουν σε στοχευμένο βομβαρδισμό και στη συνέχεια οι χερσαίες δυνάμεις θα καταλάβουν το κτίριο, για να καταστρέψουν τις υποδομές της Χαμάς.

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου