Γερμανία: Επανέρχεται η υποχρεωτική θητεία;

Η συζήτηση επιστρέφει και πάλι στο προσκήνιο. Ίσως να οφείλεται στον πόλεμο στην Ουκρανία, τους προβληματισμούς για τη συμμετοχή της Δύσης και τον στρατιωτικό εξοπλισμό των ουκρανικών στρατιωτικών δυνάμεων απέναντι σε μια επερχόμενη νέα αντεπίθεση των Ρώσων. Σε κάθε περίπτωση ο νέος υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους επανέφερε το θέμα χαρακτηρίζοντας την κατάργησή της ως λανθασμένη απόφαση. Στην Süddeutsche Zeitung ανέφερε ότι “εάν με ρωτήσετε ως άμαχο, ως απλό πολίτη, ως πολιτικό θα σας απαντούσα ότι ήταν λάθος η κατάργησή της το 2011”.  Αλλά πόσο πιθανό είναι να επανεισαγάγει η νυν κυβέρνηση την υποχρεωτική θητεία;

 "Συζήτηση για φαντάσματα” 

Η απάντηση και πάλι δια στόματος Πιστόριους στην ίδια εφημερίδα: “Ο στρατός μας που ελέγχεται από τη Βουλή ανήκει στο κέντρο της κοινωνίας. Παλαιότερα σε κάθε δεύτερο τραπέζι κουζίνας κάθονταν ένας στρατεύσιμος. Αυτό ήταν ένας λόγος που υπήρχε η σύνδεση με την κοινωνία. Το θέμα πρέπει να συζητηθεί ανοιχτά, διότι παρατηρείται αποξένωση ανάμεσα σε τμήματα της κοινωνίας και του κράτους”. Ο Πιστόριους δεν είναι ο μόνος που ανοίγει ένα τέτοιο θέμα. Και η Μαρί Άγκνες Στρακ -Τσίμερμαν, γνωστή ως πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας για τους αγώνες της υπέρ της αποστολής Leopard στην Ουκρανία, αν και πριν ένα χρόνο ήταν κάθετα αντίθετη, φαίνεται ότι το ξανασκέφτεται. Οι δηλώσεις της όμως δεν δίνουν ξεκάθαρο στίγμα του τί ακριβώς πιστεύει επί του θέματος  Στην Süddeutsche Zeitung είπε πριν λίγες ημέρες ότι “βασικά η κατάργηση της υποχρεωτικής θητείας ισχύει αποκλειστικά σε περιόδους ειρήνης, σε περιπτώσεις εντάσεων και παροχής αμυντική βοήθειας μπορεί να απενεργοποιηθεί”. Αλλά “λόγω του ρωσικού επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας και της μεταβαλλόμενης κατάστασης ασφαλείας σε ολόκληρη την Ευρώπη, θα μπορούσε κανείς να εκφράσει τη λύπη του για την κατάργηση της θητείας … αλλά δεν μπορεί να απαντηθεί το ερώτημα με ένα ναι ή με .ενα όχι”, πρόσθεσε παραπέμποντας στις τεράστιες προσπάθειες και τις επιπτώσεις για την οικονομία και την κοινωνία που θα είχε τυχόν επιστροφή στην υποχρεωτική θητεία. “Η δημόσια συζήτηση εν μέρει δεν γίνεται με σοβαρό τρόπο. Η επιδείνωση της κατάστασης στην έλλειψη εξειδικευμένων εργαζομένων αποτελεί ένα σημείο”.

Ποιο ξεκάθαρη θέση πήρε ο Κρίστιαν Λίντνερ, υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος των Φιλελευθέρων FDP. Μιλώντας στο γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο dpa τάχθηκε κατά. "Δεν τίθεται καν θέμα συζήτησης για το FDP η υποχρεωτική θητεία, πρόκειται για μια συζήτηση για φαντάσματα” είπε χαρακτηριστικά. “Όλες οι δυνάμεις μας πρέπει να συγκεντρωθούν τώρα στην ενίσχυση της Μπούντεσβερ ως ενός άκρως επαγγελματικού στρατού. Λόγω της πανδημίας η νέα γενιά έχει χάσει τόσα πολλά που δεν θα έπρεπε τώρα να εικοτολογούμε γύρω από μια νέα υποχρεωτική στρατιωτική θητεία”. Και ο υπουργός Οικονομικών παρέπεμψε στην έλλειψη εξειδικευμένων εργατικών χεριών σε όλους τους τομείς. “Το να κρατούσε κανείς εκτός εκπαίδευσης και εργασίας μια ολόκληρη γενιά θα προκαλούσε μεγάλη ζημιά”.

 "Κοινωνική πρόοδος” 

Σε ανάρτησή του στο twitter ο αντιπρόεδρος του ιδίου κόμματος Γιοχάνες Φόγκελ έγραψε ότι η επιστροφή στην υποχρεωτική θητεία δεν μπορεί να δικαιολογηθεί λόγω της κατάστασης. “Και μάλιστα θα στέκονταν εμπόδιο στον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων και της αμυντικής ικανότητας”. Το κόμμα η Αριστερά επέκρινε τις συζητήσεις γύρω από το θέμα. “Δεν περνά ημέρα που να μην έρχεται κάποιος εκπρόσωπος από το SPD, το FDP, τους Πράσινους ή τα Χριστιανικά κόμματα και να μην κάνει μια νέα πρόταση κλιμάκωσης (της κατάστασης), αποστολής τανκς, μαχητικών αεροσκαφών και τώρα επιστροφή στην υποχρεωτική θητεία” είπε ο Γιαν Κόρτε, πρόεδρος της Κ.Ο. του κόμματος. "Δεν είναι λάθος η κατάργηση της υποχρεωτικής θητείας, είναι μια κοινωνική πρόοδος”. Ωστόσο η Ένωση Εφέδρων τάχθηκε υπέρ της επαναφοράς της υποχρεωτικής θητείας. "Δεν μπορεί κανείς να υπερασπιστεί την Γερμανία όταν κληθεί να το κάνει, εάν δεν έχουμε υποχρεωτική στρατιωτική θητεία", δήλωσε ο πρόεδρος της Ένωσης Πάτρικ Σένσμπουργκ στον τηλεοπτικό σταθμό της εφημερίδας Welt. "Περίπου 200.000 στρατιώτες και 100.000 έφεδροι δεν επαρκούν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης”.   

Η κατάργηση της υποχρεωτικής θητείας έγινε επί ημερών Μέρκελ το 2011. Η επαναφορά της είναι καταρχήν συνταγματικά κατοχυρωμένη στο άρθρο 12α του Θεμελιακού Νόμου (Σύνταγμα), όπου αναφέρει ότι οι άνδρες από ηλικίας 18 ετών έχουν την υποχρέωση να κάνουν τη θητεία τους στις ένοπλες δυνάμεις, στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Φύλαξης Συνόρων ή σε κοινωνικές δομές. Το πρόβλημα τότε ήταν ότι δεν χρειάζονταν τόσοι πολλοί άνδρες, όσοι πήγαιναν να καταταγούν. Το άλλο πρόβλημα αφορά στο σήμερα. Τότε υποχρεωτική θητεία αφορούσε άνδρες κι αυτό είναι σήμερα αναχρονιστικό. Και για τεθεί και πάλι σε εφαρμογή το σύστημα χωρίς αναχρονισμούς θα χρειάζονταν πολύς χρόνος.

Ειρήνη Αναστασοπούλου/dpa/Spiegel/SZ/Münchner Merkur