Γερμανία: Ο ρατσισμός μέρος της ζωής ξένων εργατών

Η Γερμανία χρειάζεται εργατικά χέρια. Αυτό είναι γεγονός και γνωστό. Ο πληθυσμός γερνά και δεν υπάρχει εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Άρα η προσέλκυση εργαζόμενων από το εξωτερικό είναι μονόδρομος για τη γερμανική κυβέρνηση. Εδώ και πάνω από δέκα χρόνια υπάρχει μια διαδικτυακή πύλη ονόματι Made in Germany με στόχο να δίνει πληροφορίες στους ενδιαφερομένους, σε διάφορες γλώσσες, για το πώς να προετοιμάσουν το ταξίδι τους στη Γερμανία. Ο ΟΟΣΑ, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, χρησιμοποίησε για μεγάλο χρονικό διάστημα αυτή την πύλη ως  βάση για να κάνει έρευνα σε χιλιάδες από χώρες εκτός ΕΕ. Στόχος ήταν να μάθει περισσότερα για τα κίνητρα, τις ελπίδες και τους φόβους εκείνων των ανθρώπων που «παίζουν» με την ιδέα να εργαστούν στη Γερμανία.

Ελκυστικός προορισμός η Γερμανία, αλλά…

«Πρόκειται για μια μοναδική έρευνα» είπε ο επικεφαλής Τόμας Λίμπιχ από τον ΟΟΣΑ. «Για ένα μακρύ χρονικό διάστημα παρακολουθούμε τους ανθρώπους από τη στιγμή που δείχνουν ενδιαφέρον για μια χώρα». Σε πρώτη φάση τέθηκαν ερωτήματα σε σχεδόν 30.000 ενδιαφερόμενους το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2022. Μετά από έξι μήνες 10.000 εξ αυτών απάντησαν σε άλλες ερωτήσεις. Το περασμένο φθινόπωρο και τον χειμώνα ολοκληρώθηκε η τελευταία φάση, με περίπου άλλα 6.000 άτομα.  Οι σημαντικότερες χώρες προέλευσης των ερωτηθέντων ήταν η Τουρκία, οι Ινδίες και η Κολομβία, αλλά και άλλες, όπως η Αίγυπτος, η Αλγερία, η Αργεντινή, το Μεξικό, οι Φιλιππίνες και η Ρωσία.

«Αλλά ποιοι πήραν μέρος; Κατά κύριο λόγο ήταν άνδρες σε ποσοστό 75%», λέει ο Λίμπιχ. «Με υψηλή κατάρτιση και πανεπιστημιακό πτυχίο ήταν το 75%, εκ των οποίων το 1/3 με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν οικογένεια. Ένα μεγάλο ποσοστό, το 60%, έχει το λιγότερο βασικές γνώσεις της γερμανικής γλώσσας, ενώ ένας στα τρεις έχει ακόμη και προχωρημένες γνώσεις». Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της μελέτης η Γερμανία παραμένει ένας ελκυστικός προορισμός για πολλά άτομα με υψηλά προσόντα. Ωστόσο, πολλοί διαμαρτύρονται για τους μεγάλους χρόνους αναμονής για βίζες.

Στην Τουρκία, για παράδειγμα, ένας στους τρεις ερωτηθέντες (30%) αξιολόγησε την εμπειρία του με το γερμανικό σύστημα μετανάστευσης ως "μάλλον κακή" ή "πολύ κακή". Στην Αλγερία ήταν ένας στους πέντε (21%). Πολλοί από τους ερωτηθέντες εμφανίστηκαν πολύ ανήσυχοι για το ενδεχόμενο να πέσουν θύματα διακρίσεων και ρατσισμού στη Γερμανία.

…έχει πρόβλημα ρατσισμού

«Από όσους έχουν καταφέρει να έρθουν στη Γερμανία, οι περισσότεροι από τους μισούς δηλώνουν ότι έχουν υποστεί διακρίσεις και μειονεκτική μεταχείριση στην αγορά κατοικίας» λέει ο Λίμπιχ. «Πάρα πολλοί, σχεδόν το 40%, αναφέρουν επίσης εμπειρίες διακρίσεων και ρατσισμού σε καταστήματα, εστιατόρια και στον δρόμο. Πρόκειται για ανησυχητικά υψηλά ποσοστά». Όσοι δε ήρθαν στη Γερμανία κατά τη διάρκεια της έρευνας και εργάζονται εδώ, δεν μπόρεσαν να δώσουν μια διαφορετική εικόνα σε σχέση με τον ρατσισμό και τις διακρίσεις. Αντίθετα μάλιστα, η πραγματικότητα αποδείχθηκε χειρότερη από τους φόβους τους. Στους δώδεκα και πλέον μήνες που μεσολάβησαν ανάμεσα στα στάδια της έρευνας μόνο ένα μικρό ποσοστό (5%) κατάφερε να έρθει στη Γερμανία. Πρόκειται κυρίως για άτομα καλά δικτυωμένα, με γνώσεις της γερμανικής γλώσσας.

Οι συντάκτες της μελέτης του ΟΟΣΑ συνιστούν στη Γερμανία να βελτιώσει το δυναμικό των γραφείων θεωρήσεων στο εξωτερικό και των αρχών μετανάστευσης στη Γερμανία. Επιπλέον, θα πρέπει να επεκταθεί η υποστήριξη για την εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας στο εξωτερικό. Υπάρχει επίσης επείγουσα ανάγκη να ληφθούν μέτρα κατά των διακρίσεων και του ρατσισμού. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ για τη μετανάστευση, το ήμισυ περίπου των αλλοδαπών που εγκαθίστανται μόνιμα στη Γερμανία προέρχεται από άλλες χώρες της ΕΕ. Η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα (21%) είναι οι πρόσφυγες, ακολουθούμενη από τα μέλη της οικογένειας που προσχωρούν σε συγγενείς που ζουν ήδη στη Γερμανία (15%). Οι άνθρωποι που έρχονται στη Γερμανία από χώρες εκτός της ΕΕ για να εργαστούν αποτελούν τη μικρότερη ομάδα μεταναστών, με ποσοστό 14%.

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου