Γερμανία: Προϋπολογισμός πολέμου και πανδημίας

«Ο προϋπολογισμός του 2022 επρόκειτο να αποτελέσει βήμα προς την εξομάλυνση της δημοσιονομικής πολιτικής μετά από τους προϋπολογισμούς της πανδημίας» ανέφερε σήμερα στη συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση του επικαιροποιημένου γερμανικού προϋπολογισμού για το 2022, ο Γερμανός υπ. Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ από τους Φιλελευθέρους. Η πραγματικότητα του πολέμου στην Ουκρανία πρόλαβε ή μάλλον ξεπέρασε τις προσδοκίες της γερμανικής κυβέρνησης, αλλάζοντας «ριζικά», όπως υπογράμμισε ο Κρίστιαν Λίντνερ, τόσο το ευρύτερο πολιτικοοικονομικό σκηνικό όσο και τους σχεδιασμούς της γερμανικής κυβέρνησης για το επόμενο - και πιθανώς τα επόμενα, όπως παραδέχθηκε εμμέσως ο υπ. Οικονομικών - έτη.

Πρόκειται για μια τεράστια δημοσιονομική πρόκληση, που καλείται να διαχειριστεί η συγκυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων και Φιλελευθέρων, ήδη από τον πρώτο ομοσπονδιακό προϋπολογισμό που καταρτίζει. «Πρέπει να μετατρέψουμε τους πολιτικούς στόχους τώρα σε αριθμούς», ανέφερε ο Κρίστιαν Λίντνερ.

Συγκεκριμένα το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε σήμερα για το τρέχον έτος 99,7 δις ευρώ νέου χρέους στον βασικό προϋπολογισμό, με στόχο την αντιμετώπιση καταρχήν των συνεπειών της συνεχιζόμενης πανδημίας, αλλά και περαιτέρω έκτακτες ανάγκες εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Πρόκειται μάλιστα για την τρίτη κατά σειρά χρονιά, στην οποία δεν τηρείται ο συνταγματικός κανόνας του «φρένου χρέους», το οποίο ορίζεται στο 0,35% του γερμανικού ΑΕΠ. Για το 2023 πάντως ο Κρίστιαν Λίντνερ επιδιώκει να μην ξεπεράσει ο νέος δανεισμός τα 7,5 δις ευρώ, προκειμένου να συμβαδίζει με τις συνταγματικές επιταγές.

Ειδικό ταμείο 100 δις για τις ένοπλες δυνάμεις

Όπως είχε γίνει ήδη γνωστό με   την ομιλία του καγκελάριου Όλαφ Σολτς στη γερμανική βουλή στις 27 Φεβρουαρίου, το δεύτερο μεγάλο «ιστορικό βάρος» που καλείται να σηκώσει στην πράξη ο γερμανικός προϋπολογισμός - και το οποίο επίσης εγκρίθηκε καταρχήν σήμερα σε επίπεδο υπoυργικού συμβουλίου - είναι  το ειδικό Ταμείο για τη στήριξη των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων (συγκεκριμένα για την «ενίσχυση των συμμαχικών και αμυντικών δυνατοτήτων») ύψους 100 δις ευρώ.

 Σύμφωνα με τον Κρ. Λίντνερ, με τα μέσα που θα διατεθούν από το Ταμείο η Γερμανία θα καταφέρει να πετύχει και τον νατοϊκό στόχο για αμυντικές δαπάνες στο ύψος του 2% του ΑΕΠ.  Τα 100 δις για την άμυνα πάντως πρόκειται να εξαιρεθούν από το «φρένο χρέους».  Η δημιουργία του ειδικού Ταμείου πρέπει ωστόσο να επικυρωθεί με αναθεώρηση του Γερμανικού Συντάγματος, για την οποία απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται και ψήφοι από την αντιπολίτευση.

Ενεργειακή στροφή 2022 – 2026 και ελαφρύνσεις 

Εκτός όμως από τον προϋπολογισμό του 2022 και τις τεράστιες προκλήσεις που καλείται να καλύψει, στο επίκεντρο του γερμανικού υπ. Οικονομικών βρίσκεται και το φιλόδοξο ενεργειακό σχέδιο για την περίοδο 2022-2026 ύψους 200 δις ευρώ, μέρος του οποίου εντάσσεται και στον φετινό προϋπολογισμό.

Στόχοι του ήταν εξαρχής η ενεργειακή μετάβαση και η προστασία του κλίματος, όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η νέα ενεργειακή κρίση επηρεάζει και αυτό το πεδίο άμεσα. Ενδιαφέρον έχει ότι 1,5 δις ευρώ από το κονδύλιο αυτό αναμένεται να διατεθούν για τη δημιουργία αποθεμάτων φυσικού αερίου. Άλλωστε όπως δήλωσε και ο υπ. Οικονομίας και αντικαγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ: «Ο επιθετικός πόλεμος των Ρώσων στην Ουκρανία έχει καταστήσει περισσότερο από σαφές ότι  πρέπει να απεξαρτηθούμε από τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας».

Ένα σημαντικό μέρος του φετινού γερμανικού προϋπολογισμού πρόκειται επίσης να καλύψει έκτακτα επιδόματα και φοροελαφρύνσεις που προκύπτουν από την απότομη άνοδο στις τιμές καυσίμων κίνησης και το κόστος θέρμανσης.  Πρόκειται πχ. για καταβολή επιδομάτων σε όσους μετακινούνται σε μεγάλες αποστάσεις οδικώς, για επιδόματα θέρμανσης και επιπλέον εφάπαξ καταβολές χρημάτων σε κατηγορίες πολιτών που βρίσκονται σε ανάγκη.

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο