Γερμανία: Τοπικές εκλογές-δημοψήφισμα για την ενέργεια

Είναι η τελευταία εκλογική αναμέτρηση στη Γερμανία, πριν από έναν δύσκολο και απρόβλεπτο χειμώνα: Σήμερα, Κυριακή 9 Οκτωβρίου, περισσότεροι από έξι εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται στις κάλπες για να εκλέξουν τη νέα Βουλή της Κάτω Σαξονίας, με έδρα το Ανόβερο. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση κρατίδια της Γερμανίας, που ζει κυρίως από την αγροτική παραγωγή και τον τουρισμό, αλλά και από τον όμιλο Volkswagen, τη μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία του κόσμου, με έδρα το Βόλφσμπουργκ. Από την Κάτω Σαξονία κατάγονται σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες της χώρας, όπως η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Γερμανίας Κρίστιαν Βουλφ, ο πρώην καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ και ο Γιούργκεν Τριτίν, ηγετικό στέλεχος των «Πρασίνων».

Συνήθως οι τοπικές εκλογές κρίνονται από την τοπική ατζέντα και λιγότερο από τους συσχετισμούς δυνάμεων στο Βερολίνο. Όπως παρατηρεί το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) στην Κάτω Σαξονία «θα μπορούσαν να συζητηθούν πολλά τοπικά ζητήματα, όπως η έλλειψη προσωπικού σε σχολεία και νηπιαγωγεία, η οικολογική διάσταση της χοιροτροφίας και της εκτροφής πουλερικών, ο εκσυγχρονισμός της αυτοκινητοβιομηχανίας και των προμηθευτών της, από τον οποίο εξαρτώνται πολλές θέσεις εργασίας». Όμως όλοι συμφωνούν ότι η επαπειλούμενη ενεργειακή κρίση και η αγωνία για τους λογαριασμούς του ρεύματος επισκιάζει τα πάντα. Όταν μάλιστα η Κάτω Σαξονία θεωρείται πρωτοπόρος στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά την ίδια στιγμή «φιλοξενεί» στην περιφέρεια του Έμσλαντ ένα από τα τρία πυρηνικά εργοστάσια της Γερμανίας που παραμένουν σε λειτουργία, με προοπτική να κλείσουν στα τέλη του 2022. Ή μήπως όχι;

Όλα για την ενέργεια

«Φυσικά θα προτιμούσα να μιλήσω για θέματα τοπικού ενδιαφέροντος, αλλά δεν είναι δική μου η απόφαση. Οι πολίτες έχουν κάθε δικαίωμα να περιμένουν απαντήσεις από τον πρωθυπουργό για την ενεργειακή πολιτική», έλεγε στην αρχή του προεκλογικού αγώνα ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός της Κάτω Σαξονίας Στέφαν Βάιλ, που διεκδικεί την επανεκλογή του. 

Σημειωτέον ότι στο Βερολίνο ο «πράσινος» υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ εξήγγειλε προ ημερών παράταση λειτουργίας μόνο για δύο πυρηνικά εργοστάσια στη Βαυαρία και στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, παρακάμπτοντας την Κάτω Σαξονία, όμως η πρότασή του δεν έγινε δεκτή από το υπουργικό συμβούλιο, με την επισήμανση ότι «απαιτείται περαιτέρω συντονισμός μεταξύ των αρμοδίων υπουργείων». Στην Κάτω Σαξονία οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) επιμένουν στην αιολική ενέργεια, αλλά επενδύουν και στο φυσικό αέριο, ενώ από την πλευρά τους οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και οι Φιλελεύθεροι (FDP) προκρίνουν την παράταση λειτουργίας των πυρηνικών εργοστασίων. Μάλιστα ο υποψήφιος της CDU στην Κάτω Σαξονία Μπερντ Άλτουσμαν κατηγορεί τους Σοσιαλδημοκράτες ότι βιάζονται να κλείσουν το πυρηνικό εργοστάσιο στο Έμσλαντ και προειδοποιεί ότι «οι εκλογές της Κυριακής θα εξελιχθούν σε δημοψήφισμα» για την πολιτική της σημερινής κυβέρνησης.

Οι Πράσινοι στην κυβέρνηση;

Μικρή λεπτομέρεια: Ο Άλτουσμαν ανήκει και ο ίδιος στη σημερινή κυβέρνηση. Ως υπουργός Οικονομίας είναι άλλωστε ένα από τα πιο προβεβλημένα στελέχη της. Μία από τις ιδιαιτερότητες της γερμανικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια είναι ότι (σχεδόν) όλοι μπορούν να συνεργαστούν με (σχεδόν) όλους κι έτσι από το 2017 έχει σχηματιστεί στο Ανόβερο ένας τοπικός «μεγάλος συνασπισμός» υπό τον σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργό Στέφαν Βάιλ, με τους Χριστιανοδημοκράτες σε δεύτερο ρόλο.

Τώρα ο κεντροδεξιός Άλτουσμαν θα ήθελε να ορκιστεί ο ίδιος πρωθυπουργός, ενώ ο Βάιλ δεν κρύβει την προτίμησή του για μετεκλογική συνεργασία με τους Πράσινους. Σύμφωνα με τελευταία δημοσκόπηση, οι Σοσιαλδημοκράτες προηγούνται με 31%, αλλά ακολουθούν κατά πόδας οι Χριστιανοδημοκράτες με 28%. Όσο για τους Πράσινους, έτρεφαν κρυφές φιλοδοξίες για τον πρωθυπουργικό θώκο το καλοκαίρι, όταν οι δημοσκοπήσεις τους έφερναν στο 22%, αλλά έχουν υποχωρήσει στο 16%. Και αυτό γιατί, όπως επισημαίνει η Süddeutsche Zeitung, «μεσολάβησαν η συζήτηση περί πυρηνικής ενέργειας στο Βερολίνο, ενδοκυβερνητικές διενέξεις και λάθος χειρισμοί του Ρόμπερτ Χάμπεκ στο θέμα του ειδικού τέλους για το φυσικό αέριο».

Ό,τι κι αν κάνουν οι Πράσινοι, σίγουρα θα ξεπεράσουν κατά πολύ το 8,7% που είχαν στις τοπικές εκλογές του 2017, άρα δικαιούνται να πανηγυρίζουν. Αντιθέτως, μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας κινούνται οι Φιλελεύθεροι με την τελευταία δημοσκόπηση να τους φέρνει στο 6%, οριακά πάνω από το όριο του εκλογικού νόμου για την είσοδο στη Βουλή.

Πιθανή αποτυχία δεν αποκλείεται να έχει συνέπειες για τον πρόεδρο του κόμματος και ομοσπονδιακό υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, καθώς έχουν προηγηθεί τρεις ήττες του FDP σε ισάριθμες τοπικές εκλογικές αναμετρήσεις. Το εθνολαϊκιστικό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), που κατεβαίνει για δεύτερη φορά στις εκλογές της Κάτω Σαξονίας, αναμένει διψήφιο ποσοστό, ενώ το Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) δεν ξεπερνά το 4% στις δημοσκοπήσεις.

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, ARD)