Ενεργά ηφαίστεια από την Ισλανδία ως την Χαβάη
Πριν από 4 χρόνια η ενεργοποίηση του ηφαιστείου Εϊγιαφιάτλαγιοκουτλ αναστάτωσε την Ισλανδία, προκαλώντας χάος στις αερομεταφορές. Αυτές τις μέρες έχει ενεργοποιηθεί ένα ακόμη ισλανδικό ηφαίστειο, το Μπαρνταμπούνγκα.
Λάβα από την καρδιά του παγετώνα
To ηφαίστειο Μπαρνταγκούντα στην Ισλανδία βρίσκεται σε «αναβρασμό», ενώ ήδη έχει σημάνει «πορτοκαλί» συναγερμός - o δεύτερος πιο σοβαρός στην κλίμακα επικινδυνότητας- για ενδεχόμενη έκρηξη. Σύμφωνα με τους ειδικούς η λάβα βρίσκεται καλά κρυμμένη κάτω από τον παγετώνα Βατναγιοκούλ. Στο μεταξύ η ισλανδική μετεωρολογική υπηρεσία έχει καταγράψει πάνω από 2.500 σεισμούς από τις 16 Αυγούστου.
4 χρόνια από το Εϊγιαφιάτλαγιοκουτλ
Πριν από τέσσερα χρόνια η έκρηξη του επίσης ισλανδικού ηφαιστείου Εϊγιαφιάτλαγιοκουτλ προκάλεσε χάος στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο για έξι ημέρες. Πάνω από 10 εκατομμύρια επιβάτες ταλαιπωρήθηκαν με τις πτήσεις τους ενώ η συνολική ζημία στις αεροπορικές εταιρείες ανήλθε 1,7 δισ. δολάρια. Το Μπαρνταμπούνγκα είναι μεγαλύτερο ηφαίστειο από το Εϊγιαφιάτλαγιοκουτλ.
Φυσικά φαινόμενα ή καταστροφές;
Σήμερα υπάρχουν 500 έως και 600 ενεργά ηφαίστεια, ενώ κάθε χρόνο καταγράφεται ηφαιστειακή δράση σε 50 από αυτά. Στην πραγματικότητα, μια ηφαιστειακή έκρηξη αποτελεί ένα φυσικό φαινόμενο, το οποίο όμως μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες καταστροφές όταν απειλήσει κατοικημένες περιοχές. Μεγάλες ποσότητες λάβας είναι ικανές να καλύψουν ολόκληρα χωριά.
Ανατομία ενός ηφαιστείου
Σε μεγάλο βάθος κάτω από τη γη οι θερμοκρασίες είναι υψηλές, ξεπερνώντας ακόμη και τους 5000 βαθμούς. Υπό αυτές τις συνθήκες δημιουργείται το μάγμα, ένα διάπυρο τήγμα πετρωμάτων. Η υψηλή πίεση ωθεί το μείγμα προς την επιφάνεια. Σε αυτό συμβάλλουν οι ρωγμές ανάμεσα στα αλεπάλληλα στρώματα πετρωμάτων. Το μάγμα που καταλήγει στην επιφάνεια της γης μετά από μία ηφαιστειακή έκρηξη ονομάζεται λάβα.
Το μεγάλο ηφαιστειογενές νησί
Με επιφάνεια που καλύπτει περίπου 103.000 τ.χλμ. και 30 ενεργά ηφαίστεια, η Ισλανδία θεωρείται η μεγαλύτερη ηφαιστειογενής περιοχή του κόσμου. Οι πιο γνωστές πρόσφατες ηφαιστειακές εκρήξεις ήταν αυτή του Εϊγιαφιάτλαγιοκουτλ τον Απρίλιο 2010 και του Γκρίμσβοτν τον Μάιο του 2011.
Το Κιλαουέα στη Χαβάη
Το κατεξοχήν ενεργό ηφαίστειο στον κόσμο σήμερα δεν βρίσκεται στην Ισλανδία, αλλά στη Χαβάη. Το όνομά του στην τοπική διάλεκτο της Χαβάης σημαίνει «αυτός που εξαπλώνεται εύκολα» και αναφέρεται στη λάβα. Η τελευταία μεγάλη και καταστροφική έκρηξη καταγράφηκε στις 3 Ιανουαρίου 1983.
Το «μεγάλο ηφαίστειο»
Στη Χαβάη βρίσκεται και το μεγαλύτερο ηφαίστειο του κόσμου. Το Μάουνα Λόα. Έχει ύψος 4169 μέτρα, ενώ αν λάβει κανείς υπόψη του το συνολικό του ύψος από τον πυθμένα της θάλασσας, αποτελεί ένα από τα υψηλότερα βουνά του κόσμου. Το Μάουνα Λόα ενεργοποιήθηκε τελευταία φορά στις 25 Μαρτίου 1984. Έκτοτε δεν έχει καταγραφεί άλλη έκρηξη.
Ένα «συντριβάνι» από λάβα
Έντονη ηφαιστειογενής δράση παρατηρείται και στην Ιαπωνία. Το ηφαίστειο Ίζου Οσίμα στο ομώνυμο νησί είναι ένα από τα μεγαλύτερα της Ιαπωνίας. Σε μια από τις μεγαλύτερες εκρήξεις της ιστορίας του, εν έτει 1986, καταγράφηκε και το μεγαλύτερο «συντριβάνι» από λάβα στη φυσική ιστορία. Το ύψος στο οποίο εκτινάχθηκε η λάβα άγγιξε ακόμη και τα 1600 μέτρα.