Ενώπιον «καταστροφικής ήττας» ο Ομπάμα;

Υψηλόβαθμα στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης, τα οποία επικαλείται το CNN, θεωρούν σχεδόν δεδομένη την κατάληψη του Κομπάνι από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους. Ακόμη και ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Μάρτιν Ντέμπσεϊ, δήλωσε προ ημερών στο ABC πως φοβάται «ότι το Κομπάνι θα πέσει». Την Τετάρτη ο αμερικανός υπ. Εξωτερικών Τζον Κέρι δήλωσε ότι η προστασία της πόλης δεν συνιστά στρατηγικό στόχο για τις ΗΠΑ. Όσο φρικιαστικά κι αν είναι τα γεγονότα στο Κομπάνι, «οι πραγματικοί στόχοι των προσπαθειών μας είναι τα κέντρα ελέγχου και οι υποδομές του IS», όπως είπε.

Τις τελευταίες μέρες, βέβαια, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους διεύρυναν τις αεροπορικές επιδρομές γύρω από το Κομπάνι, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να σταματήσουν την προέλαση των τζιχαντιστών. Σε ασυνήθιστα αυστηρό τόνο η Washington Post έγραψε ότι οι ΗΠΑ «βρίσκονται ενώπιον μιας καταστροφικής ήττας», επικρίνοντας τη στρατηγική που ακολουθεί ο Μπαράκ Ομπάμα έναντι του IS.

Η στρατηγική έχει «προσωρινό χαρακτήρα»

Ο Μάικ Οχάνλαν από το Ινστιτούτο Brookings διαφωνεί με αυτή την προσέγγιση: «Το γεγονός και μόνο ότι 'πέφτει' μια πόλη, όσο τραγικό κι αν είναι αυτό, δεν είναι απόδειξη ότι η στρατηγική έχει αποτύχει. Εντούτοις πιστεύω ότι η στρατηγική δεν είναι πλήρης. (…) Οι περισσότερες χώρες του ΝΑΤΟ και οι άραβες σύμμαχοι δεν θέλουν να κάνουν πολλά. Εκτός από το να ρίξουν μερικές βόμβες από αέρος. Δεν είναι σαφές εάν αυτό αρκεί. Θα έλεγα ότι η στρατηγική αυτή έχει προσωρινό χαρακτήρα. Στο συριακό έχουμε να διανύσουμε ακόμη έναν μακρύ δρόμο».

Διαφορετική η εκτίμηση του ειδικού σε θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή Τζιμ Φίλιπς από το think tank Heritage Foundation. «Η στρατηγική του Ομπάμα είναι έτοιμη να αποτύχει. Θα πρέπει να δούμε, ωστόσο, την αποτελεσματικότητα των αεροπορικών επιδρομών τώρα που διευρύνθηκαν οι επιχειρήσεις».

Ο ίδιος χαρακτηρίζει επιτακτική την ανάγκη χερσαίων επιχειρήσεων. «Στη Συρία είναι δύσκολο να προβείς σε επιχειρήσεις καθώς δεν υπάρχουν πραγματικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ στο έδαφος».

Στις ΗΠΑ είναι πλέον διάχυτος ο φόβος ότι η χώρα κινδυνεύει να εμπλακεί σε έναν νέο πόλεμο. «Θα γίνει η Συρία το Βιετνάμ του Ομπάμα;», έγραψαν πριν λίγες μέρες οι Times της Νέας Υόρκης, συμβουλεύοντας τον αμερικανό πρόεδρο να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός, παρά τις ήττες στα πεδία των μαχών και τις περί του αντιθέτου συμβουλές των στρατιωτικών.

Μυστικές διαπραγματεύσεις Άγκυρας – Ουάσιγκτον;

Η στάση αναμονής του Ομπάμα, όμως, επικρίνεται ιδιαίτερα από τους Ρεπουμπλικάνους, όπως λέει ο Τζιμ Φίλιπς: «Ο Λευκός Οίκος συνεχίζει να αρνείται να εξετάσει το ενδεχόμενο αποστολής χερσαίων δυνάμεων με το επιχείρημα ότι άλλοι, όπως οι μετριοπαθείς σύροι αντάρτες, μπορεί να καλύψουν αυτό το κενό. Ωστόσο, είναι σαφές ότι οι βόμβες δεν μπορούν να σταματήσουν την προέλαση του Ισλαμικού Κράτους».

Στο στόχαστρο της κριτικής, όμως, βρίσκεται και η στάση της Τουρκίας. «Δυστυχώς», λέει ο ειδικός, «ο πρόεδρος Ερντογάν βλέπει τους Kούρδους της Συρίας -από τους οποίους πολλοί συνδέονται με το PKK- ως μεγαλύτερο κίνδυνο από το Ισλαμικό Κράτος».

Ο ίδιος εκτιμά ότι στο παρασκήνιο βρίσκονται σε εξέλιξη μυστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον με στόχο να δώσουν από κοινού μια αποτελεσματική απάντηση στους τζιχαντιστές. Ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, όμως, έχει μάλλον υπερβολικές αξιώσεις: «Όχι μόνον μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, αλλά και αεροπορικές επιδρομές εναντίον του καθεστώτος Άσαντ. Ο Λευκός Οίκος δεν θέλει να πάει τόσο μακριά. Θέλει τη στρατιωτική συνεργασία με την Τουρκία, χωρίς όμως να διευρύνει τις επιχειρήσει σε βάρος του Άσαντ».

Gero Schließ / Κώστας Συμεωνίδης