Επίδειξη συναίνεσης από Μέρκελ και Ολάντ

Παλαιότερα σε εποχές κρίσεων, την ώθηση έδινε το γερμανογαλλικό δίδυμο, που θεωρούνταν και ατμομηχανή της Ευρώπης. Αλλά αυτό δεν ισχύει πλέον. Η δημιουργία νέων μπλοκ στους κόλπους της Ένωσης, το Brexit και η ασθμαίνουσα οικονομική ανάπτυξη στον ευρωπαϊκό νότο έχει μεταβάλει τη στόχευση των δύο χωρών. Παρ' όλα αυτά, σήμερα στο Παρίσι, Άγκελα Μέρκελ και Φρανσουά Ολάντ θα προσπαθήσουν να συντονίσουν τις θέσεις τους ενόψει της αυριανής Συνόδου Κορυφής στην Μπρατισλάβα.

Τα κοινά σχέδια και οι δυσκολίες της Μέρκελ

Εκτός από τις κοινές θέσεις θα προσπαθήσουν να υποβαθμίσουν τη σημασία των διαφορών τους. Και θα παρουσιάσουν ως μεγάλη επιτυχία τα σχέδιά τους για δημιουργία «Αμυντικής Ένωσης» στους κόλπους της ΕΕ με κοινό στρατηγείο και συνεργασία στους τομείς χρηματοδότησης, διοικητικής μέριμνας και εφοδιασμού. Τον περασμένο Αύγουστο οι υπουργοί Εσωτερικών των δύο χωρών πρότειναν σχέδιο βελτίωσης της εσωτερικής ασφάλειας. Αυτό το σχέδιο είναι κάτι περισσότερο: πρόκειται για συνεργασία μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων ώστε να καταπολεμηθεί ο φόβος των πολιτών που τροφοδοτεί ουσιαστικά τον ευρωσκεπτικισμό τους. Κατ΄ουσίαν η ΕΕ θέλει να δείξει ότι είναι σε θέση να περιφρουρήσει και να υπερασπιστεί τα σύνορά της.

Για την καγκελάριο η κατάσταση στην Ευρώπη κάθε άλλο παρά ευχάριστη είναι. Στις συναντήσεις με ομολόγους της ενόψει της Συνόδου Κορυφής στη Μπρατισλάβα το κλίμα ήταν παγωμένο και ελάχιστα αποδοτικό. Οι χώρες του Βίζεγκραντ εμφανίζονται ως ένα νέο μπλοκ δυνάμεων με συγκρουσιακή πολιτική εναντίον της δυτικόφερνης ΕΕ. Το δεύτερο μπλοκ σχηματίστηκε πολύ πρόσφατα στην Αθήνα με πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα. Το λεγόμενο Club Med πολεμά τη γερμανική πολιτική λιτότητας και το Σύμφωνο Σταθερότητας, ζητά επενδυτικά προγράμματα, κοινοτικοποίηση των χρεών τους και πολλά άλλα. Ο πρόεδρος Ολάντ που ήταν παρών στη συνάντηση εμφανίστηκε πολύ προσεκτικός στη ρητορική του απέναντι στα «γερμανικά λάθη». Αλλά το ότι συμμετείχε, παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζεται με μεγάλη εφεκτικότητα για τα δικά του χρέη, ήταν πρόκληση για την ΄Αγκελα Μέρκελ. Όμως η γερμανίδα καγκελάριος χρειάζεται τον Ολάντ ως σύμμαχο, διότι η δύναμή της εξασθενεί. Το Βερολίνο γνωρίζει ότι χωρίς το Παρίσι έχει τελειώσει πολιτικά.

Μετά το Brexit ίσως "Itexit";

Ο πρόεδρος Ολάντ θεωρείται δημοσκοπικά τελειωμένος. Δεν έχει καμιά ελπίδα επανεκλογής τον ερχόμενο Μάιο, αλλά από την άλλη δεν μπορεί να αποφασίσει να μην ξαναβάλει υποψηφιότητα. Πολιτικά είναι με τα χέρια δεμένα. Παρ' όλα αυτά προσπαθεί να δείξει ότι συνεχίζει κανονικά σαν μην έχει συμβεί τίποτα και εμφανίζεται ως ο πιο σημαντικός πρόεδρος της Ευρώπης. Για τους μήνες που του απομένουν στο Μέγαρο των Ηλυσίων θέλει να διατηρήσει την εικόνα ότι η κυβέρνησή του είναι λειτουργική και σε αυτό τον βοηθά η Μέρκελ, η οποία ναι μεν έχει προβλήματα με τους ψηφοφόρους της, αλλά σε σχέση με τον Ολάντ, είναι σε πολύ καλύτερη θέση. Τα παλαιά κοινά γερμανογαλλικά σχέδια για συνεργασία στην ευρωζώνη και εμβάθυνση της ΕΕ έχουν μπει στο ντουλάπι. Εκείνο που προέχει τώρα είναι η «διατήρηση του υπόλοιπου», όπως συνηθίζουν να λένε αξιωματούχοι από τις δύο ώρες.

Μέρκελ και Ολάντ έχουν προσθέσει ένα ακόμη κοινό σχέδιο: τη σωτηρία του Ματέο Ρέντσι. Θέλουν να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να τον σταθεροποιήσουν και να τον κρατήσουν στο πρωθυπουργικό αξίωμα της Ιταλίας. Διότι τον ερχόμενο χειμώνα τον περιμένει ένα επικίνδυνο δημοψήφισμα. Ο κίνδυνος είναι προφανής: εάν σε περίπτωση επικράτησης του Κινήματος των 5 αστέρων και μετά το Brexit ακολουθούσε ένα "Itexit", τότε το ευρώ και η Ευρώπη θα έχουν τελειώσει. Η γερμανίδα καγκελάριος και ο γάλλος πρόεδρος έχουν επίγνωση της σοβαρότητας της κατάστασης.

Μπάρμπαρα Βέζελ/Ειρήνη Αναστασοπούλου