Η UNRWA ελπίζει στην ΕΕ, παρά τα σκάνδαλα

Δύο ημέρες πριν επισκεφθεί τις Βρυξέλλες ο Γενικός Γραμματέας της Υπηρεσίας Έργων και Αρωγής του ΟΗΕ (UNRWA) Φιλίπε Λαζαρίνι, η υπηρεσία του αντιμετωπίζει νέες κατηγορίες. Οι Ισραηλινοί υποστηρίζουν ότι ακριβώς κάτω από την έδρα της UNRWA εντοπίστηκε τούνελ της Χαμάς. Ο ίδιος ο Λαζαρίνι λέει ότι δεν γνώριζε οτιδήποτε και διαψεύδει τις αιτιάσεις ότι το τούνελ είχε ηλεκτροδοτηθεί από την υπηρεσία του. Επιπλέον, υπενθυμίζει, το κτήριο δεν έχει καν χρησιμοποιηθεί από τις 12 Οκτωβρίου, δηλαδή εγκαταλείφθηκε λίγες ημέρες μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου εναντίον του Ισραήλ. Παρά ταύτα, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ισραέλ Κατς ζητεί την παραίτητη του Λαζαρίνι.

Κατά την τελευταία του επίσκεψη στις Βρυξέλλες, τον Μάρτιο του 2023, ο Λαζαρίνι έτυχε μίας φιλικής υποδοχής, όταν απηύθυνε έκκληση για τη χρηματοδότηση της Υπηρεσίας Αρωγής και Έργων του Ο.Η.Ε. για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA). Τη Δευτέρα όμως, όταν θα συνομιλήσει με τους υπουργούς Αναπτυξιακής Βοήθειας της ΕΕ, όλα θα είναι διαφορετικά.

Ο έμπειρος διπλωμάτης θα κληθεί να δώσει απαντήσεις σε ορισμένα κρίσιμα ερωτήματα διαφόρων υπουργών που θα θέλουν να μάθουν πώς είναι δυνατόν υπάλληλοι του οργανισμού του Ο.Η.Ε. να συνεργάστηκαν προφανώς με την τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς ή ακόμη και να συμμετείχαν στην επίθεση κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.

Ο Λαζαρίνι είναι επικεφαλής της UNRWA από το 2020 και ήδη από τότε είχε κληθεί να διαχειριστεί ορισμένα σκάνδαλα: ο προκάτοχός του Πιερ Κρέενμπιλ είχε παραιτηθεί έπειτα από κατηγορίες για νεποτισμό και κατάχρηση εξουσίας.

Μετά τις κατηγορίες εναντίον δώδεκα εκ των 13.000 υπαλλήλων της UNRWA στη Γάζα, τα Ηνωμένα Έθνη απέπεμψαν απευθείας τους δέκα από αυτούς. Οι δύο άλλοι σκοτώθηκαν. Την ίδια στιγμή μία εσωτερική έρευνα είναι σε εξέλιξη κατόπιν εντολής του Γενικού Γραμματέα του Ο.Η.Ε. Αντόνιο Γκουτέρες, προκειμένου να εντοπιστούν όλοι οι ένοχοι. Το Ισραήλ έχει ισχυριστεί ότι το 10% του προσωπικού της UNRWA συνδέεται με τρομοκράτες της Χαμάς  δίχως να προσκομίσει το οποιοδήποτε σχετικό αποδεικτικό στοιχείο.

Η Γερμανία διακόπτει τη χρηματοδότηση

Ο Λαζαρίνι θέλει να πείσει τα κράτη-μέλη της ΕΕ να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση της UNRWA. Όμως εννέα χώρες, μεταξύ αυτών και η Γερμανία, έχουν αποφασίσει να αναστείλουν τη χρηματοδότηση της υπηρεσίας, έως ότου ολοκληρωθούν οι έρευνες. Άλλα κράτη-μέλη, όπως η Ιρλανδία και το Βέλγιο, συνεχίζουν να στέλνουν χρήματα, ενώ η Ισπανία αύξησε μάλιστα τη χρηματοδότησή της κατά 3,5 εκατομμύρια ευρώ – αντίστοιχη πρόθεση έχει εκφράσει και η Πορτογαλία.

Όπως ανέφερε ο Ζοζέπ Μπορέλ, Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για την Εξωτερική Πολιτική, επί του παρόντος η ΕΕ δεν πληρώνει τίποτα από τον κοινό προϋπολογισμό. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει στα πλαίσια μίας αναστολής της χρηματοδότησης, αλλά δεν προβλεπόταν ούτως ή άλλως αποστολή χρημάτων έως το τέλος του μήνα, όταν και η εξέταση των οικονομικών της Ένωσης θα δείξει κατά πόσο μπορεί να συνεχιστεί η συνεργασία με την UNRWA. Πάντως, όπως τόνισε ο Μπορέλ, «δεν είναι καλό» το γεγονός ότι τα κράτη-μέλη δεν υιοθέτησαν μία κοινή στάση.

Μπορέλ: «Η UNRWA είναι αναντικατάστατη»

Ο Μπορέλ ξεκαθάρισε πάντως πως η οικονομική αρωγή προς τους Παλαιστινίους στη Λωρίδα της Γάζας πρέπει να συνεχιστεί οπωσδήποτε: «Σίγουρα θα προβούμε σε ελέγχους, όμως μπορώ να πω ότι η πλειοψηφία των 27 κρατών-μελών θεωρεί πως η UNRWA είναι αναντικατάστατη. Επαναλαμβάνω, η UNRWA δεν μπορεί να αντικατασταθεί!»

Η υπηρεσία εκτιμάται πως παρέχει φαγητό σε περίπου δύο εκατομμύρια ανθρώπους, όχι μόνο στη Γάζα, αλλά και στη Δυτική Όχθη, την Ιορδανία και τον Λίβανο. Ακόμη, αναλαμβάνει και υγειονομικές υπηρεσίες και μεριμνά και για την εκπαίδευση. «Η UNRWA διαδραματίζει έναν καθοριστικό ρόλο. Είναι αλήθεια πως η ισραηλινή κυβέρνηση επικρίνει έντονα την υπηρεσία, όχι μόνο τώρα, αλλά ήδη από παλαιότερα. Όμως δεν μπορούμε να τιμωρήσουμε δύο εκατομμύρια ανθρώπους, παρεμποδίζοντας τη βοήθεια που τους παρέχει η UNRWA», υπογράμμισε ο Μπορέλ.

Σούλτσε: «Θα πρέπει να βοηθήσουμε»

Η Γερμανία αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο χρηματοδότη της UNRWA. Το 2022 έδωσε στην υπηρεσία 202 εκατομμύρια δολάρια. Οι Η.Π.Α., που επίσης έχουν παγώσει τη χρηματοδότησή τους, καταλαμβάνουν την πρώτη θέση με 344 εκατομμύρια δολάρια. Τρίτο ακολουθεί το κοινό ταμείο της ΕΕ με 114 εκατομμύρια δολάρια.

Η Γερμανίδα υπουργός Αναπτυξιακής Βοήθειας Σβένια Σούλτσε (SPD) υποθέτει πως η χρηματοδότηση της UNRWA θα συνεχιστεί μετά τη διερεύνηση των κατηγοριών. «Δεν μπορώ να φανταστώ πως δεν θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τους ανθρώπους που υποφέρουν στις περιοχές εκείνες. Θα πρέπει να τους βοηθήσουμε. Και αυτό είναι προς το συμφέρον και του Ισραήλ», δήλωσε η Σούλτσε στα τέλη Ιανουαρίου.

Οι πόροι της UNRWA τελειώνουν

Σε δελτίο Τύπου την Πέμπτη (8 Φεβρουαρίου) η UNRWA ανακοίνωσε πως από το τέλος του μήνα θα έχει σημαντικές δυσκολίες στη συνέχιση των δραστηριοτήτων της και την προμήθεια του πληθυσμού στη Λωρίδα της Γάζας.

Εδώ και 75 χρόνια που η UNRWA  είναι υπεύθυνη για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες και τους απογόνους τους, η υπηρεσία δεν χρηματοδοτείται από τον τακτικό προϋπολογισμό του Ο.Η.Ε., αλλά από δωρεές σε ετήσια βάση. «Παρ’ ότι η UNRWA είναι συνηθισμένη να αντιμετωπίζει την οικονομική ανασφάλεια, οι εξελίξεις του Ιανουαρίου εντείνουν τον κίνδυνο σε ένα εντελώς νέο επίπεδο. Εάν οι χρηματοδότες δεν συνεχίσουν τις δωρεές άμεσα καταβάλλοντας το σύνολο των χρημάτων που προβλεπόταν, η υπηρεσία θα μπορούσε να ξεμείνει από πόρους στα τέλη Φεβρουαρίου», έγραψε στην ιστοσελίδα της η UNRWA. Και ακριβώς αυτό είναι που θέλει να αποφύγει ο Λαζαρίνι, επισκεπτόμενος τις Βρυξέλλες.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς