Η επιφάνεια της σελήνης σε HD

Πριν από δύο χρόνια το κινεζικό διαστημικό ρομπότ «Γιούτου» άρχισε να κυλά πάνω στην αμμώδη επιφάνεια της σελήνης. Στη διάρκεια ενός μήνα τράβηξε εκατοντάδες φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης. Πρόσφατα η Ακαδημία Επιστημών της Κίνας δημοσίευσε μερικές από αυτές. Χάρη στη υποστήριξη της επιστημονικής εταιρείας των ΗΠΑ Planetary Society μπορεί κανείς να δει τις φωτογραφίες και στο διαδίκτυο.

Στις φωτογραφίες φαίνονται σεληνιακά πετρώματα, ίχνη τροχών στην άμμο και πανοραμικές εικόνες από την επιφάνειας της σελήνης. Η εικόνα δεν είναι τόσο γκρίζα και έρημη όσο θα περίμενε κανείς. Στο φως του ήλιου η άμμος είναι περισσότερο καφετιά παρά γκρίζα ενώ κάποια πετρώματα αστράφτουν στο φως. Στην ιστοσελίδα της Planetary Society μπορεί να βρεις κανείς και χάρτες, οι οποίοι βοηθούν να εντοπιστούν τα σημεία που ελήφθησαν οι φωτογραφίες.

Ένα νέο είδος βασάλτη

Στα τέλη του 2015 το ρομπότ προχώρησε σε μια σημαντική ανακάλυψη: ένα νέο είδος ηφαιστειακών πετρωμάτων. Αυτό το είδος βασάλτη δεν είχε εντοπιστεί σε καμία άλλη έρευνα μέχρι σήμερα. Το πέτρωμα περιέχει τα ορυκτά ιλμενίτης και ολιβίνης, η συνύπαρξη των οποίων εξέπληξε τους μελετητές.

Το σημείο προσσελήνωσης του ρομπότ είχε επιλεχθεί, ώστε να εξεταστεί μια περιοχή η οποία διαμορφώθηκε πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια. Δίπλα στο σημείο βρίσκεται ένας κρατήρας ο οποίος έχει απελευθερώσει πετρώματα από το υπέδαφος. Το ρομπότ μέτρησε σε αυτά τα πετρώματα την περιεκτικότητα τιτανίου. Κι ενώ άλλες περιοχές είναι πλουσιότερες ή φτωχότερες σε τιτάνιο, το «Γιούτου» βρέθηκε σε μια περιοχή με μέση τιμή. Η ποικιλία στις ποσότητες τιτανίου στην επιφάνεια της σελήνης αποδεικνύει ότι το υπέδαφός της δεν είναι ομοιόμορφο ως προς τα υλικά του.

Το τιτάνιο προέρχεται από τον ιλμενίτη, ο οποίος λόγω της μεγάλης πυκνότητάς του θα πρέπει να βυθίστηκε στην παγωμένη επιφάνεια της σελήνης. Το ρομπότ εντόπισε στο τιτάνιο και υψηλά επίπεδα ολιβίνη, ο οποίος συνήθως αποκρυσταλλώνεται νωρίς. Κατά πάσα πιθανότητα ο βασάλτης σχηματίστηκε τη στιγμή που ξεκίνησε να βυθίζεται ο ιλμενίτης ενώ ο αποκρυσταλλωμένος ολιβίνης άρχιζε να αναδύεται.

Νόρμπερτ Λόσαου / Δημήτρης Ελευθεράκης