Η Χαμάς και οι υποστηρικτές της

Όταν στα γερμανικά ΜΜΕ γίνεται λόγος για τη Χαμάς οι αρθρογράφοι χρησιμοποιούν τη φράση “ακραία ισλαμική”, αναφερόμενοι στην οργάνωση που από το 2007 βρίσκεται στην εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας. Σε συνάρτηση όμως με την τελευταία κλιμάκωση αυτή η περιγραφή μεταβλήθηκε και στο μεταξύ γίνεται πιο συχνά λόγος για μια ισλαμιστική τρομοκρατική οργάνωση. Ακόμη και οι περισσότερες δυτικές χώρες υιοθετούν την ίδια αξιολόγηση με εξαίρεση τη Νορβηγία και την Ελβετία, οι οποίες παραπέμποντας στην στάση ουδετερότητάς τους διατηρούν σχέσεις με τη Χαμάς. Άλλες χώρες ακόμη και προωθημένες σχέσεις μαζί της προσφέροντας μάλιστα στήριξη.

Στο δρόμο προς την εδραίωση στη Λωρίδα της Γάζας

Η Χαμάς ιδρύθηκε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 80 και βρίσκονταν τότε υπό την οργάνωση PLO, την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης του Γιασέρ Αραφάτ. Παραμένει σημείο διαφιλονικίας, εάν στην αρχική φάση η Χαμάς χρηματοδοτήθηκε από την ισραηλινή κυβέρνηση για να αποτελέσει αντίβαρο στους κόλπους της PLO. Ένα σενάριο που σήμερα αποκηρύττουν μετ΄ επιτάσεως και οι δύο πλευρές. Σε αντίθεση με την PLO η Χαμάς αρνείται το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ. Το έμβλημά της δείχνει τον Θόλο του Βράχου στην Ιερουσαλήμ και το περίγραμμα ενός αδιαίρετου παλαιστινιακού κράτους, συμπεριλαμβανομένης και της ισραηλινής επικράτειας. Το ιστορικό στέλεχος του παλαιστινιακού απελευθερωτικού αγώνα, ο Γιασέρ Αραφάτ, συνήψε ειρήνη με το Ισραήλ το 1993 στο πλαίσιο της λεγόμενης διαδικασίας του Όσλο δίνοντας τέλος στην πρώτη Ιντιφάντα. Η Χαμάς δεν αναγνώρισε αυτό το ιστορικής σημασίας βήμα και συνέχιζε τρομοκρατικές πράξεις σε ισραηλινό έδαφος. Το 2006 κέρδισε τις εκλογές στη Λωρίδα της Γάζας με απόλυτη πλειοψηφία, εδραιώνοντας την μονοκρατορία της ένα χρόνο αργότερα μετά από έναν αδελφοκτόνο πόλεμο κατά της μετριοπαθούς Φατάχ, η οποία ελέγχει τη Δυτική Όχθη με τον Μαχμούτ Αμπάς επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής. Έτσι τα παλαιστινιακά εδάφη δεν είναι μόνο γεωγραφικά αλλά και πολιτικά διαιρεμένα.

Από τη Γάζα η Χαμάς συνέχισε τις επιθέσεις “αυτοάμυνας”, όπως τις αποκαλεί, κατά του Ισραήλ και συγκρούστηκε με σφοδρότητα με τον ισραηλινό στρατό τρεις φορές, το 2008/9, το 2012 και το 2014. Η Λωρίδα της Γάζας είναι μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του κόσμου και εντελώς απομονωμένη οικονομικά μέσα σε καθορισμένα σύνορα. Ανάμεσα στο Ισραήλ και την Αίγυπτο ανατολικά και δυτικά και τη Μεσόγειο δυτικά.Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού εξαρτώνται από την ανθρωπιστική βοήθεια, η οποία όμως υπό τις πιέσεις του τέως προέδρου Τραμπ μειώθηκε αισθητά. Όταν η Χαμάς εκτοξεύει ρουκέτες χρησιμοποιεί τον πληθυσμό ως ανθρώπινη ασπίδα. Η εκτόξευση γίνεται από κατοικημένες περιοχές ή επιχειρησιακά κέντρα που βρίσκονται σε οικήματα με κατοικίες. Επίσης η Χαμάς διανοίγει συνεχώς υπόγεια τούνελ για τη μεταφορά όπλων, κυρίως προς την Αίγυπτο. Βέβαια η αιγυπτιακή κυβέρνηση δεν έχει κανένα συμφέρον να το επιτρέπει.

Από πού προέρχονται τα χρήματα και οι ρουκέτες;

Ένας από τους σημαντικότερους οικονομικούς χορηγούς της και ξένος εταίρος της είναι το Κατάρ. Το 2012 ως πρώτος αρχηγός κράτους ο εμίρης επισκέφθηκε την ηγεσία της Χαμάς στη Γάζα. Η μικρή αλλά πλούσια χώρα του Περσικού έχει εμβάσει πάνω από 1,5 δις ευρώ, αν και τελευταία το Ισραήλ ελπίζει ότι η χώρα, όπως κι άλλες αραβικές χώρες, θα συμμετάσχει στις λεγόμενες Συμφωνίες του Αβραάμ, πρωτοβουλία του Τραμπ, και θα συνάψει διπλωματικές σχέσεις μαζί του. Ένας άλλος σημαντικός εταίρος της Χαμάς είναι η Τουρκία. Λίγο πριν τις εκτοξεύσεις ρουκετών ο πρόεδρος Ερντογάν υποσχέθηκε σε συνομιλία με τον πολιτικό ηγέτη της Χαμάς, Ισμαΐλ Χανίγια, την πλήρη στήριξή του. Υπάρχει όμως και μια σειρά από μη κρατικές πρωτοβουλίες και συλλόγους, ακόμη και από Γερμανία. Σύμφωνα με το περιοδικό Der Spiegel στέλνονται ποσά εκατομμυρίων στη Χαμάς από ενώσεις που πρόσκεινται στην ισλαμιστική οργάνωση.

Η εκτόξευση ρουκετών με στόχο το Ισραήλ ξεπερνά κάθε προηγούμενο καταρχήν αριθμητικά. Από την περασμένη Τρίτη (11.05) μέσα σε μερικά λεπτά η Χαμάς έριξε 130 ρουκέτες.Ακόμη και το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας „Iron Dome“ του Ισραήλ άγγιξε τα όριά του. Μέσα σε λίγες ημέρες ο ισραηλινός στρατός μέτρησε πάνω από 1800 ρουκέτες προερχόμενες από τη Γάζα. Η προέλευσή τους κατασκευαστικά είναι κυρίως από το Ιράν. Ο αναλυτής Φάμπιαν Χιντς, ειδικευμένος σε αυτό το πεδίο, είπε στο δεύτερο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης ZDF. „‘Ήταν γνωστό ότι διάφορες ομάδες έχουν προχωρήσει σε μαζική αναβάθμιση πυραύλων και ότι αυτές που διαθέτει η Χαμάς που ανέρχονται σε πολλές χιλιάδες επιβεβαιώνεται συνεχώς και από ισραηλινές πηγές”. Η εφημερίδα Jerusalem Post επικαλούμενη πηγές μυστικών υπηρεσιών έγραψε ότι το πυραυλικό οπλοστάσιο της Χαμάς ανέρχεται μέχρι τις 6.000 ρουκέτες. Σε αυτές πρέπει να προστεθούν κι άλλες 8.000 που κατέχει η ισλαμιστική Τζιχάντ, που συνεργάζεται εν μέρει με τη Χαμάς. Σύμφωνα με τον Χιντς για πολύ καιρό οι ιρανικές ρουκέτες μεταφέρονταν λαθραία από την αιγυπτιακή πλευρά μέσα στη Λωρίδα της Γάζας. Αυτό δεν μπορεί να γίνει πλέον τόσο εύκολα, από τότε που ο Σουδανός δικτάτορας Ομάρ αλ Μπασίρ απομακρύνθηκε από την εξουσία το 2019. Αλλά στο μεταξύ φαίνεται ότι η Χαμάς κατασκευάζει το μεγαλύτερο μέρος ρουκετών, εν μέρει με ξένη βοήθεια, επί τόπου στη Λωρίδα της Γάζας.

Ντάβιντ Ελ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου