1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW
ΠολιτικήΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής

ΗΠΑ: Τι στρατηγική θα ακολουθήσει η Νίκι Χέιλι;

Γιούλια Νάουε, dpa
3 Φεβρουαρίου 2024

Ο αγώνας για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων μοιάζει να έχει τελειώσει προτού καν αρχίσει, με τον Τραμπ να φαίνεται ακλόνητο φαβορί. Ποιο είναι το σχέδιο της Νίκι Χέιλι;

https://p.dw.com/p/4bvJ7
Η Νίκι Χέιλι
Η Νίκι Χέιλι, υποψήφια για το χρίσμα των ΡεπουμπλικανώνΕικόνα: Sean Rayford/SOPA Images/Sipa USA/picture alliance

Η Νίκι Χέιλι φαίνεται διατεθειμένη να συνεχίσει τον αγώνα για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, όντας πλέον η μοναδική αντίπαλος του Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο οι πιθανότητες της άλλοτε πρέσβειρας των Η.Π.Α. στον Ο.Η.Ε. δεν μοιάζουν καλές.

Ο πρώην πρόεδρος προηγείται σαφώς στις δημοσκοπήσεις, έχοντας επικρατήσει ήδη με άνεση στις δύο πρώτες προκριματικές εκλογές – στην Αϊόβα και το Νιού Χάμσαϊρ. Σε τι αποβλέπει λοιπόν η Νίκι Χέιλι;

Πρώτο σενάριο: Ο Τραμπ αποσύρεται

Εάν ο Τραμπ κερδίσει τις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, όταν αναλάβει τα καθήκοντά του θα έχει κλείσει πια τα 78 χρόνια. Θα γίνει έτσι ο γηραιότερος πολιτικός που αναλαμβάνει την προεδρία. Όταν ξεκίνησε τη θητεία του ο σημερινός πρόεδρος Μπάιντεν Τζο, ήταν κατά λίγους μήνες νεότερος απ' όσο θα είναι ο Τραμπ.

Αν και ο Τραμπ καυχιέται πως χαίρει άκρας υγείας, οι εξετάσεις που έκανε κατά την περίοδο που βρισκόταν στον Λευκό Οίκο έδειχναν πως έχει παχυσαρκία και αντιμετωπίζει καρδιακά προβλήματα. Επομένως δεν αποκλείεται η Χέιλι να εικάζει ότι ο Τραμπ θα αναγκαστεί να αποσυρθεί, λόγω της υγείας του.

Ο Ντόναλντ Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει προβλήματα και με την αμερικανική δικαιοσύνηΕικόνα: Eduardo Munoz/REUTERS

Επιπλέον ο Ρεπουμπλικάνος πολιτικός αντιμετωπίζει προβλήματα και με τη δικαιοσύνη. Μεταξύ άλλων έχουν κινηθεί τέσσερις ποινικές διαδικασίες εναντίον του – αναφορικά και με τις απόπειρές του να ανατρέψει το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών του 2020.

Σε εντελώς θεωρητικό πλαίσιο ο Τραμπ θα μπορούσε να κυβερνήσει ακόμη και μέσα από τη φυλακή. Ούτως ή άλλως η δικαιοσύνη κινείται με βραδείς ρυθμούς, οπότε η έκδοση τυχόν καταδικαστικής απόφασης εις βάρος του Τραμπ φαίνεται απίθανη πριν τις προεδρικές εκλογές.

Σε κάθε περίπτωση πάντως παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο ακόμη και να αποκλειστεί ο Τραμπ ήδη από τις προκριματικές εκλογές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Οι αντίπαλοί του έχουν καταθέσει αγωγές, ισχυριζόμενοι πως ο Τραμπ έχει απωλέσει το δικαίωμα υποψηφιότητας για μία δεύτερη θητεία στον Λευκό Οίκο εξαιτίας του ρόλου του στην εισβολή διαδηλωτών στο Καπιτώλιο το 2021. Οι πολιτείες του Μέιν και του Κολοράντο έχουν ήδη αποφανθεί πως πράγματι ο Τραμπ δεν μπορεί να είναι υποψήφιος , ενώ στις 8 Φεβρουαρίου αναμένεται η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Η.Π.Α.

Στην απίθανη περίπτωση που ο Τραμπ αποκλειστεί εν τέλει από τις εκλογές, η Χέιλι θα έχει την ευκαιρία να αναπληρώσει αυτό το κενό. Τότε βέβαια θα πρέπει να βασιστεί στη στήριξη των υποστηρικτών του Τραμπ, στον οποίο έχει επιτεθεί προσφάτως θίγοντας για παράδειγμα το γεγονός ότι είναι μεγάλης ηλικίας. Μέχρι στιγμής ωστόσο έχει διστάσει να καταδικάσει κατηγορηματικά και απερίφραστα τα ψέματά του σχετικά με τα υποτιθέμενα περιστατικά νοθείας στις προηγούμενες εκλογές – διότι έτσι δεν θα μπορούσε να προσεγγίσει τους ακραίους υποστηρικτές του.

Δεύτερο σενάριο: Η Χέιλι ως αντιπρόεδρος του Τραμπ

Την ίδια στιγμή στις Η.Π.Α. υπάρχουν πολλές εικασίες προς το ποιον ή ποια θα επιλέξει ο Τραμπ ως υποψήφιο αντιπρόεδρο στις προεδρικές εκλογές. Ακούγονται διάφορα ονόματα ακραία ριζοσπαστικών οπαδών του Τραμπ που έχουν παραμείνει πιστοί στον Ρεπουμπλικανό πολιτικό. Κατά κανόνα, ωστόσο, οι υποψήφιοι στις προεδρικές εκλογές τείνουν να επιλέγουν ως running mate κάποιον που μπορεί να προσελκύσει ψηφοφόρους, στους οποίους οι ίδιοι δεν έχουν ιδιαίτερη απήχηση.

Η Νίκι Χέιλι εκφωνεί ομιλία στο Νιού Χάμσαϊρ
Θα μπορούσε η Χέιλι να διατελέσει αντιπρόεδρος του Ντόναλντ Τραμπ;Εικόνα: Robert F. Bukaty/AP Photo/picture alliance

Υπό αυτό το πρίσμα η Χέιλι θα ήταν ιδανική: είναι γυναίκα, κόρη Ινδών μεταναστών και θεωρείται μετριοπαθέστερη του Τραμπ, έχοντας σημαντική απήχηση και στους μετριοπαθείς ψηφοφόρους, κάτι που αποδείχθηκε και στις πρόσφατες προκριματικές εκλογές στο Νιού Χάμσαϊρ, όπου, αν και ηττήθηκε, κατάφερε να συγκεντρώσει το 43% των ψήφων. «Θεωρώ πως ο Τραμπ μάλλον πρέπει να την επιλέξει ως αντιπρόεδρο», παρατήρησε προσφάτως ο ειδικός σε θέματα πολιτικής στρατηγικής Μαρκ Πεν σε συνέντευξη στο Politico.

Όμως είναι γνωστό και το πόσο υπερήφανος είναι ο Τραμπ, οπότε είναι αμφίβολο εάν θα παραβλέψει τις φραστικές επιθέσεις της Χέιλι εναντίον του. Ο πρώην πρόεδρος μπορεί επίσης να φοβάται πως η άλλοτε κυβερνήτης της Νότιας Καρολίνας δεν θα του είναι ιδιαιτέρως πιστή ή πως θα τον επισκιάσει. Ακόμη και όταν διετέλεσε πρέσβειρα των Η.Π.Α. στον Ο.Η.Ε. κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Τραμπ, η Χέιλι έδειξε «μία κάποια προθυμία» να αντιταχθεί στον Λευκό Οίκο, όπως υπενθυμίζει η Washington Post.

Η Χέιλι πάντως έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να κατέβει στις προεδρικές εκλογές ως αντιπρόεδρος του Τραμπ, γεγονός αναμενόμενο δεδομένου ότι βρισκόμαστε εν μέσω ενός εκλογικού αγώνα. Εξάλλου στο παρελθόν είχε δηλώσει πως δεν θα θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, εάν μεταξύ των υποψηφίων είναι και ο Τραμπ.

Τρίτο σενάριο: Η Χέιλι ως ανεξάρτητη υποψήφια

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως, εάν στις προεδρικές εκλογές τεθεί εκ νέου το δίλημμα Τραμπ ή Μπάιντεν, πολλοί Ρεπουμπλικάνοι υποστηρικτές της Χέιλι θα προτιμήσουν τον υποψήφιο των Δημοκρατικών. Η Χέιλι θα μπορούσε να συμμετάσχει στις εκλογές ως ανεξάρτητη υποψήφια – και τότε θα μπορούσε να πάρει έναν σημαντικό αριθμό ψήφων που ειδάλλως θα πήγαιναν στον Τραμπ.

Ωστόσο το συγκεκριμένο σενάριο φαντάζει απίθανο. Εν αντιθέσει με τη Λιζ Τσένι η Χέιλι δεν εξέφρασε ποτέ την επιθυμία να αποτρέψει πάση θυσία μία επανεκλογή του Τραμπ. Ο πολιτικός της εχθρός είναι ο Μπάιντεν. Παρ’ όλα αυτά ο Τραμπ γνωρίζει πως η Χέιλι θα μπορούσε να του στερήσει τη νίκη. Και αυτό ενισχύει τη θέση της.

Τέταρτο σενάριο: Η Χέιλι στον Λευκό Οίκο το 2028

Η Νίκη Χέιλι με τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ
Η Νίκι Χέιλι είχε διατελέσει πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ επί προεδρίας ΤραμπΕικόνα: Jonathan Ernst/REUTERS

Στις Η.Π.Α. προβλέπεται πως ουδείς μπορεί να διατελέσει πρόεδρος περισσότερες από δύο φορές. Επομένως, εάν ο Τραμπ κερδίσει τις εκλογές του Νοεμβρίου, δεν θα μπορέσει να ξαναθέσει υποψηφιότητα στο μέλλον. Σε περίπτωση λοιπόν που η Χέιλι διατελέσει αντιπρόεδρος του Τραμπ, θα αποτελέσει και τη φυσική του διάδοχο για τον Λευκό Οίκο.

Ο Τραμπ όμως θα μπορούσε να χάσει και πάλι απέναντι στον Μπάιντεν – οπότε και θα ήταν προς το συμφέρον της Χέιλι να μην κατέβει ως running mate του Τραμπ και έτσι να μη συνδεθεί με την εκλογική αυτή ήττα. Εάν η Χέιλι δεν ενταχθεί τελευταία στιγμή στο στρατόπεδο του Τραμπ και αυτός χάσει, η πολιτικός θα μπορούσε να πει ουσιαστικά «σας τα έλεγα εγώ», όπως γράφει η Ιλέιν Κάμαρκ από το αμερικανικό Ινστιτούτο Brookings. Ακολούθως θα μπορούσε να ηγηθεί της νέας γενιάς του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και να είναι υποψήφια στις εκλογές του 2028.

Είναι άγνωστο ποια στρατηγική θα επιλέξει τελικά η Χέιλι. Ούτως ή άλλως είναι πιθανό να μην εξαρτάται καν από την ίδια για πόσο θα μπορεί να παραμείνει υποψήφια, καθώς στις Η.Π.Α. τα χρήματα είναι αυτά που καθορίζουν τις προεκλογικές εκστρατείες. Εάν η Χέιλι χάσει την εμπιστοσύνη των μεγάλων χορηγών της, τότε θα αναγκαστεί να αποσυρθεί. Αυτό είναι κάτι που θα φανεί το αργότερο μετά τις προκριματικές εκλογές που θα διεξαχθούν στα τέλη Φεβρουαρίου στην πολιτεία της, τη Νότια Καρολίνα. Και ακόμη και εκεί ο Τραμπ φαίνεται να προηγείται με διαφορά.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς