Κάνοντας «Like» παρακολουθείσαι…

Πόσο ασφαλή είναι τα προσωπικά δεδομένα που ανταλλάσουμε μέσω facebook; Τι «αποκαλύπτουμε» στην ουσία όταν κάνουμε «Like» σε μια ανάρτηση, μια ιστοσελίδα ή ένα προϊόν; Μπορεί ένα διαρκώς εξελισσόμενο μέσο κοινωνικής δικτύωσης με εμπορικό χαρακτήρα να μεριμνά παράλληλα για την προστασία των προσωπικών μας δεδομένων;

Σε αυτά και άλλα ερωτήματα κλήθηκε να απαντήσει #link:http://www.law.kuleuven.be/icri/en/news/item/facebooks-revised-policies-and-terms-v1-2.pdf:πρόσφατη διεπιστημονική έρευνα τεσσάρων βελγικών ερευνητικών ιδρυμάτων# με αφορμή τις τελευταίες αλλαγές στους νομικούς όρους χρήσης του facebook, του κατεξοχήν παγκοσμιοποιημένου ηλεκτρονικού μέσου κοινωνικής δικτύωσης. Στην έρευνα συμμετείχαν το Κέντρο Δικαίου και Ηλεκτρονικών Μέσων του Καθολικού Πανεπιστημίου της Λουβέν μαζί με το Κέντρο Προστασίας Πνευματικών Δικαιωμάτων και το Τμήμα Πληροφορικής του ίδιου Πανεπιστημίου, όπως και του Κέντρου ΜΜΕ και Επικοινωνίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών.

Η μακροσκελής αυτή έρευνα, που καλύπτει τόσο το τεχνικό όσο και το νομικό σκέλος που άπτεται της λειτουργίας ενός αντίστοιχου δικτύου, εστιάζει ειδικότερα στο πώς το facebook τείνει να μετεξελιχθεί από μια «υπηρεσία παροχής υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης σε διαφημιστικό δίκτυο».

Κενά γύρω από την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων

H βελγική έρευνα παρουσιάζει εκτενώς την εξέλιξη του facebook και των υπηρεσιών που προσφέρει καθόλη τη διάρκεια των χρόνων λειτουργίας του, αναλύοντας τους όρους που αποδέχονται οι χρήστες προκειμένου να ανοίξουν έναν λογαριασμό. Παράλληλα αναλύονται τα κενά στις ρυθμίσεις ασφαλείας αλλά και τα νομικά προβλήματα που προκύπτουν από τους καταχρηστικούς όρους που θέτει η αμερικανική πλατφόρμα στους χρήστες της. Τίθενται επίσης στο μικροσκόπιο τα «κρυφά συστήματα» παρακολούθησης προσωπικών δεδομένων των χρηστών, τα οποία αν και δεν γίνονται αντιληπτά, λειτουργούν ως καταγραφείς δεδομένων και προτιμήσεων.

Σύμφωνα μάλιστα με την έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Βελγικής Υπρεσίας Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, πολλές από τις πλέον γνωστές ρυθμίσεις του facebook, όπως η πασίγνωστη επιλογή «Like», λειτουργούν σαν μια αόρατη κάμερα που καταγράφει κάθε διαδικτυακή μας επιλογή. Μάλιστα όπως επισημαίνεται στο τεχνικό κομμάτι της έρευνας, το facebook δεν «παρακολουθεί» μόνο τις προτιμήσεις των ενεργών χρηστών που κάνουν «Like», αλλά διαθέτει και δεδομένα χρηστών που έχουν διαγράψει τον λογαριασμό τους αλλά ακόμη και χρηστών του διαδικτύου που δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ τις συγκεκριμένες επιλογές του facebook.

Από την πλευρά του πάντως το facebook, έχοντας λάβει υπόψη του τη συγκεκριμένη έρευνα, απαντά ότι έχει αποτιμήσει λάθος σε τεχνικό επίπεδο πολλές από τις υπηρεσίες που προσφέρει ο αμερικανικός κολοσσός. Εντούτοις οι βέλγοι ειδικοί επιμένουν ότι παραμένουν ακόμη πολλά σκοτεινά σημεία, κυρίως από νομική σκοπιά, αναφορικά με την διακίνηση, αποθήκευση και παρακολούθηση προσωπικών ηλεκτρονικών αρχείων μέσω του facebook μπορούν να έρχονται σε αντίθεση με διατάξεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Conor Dillon / Δήμητρα Κυρανούδη